1uitæ moueant: & quod mouet neceſſariò mouet, & quod non po
teſt mouere, quoniam omnia æterna ſunt: & in ęternis idem eſt eſſe
ac poſſe: igitur inter mundum incorporeum & uitarum nulla eſt
proportio uera, ſed ſolum ſublimis, nec numerus: niſi ut à nobis fin
gitur. Velut ſi dicamus in tabula, & in negocio eſt principium me
dium finis, & hæc poſſunt dici tria quatenus diſtinguuntur: ſed non
ob hoc dicendum eſt tabulam, aut negotium habere tres partes,
multo minus eſſe tria negocia aut tres tabulas.
teſt mouere, quoniam omnia æterna ſunt: & in ęternis idem eſt eſſe
ac poſſe: igitur inter mundum incorporeum & uitarum nulla eſt
proportio uera, ſed ſolum ſublimis, nec numerus: niſi ut à nobis fin
gitur. Velut ſi dicamus in tabula, & in negocio eſt principium me
dium finis, & hæc poſſunt dici tria quatenus diſtinguuntur: ſed non
ob hoc dicendum eſt tabulam, aut negotium habere tres partes,
multo minus eſſe tria negocia aut tres tabulas.
Co^{m}.
Propoſitio ducenteſima trigeſima ſecunda.
Omnis motus naturalis, quanto uelocior eſt, tanto propior eſt,
& magis ſimillimus quieti.
& magis ſimillimus quieti.
Hæc propoſitio primo intuitu uidetur eſſe falſa, quoniam cùm
motus ſit contrarius quieti, & efficiat actiones quieti contrarias,
quantò uelocior erit tanto remotior à natura quietis & magis diſsi
milis, propterea intelligere oportet primum, in quo ſenſu uerba
ſint accipienda, nam hæc propoſitio, & authoritate, & ſenſu & du
plici ratione euidenti manifeſta eſt. Oportet igitur primum ſcire quo
ad locum attinet tria eſſe diſcrimina: quietem in eodem: tranſitum
ad alium per medium: & tranſitum ad alium ſine medio. Duorum
primorum exempla notiſsima ſunt, tertij eſt hoc, ſi urceus aqua ple
nus exponatur Soli, & efficiatur iridis imago in tabula: inde ſubla
ta tabula eadem iris appareat in muro, erit tranſitus ſine media, quia
quod ſit eadem dubium non eſt, ijdem radij & idem corpus ſpecu
lare, quod uerò tranſeat ſine medio, primum ſenſus docet, ſecundum
ratio, quia fit in inſtanti, ut Secundo de Anima. Rurſus Sol illuſtret
urceum aqua plenum: appareat ex hoc iris in muro, interponatur
aliquid, & transferatur urceus, apparebit iris alia loco, & non tran
ſiuit per medium, uidetur idem de intellectu, & ui imaginandi, qui
bus ex Germania tranſeo in Indiam ſubitò: & eodem modo ex ani
ma ſalicis, in hac planta fit tranſitus in proximam neque per medium,
quod etiam uidemus in igne & ellychnio proximo, & id ſæpe acci
dit tum præſertim cum nuper extinctum fuerit.
motus ſit contrarius quieti, & efficiat actiones quieti contrarias,
quantò uelocior erit tanto remotior à natura quietis & magis diſsi
milis, propterea intelligere oportet primum, in quo ſenſu uerba
ſint accipienda, nam hæc propoſitio, & authoritate, & ſenſu & du
plici ratione euidenti manifeſta eſt. Oportet igitur primum ſcire quo
ad locum attinet tria eſſe diſcrimina: quietem in eodem: tranſitum
ad alium per medium: & tranſitum ad alium ſine medio. Duorum
primorum exempla notiſsima ſunt, tertij eſt hoc, ſi urceus aqua ple
nus exponatur Soli, & efficiatur iridis imago in tabula: inde ſubla
ta tabula eadem iris appareat in muro, erit tranſitus ſine media, quia
quod ſit eadem dubium non eſt, ijdem radij & idem corpus ſpecu
lare, quod uerò tranſeat ſine medio, primum ſenſus docet, ſecundum
ratio, quia fit in inſtanti, ut Secundo de Anima. Rurſus Sol illuſtret
urceum aqua plenum: appareat ex hoc iris in muro, interponatur
aliquid, & transferatur urceus, apparebit iris alia loco, & non tran
ſiuit per medium, uidetur idem de intellectu, & ui imaginandi, qui
bus ex Germania tranſeo in Indiam ſubitò: & eodem modo ex ani
ma ſalicis, in hac planta fit tranſitus in proximam neque per medium,
quod etiam uidemus in igne & ellychnio proximo, & id ſæpe acci
dit tum præſertim cum nuper extinctum fuerit.
Co^{m}.
Tex. 121.
Iam ergo id ſupponamus, quod etiam ad rem parum facit, ſed ad
intelligentiam ſatis, uideamus que, quare ſit quod motus opponatur
quieti, & manifeſtum eſt, quod differentia loci eſt cauſa, nam in quiete
res manet in eodem loco, in motu tranſit ad alium locum, & quan
tò medium eſt maius, tantò motus eſt manifeſtior, unde ſequitur,
quod in his quæ ualde lentè mouentur, illa uidentur quieſcere, &
poſt aliquot tempus deprehendimus mota fuiſſe, nunquàm tamen
moueri, ſicut in Sole, Luna, ſtellis, unde illa opinio Philoſophorum
exiſtimantium omnia ſemper moueri, non omnino poteſt tam bene
intelligentiam ſatis, uideamus que, quare ſit quod motus opponatur
quieti, & manifeſtum eſt, quod differentia loci eſt cauſa, nam in quiete
res manet in eodem loco, in motu tranſit ad alium locum, & quan
tò medium eſt maius, tantò motus eſt manifeſtior, unde ſequitur,
quod in his quæ ualde lentè mouentur, illa uidentur quieſcere, &
poſt aliquot tempus deprehendimus mota fuiſſe, nunquàm tamen
moueri, ſicut in Sole, Luna, ſtellis, unde illa opinio Philoſophorum
exiſtimantium omnia ſemper moueri, non omnino poteſt tam bene