Cardano, Geronimo - Opvs novvm de proportionibvs nvmerorvm, motvvm, pondervm, sonorvm, aliarvmqv'e rervm mensurandarum, non solùm geometrico more stabilitum, sed etiam uarijs experimentis & observationibus rerum in natura, solerti demonstratione illustratum, ad multiplices usus accommodatum, & in V libros digestum. Praeterea Artis Magnae, sive de regvlis algebraicis, liber vnvs abstrvsissimvs & inexhaustus planetotius Ariothmeticae thesaurus ... Item De Aliza Regvla Liber, hoc est, algebraicae logisticae suae, numeros recondita numerandi subtilitate, secundum Geometricas quantitates inquirentis ...

Scan	Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60

1& medij ad mobile, ac medium, quod reſiſtit. Quarto ex motibus
imperfectis natura ſua, & non eſt uera miſtio, & hoc apparet in mo
tibus uoluntarijs animalium, qui non ſunt neque æquales, neque perfe
ctè circa medium: ſed ſunt potius ſimiles uoluntarijs. Et ideo de
monſtrationes illæ Ariſtotelis quoad uſum nihil iuuant nos.

Cor^{m}.

Propoſitio trigeſima ſecunda.

Omne mobile naturaliter motum, ſeu uiolenter uelocius moue
tur in medio rariore, quàm denſiore. Maior quoque eſt proportio fi
nis motus in corpore rariore ad finem motus in corpore denſiore,
quàm principij. In uiolento autem celeriùs perueniet ad finem mo
tus in corpore denſiore.

38[Figure 38]

A mobile moueatur in b medio rariore, & in c denſio

re, igitur b minus reſiſtit, quàm c & magis adiuuat, quia
uelociùs mouetur: igitur duplici de cauſa a mouebitur
uelociùs in b quàm in c: & quia per corrolarium trigeſi
mæ, & præcedentis proportio finis (ubi æqualiter moueantur) ad
ſua principia maior erit in d, quàm in e: ergo per demonſtrata à Cam
pano poſita d prima, b ſecunda, e tertia, c quarta, maior erit propor
tio d ad e, quàm b ad c quod fuit propoſitum in naturali.

Co^{m}.

Propoſitio trigeſima ertia.

Omnia duo mobilia æqualis undique magnitudinis, quæ æquali
in tempore æqualia ſpatia pertranſeunt in diuerſis ſubſtantia me
dijs, neceſſe eſt, ut ſit ponderis ad pondus, quemadmodum medij
ad medium, proportio duplicata.

Co^{m}.

Sint duo mobilia a & b magnitudine, & forma omnino paria,
& ſint media c & d, exempli gratia: & pertranſeant æquale ſpatium
in utroque in eodem tempore, e dico proportionem ponderis b ad
pondus a eſſe duplicatam ei quæ eſt raritatis c ad raritatem d. Quia
enim feruntur æqualiter, nam in æquali tem

39[Figure 39]
pore, ſeu eodem æqualia ſpatia pertranſe
unt, erit proportio potentiæ a cum ſuo auxi
lio ad id, quod reſiſtit ex c ut b cum ſuo au
xilio ad id, quod reſiſtit ex d, permutando igi
tur d ad c, ut b ad a, ſed c ad d proportio rari
tatis duplicat actionem, tum minus reſiſten
do, tum adiuuando motum a, igitur proportio differentiæ motus
eſt duplicata proportioni raritatis: ſed proportio motus eſt æqua
lis proportioni ponderis uiciſsim per uigeſimam ſextam ſexti Ele
mentorum b ad a, igitur proportio b ad a ponderis eſt duplicata ei,
quæ eſt raritatis c ad raritatem d.

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60

Scan	Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60

Scan	Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60