1humani corporis tangi poſſit, quin hoc ipſo movean
tur aliquot nervorum extremitates per ipſam ſparſae,
atque earum motus ad alias eorum nervorum extremi
tates, in cerebro circa ſedem animae collectas, tranſ
feratur, ut in Dioptricae capite quartoa ſatis expli
cui. Motus autem qui ſic in cerebro à nervis excitan
tur, animam ſive mentem intimè cerebro conjunctamb
diverſimodè afficiunt, prout ipſi ſunt diverſi. Atque hae
diverſae mentis affectiones, ſive cogitationes, ex iſtis
motibus immediatè conſequentes, perceptio
nes, ſive, ut vulgò loquimur, ſenſus appellantur.
tur aliquot nervorum extremitates per ipſam ſparſae,
atque earum motus ad alias eorum nervorum extremi
tates, in cerebro circa ſedem animae collectas, tranſ
feratur, ut in Dioptricae capite quartoa ſatis expli
cui. Motus autem qui ſic in cerebro à nervis excitan
tur, animam ſive mentem intimè cerebro conjunctamb
diverſimodè afficiunt, prout ipſi ſunt diverſi. Atque hae
diverſae mentis affectiones, ſive cogitationes, ex iſtis
motibus immediatè conſequentes, perceptio
nes, ſive, ut vulgò loquimur, ſenſus appellantur.
25
5
10
Horum ſenſuum diverſitates primò ab ipſorum ner
vorum diverſitate, ac deinde à diverſitate motuum, qui
in ſingulis nervis fiunt, dependent. Neque tamen ſin
guli nervi faciunt ſingulos ſenſus à reliquis
ſed ſeptem tantùm praecipuas differentias in iis notare
licet, quarum duae pertinent ad ſenſus internos, aliae
quinque ad externos. Nempe nervi qui ad ventricu
lum oeſophagum, fauces, aliaſque interiores partes,
explendis naturalibus deſideriis protendun
tur, faciunt unum ex ſenſibus internis, qui appetitus
naturalis vocatur. Nervuli verò qui ad cor & praecor
dia, quamvis perexigui ſint, faciunt alium ſenſum in
ternum, in quo conſiſtunt omnes animi commotiones,
ſive pathemata, & affectus, ut laetitiae, triſtitiae,
odii, & ſimilium. Nam, exempli cauſſâ, ſanguis ritè
temperatus, facilè ac plus ſolito in corde ſe dilatans,
nervulos circa orificia ſparſos ita laxat & movet, ut
inde alius motus in cerebro ſequatur, qui naturali
vorum diverſitate, ac deinde à diverſitate motuum, qui
in ſingulis nervis fiunt, dependent. Neque tamen ſin
guli nervi faciunt ſingulos ſenſus à reliquis
ſed ſeptem tantùm praecipuas differentias in iis notare
licet, quarum duae pertinent ad ſenſus internos, aliae
quinque ad externos. Nempe nervi qui ad ventricu
lum oeſophagum, fauces, aliaſque interiores partes,
explendis naturalibus deſideriis protendun
tur, faciunt unum ex ſenſibus internis, qui appetitus
naturalis vocatur. Nervuli verò qui ad cor & praecor
dia, quamvis perexigui ſint, faciunt alium ſenſum in
ternum, in quo conſiſtunt omnes animi commotiones,
ſive pathemata, & affectus, ut laetitiae, triſtitiae,
odii, & ſimilium. Nam, exempli cauſſâ, ſanguis ritè
temperatus, facilè ac plus ſolito in corde ſe dilatans,
nervulos circa orificia ſparſos ita laxat & movet, ut
inde alius motus in cerebro ſequatur, qui naturali
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib