1inclinata fiſtula detumeſcat veſica, antequàm ſuperficies Mercurij ad illam
perveniat; vnde manifeſtè ſequitur, ideò aëra intra veſicam dilatari, &
tendi, quia ab ambiente tenſo quoquo verſum adducitur.
perveniat; vnde manifeſtè ſequitur, ideò aëra intra veſicam dilatari, &
tendi, quia ab ambiente tenſo quoquo verſum adducitur.
Auguſtin.
Ex alio experimento tenſam materiam eſſe in ſegmento CD,
ſatis efficaciter probari poſſe, arbitror; nimirum ex eo quòd, vt ſupra
dixiſti, Antime, pulpa digiti valide adducatur ab illa materia; exugatur
copioſus ſanguis; caro intumeſcat vberis ad inſtar; nec enim aëri extrin
ſeco hic effectus tribui poteſt, vt jam ſupra ſatis inculcaſti; immo ſi incli
netur fiſtula, cujus extremum B Mercurio immergitur, poſtquàm denuò
preſsè admotus eſt extremo aperto B, exugitur, vt antea, digitus, vber
que intumeſcit, denique vt res magis perſpicua fiat, admoto digito ex
tremo ori fiſtulæ ligneæ, vtrimque perviæ, altéque immerſo extremo illo,
cui preſsè digitus admotus eſt, ita vt nihil aquæ ſubingredi queat; licet
cylindrus aquæ gravitet in cylindrum aëris fiſtula contenti immerſum, non
tamen propterea exugitur digitus, intumeſcit digiti pulpa, aſſurgit vber;
ille igitur digiti admoti effectus ab aëris exterioris cylindro non procedit:
cuncta hæc, ni fallor, evincunt, intra CD materiam tenſam ineſſe; nec quid
quam in contrarium opponitur, quod expeditè ſolvi non poſſit; non dee
runt tibi, Antime, aliæ rationes.
ſatis efficaciter probari poſſe, arbitror; nimirum ex eo quòd, vt ſupra
dixiſti, Antime, pulpa digiti valide adducatur ab illa materia; exugatur
copioſus ſanguis; caro intumeſcat vberis ad inſtar; nec enim aëri extrin
ſeco hic effectus tribui poteſt, vt jam ſupra ſatis inculcaſti; immo ſi incli
netur fiſtula, cujus extremum B Mercurio immergitur, poſtquàm denuò
preſsè admotus eſt extremo aperto B, exugitur, vt antea, digitus, vber
que intumeſcit, denique vt res magis perſpicua fiat, admoto digito ex
tremo ori fiſtulæ ligneæ, vtrimque perviæ, altéque immerſo extremo illo,
cui preſsè digitus admotus eſt, ita vt nihil aquæ ſubingredi queat; licet
cylindrus aquæ gravitet in cylindrum aëris fiſtula contenti immerſum, non
tamen propterea exugitur digitus, intumeſcit digiti pulpa, aſſurgit vber;
ille igitur digiti admoti effectus ab aëris exterioris cylindro non procedit:
cuncta hæc, ni fallor, evincunt, intra CD materiam tenſam ineſſe; nec quid
quam in contrarium opponitur, quod expeditè ſolvi non poſſit; non dee
runt tibi, Antime, aliæ rationes.
Antim.
Non deſunt haud dubiè: en tibi vnam ex potiſſimis; ſi infun
datur aqua ſupra Mercurium EF, attollatúrque fiſtula, donec extremum
B ſuperet ſuperficiem EF, illico Mercurius IC aſſurgit tanto impetu ver
sùs D, vt quandoque præ nimia ictus vi, fiſtula diſſiliat; idem accidit, ſi
extremum ex Mercurio adductum in aëre ſtatuatur; idem etiam accidit ſi
valde inclinetur fiſtula; ingreditur enim Mercurius maximo cum impetu,
& versùs fundum D impactus maxima vi nonnunquam fiſtulam
frangit.
datur aqua ſupra Mercurium EF, attollatúrque fiſtula, donec extremum
B ſuperet ſuperficiem EF, illico Mercurius IC aſſurgit tanto impetu ver
sùs D, vt quandoque præ nimia ictus vi, fiſtula diſſiliat; idem accidit, ſi
extremum ex Mercurio adductum in aëre ſtatuatur; idem etiam accidit ſi
valde inclinetur fiſtula; ingreditur enim Mercurius maximo cum impetu,
& versùs fundum D impactus maxima vi nonnunquam fiſtulam
frangit.
Chryſocomus.
Hunc effectum, dubio procul omni, exterioris aë
ris cylindro prævalenti attribuent, ſicut in libra, vbi alteri lan
ci majus pondus imponitur, hæc alteram lancem ſurſum attol
lit.
ris cylindro prævalenti attribuent, ſicut in libra, vbi alteri lan
ci majus pondus imponitur, hæc alteram lancem ſurſum attol
lit.
Antim.
Acutè omnino, ad ſpeciem tamen, cùm reipſa hæc ratio legi
tima non ſit; nec enim tanto impetu pondus deſcendens aliud paulo mi
nus in altum tollit; ſed longè tardiore motu, quàm ſi pondus motu acce
lerato deorſum ſine impedimento ferretur; atqui cylindrus aëris, vt ipſi
fatentur, ejuſdem eſt ponderis cum ſegmento extante Mercurij IC, ef
fluente igitur modica Mercurij particula, ipſique ſuccedente particula
aquæ molis æqualis, minima eſt ponderum differentia; igitur quamvis
cylindrus aëris prævaleat, illud tamen modicum diſcrimen virium tantum
motum ciere non poteſt, quia ſcilicet motus acceleratus deorſum circa
initium tardiſſimus eſt, ſecus tamen motus tenſorum, vel compreſſorum;
nimirum corpus compreſſum ſtatim initio maxima (vid. Figuram in pag.
183.) vi erumpit; præterea ſuppponamus tubum geminum BCA, infun
datur aqua per os B; ſenſim hæc aſſurgit per canalem CA; ſit clavicula
ſeu verticillus in H, ita vt ſegmentum HA vacuum aqua relinquat, &
tima non ſit; nec enim tanto impetu pondus deſcendens aliud paulo mi
nus in altum tollit; ſed longè tardiore motu, quàm ſi pondus motu acce
lerato deorſum ſine impedimento ferretur; atqui cylindrus aëris, vt ipſi
fatentur, ejuſdem eſt ponderis cum ſegmento extante Mercurij IC, ef
fluente igitur modica Mercurij particula, ipſique ſuccedente particula
aquæ molis æqualis, minima eſt ponderum differentia; igitur quamvis
cylindrus aëris prævaleat, illud tamen modicum diſcrimen virium tantum
motum ciere non poteſt, quia ſcilicet motus acceleratus deorſum circa
initium tardiſſimus eſt, ſecus tamen motus tenſorum, vel compreſſorum;
nimirum corpus compreſſum ſtatim initio maxima (vid. Figuram in pag.
183.) vi erumpit; præterea ſuppponamus tubum geminum BCA, infun
datur aqua per os B; ſenſim hæc aſſurgit per canalem CA; ſit clavicula
ſeu verticillus in H, ita vt ſegmentum HA vacuum aqua relinquat, &