1dum ſupra Horizontem; errorem eſſe dico; quia Luna exiſtente in maxi
mâ declinatione Auſtrali, arcus illius diuinus ab Ortivo puncto Horizon
tis ad Meridianum, vix eſt 60. graduum; igitur ſi detrahantur 50. ſuper
ſunt 30. quos dum Luna decurrit, duabus ſcilicet horis Æquinoctialibus
& 4. minutis, durat æſtus; quod apertè falſum eſſe conſtat; tamdiu re
fluxus duraret. Prætereà, æſtus, qui fieret poſt Occaſum Lunæ, longè
major eſſet priore; nempè arcus illius paralleli ſub Horizonte, longè ma
jor eſt alio; quem Luna ſupra Horizontem excurrit, cuncta hæc experi
mentis repugnant. Dixi ſuprà, per ſe, cùm per accidens fieri poſſit, vt tem
pora fluxus & refluxus inæqualia ſint.
mâ declinatione Auſtrali, arcus illius diuinus ab Ortivo puncto Horizon
tis ad Meridianum, vix eſt 60. graduum; igitur ſi detrahantur 50. ſuper
ſunt 30. quos dum Luna decurrit, duabus ſcilicet horis Æquinoctialibus
& 4. minutis, durat æſtus; quod apertè falſum eſſe conſtat; tamdiu re
fluxus duraret. Prætereà, æſtus, qui fieret poſt Occaſum Lunæ, longè
major eſſet priore; nempè arcus illius paralleli ſub Horizonte, longè ma
jor eſt alio; quem Luna ſupra Horizontem excurrit, cuncta hæc experi
mentis repugnant. Dixi ſuprà, per ſe, cùm per accidens fieri poſſit, vt tem
pora fluxus & refluxus inæqualia ſint.
Antim.
Ex præmiſſis principiis hoc manifeſtè deducitur; nempè ſin
gulis pænè momentis, mutatur in globo punctum, ſeu Polus maximæ ele
vationis, ac proinde centrum circulorum & arcuum preſſionis, quorum
cum diverſa ſit ratio & proportio, propter varios continentis & Maris
tractus, in ſuperficie globi, ſine certâ lege diſtinctos, inde neceſſariò ſe
quitur diverſa vis preſſionis, diverſa impreſſio, diverſa appulſus, vel illa
pſus linea: quod vt meliùs intelligas fige pedem circini ad Occiduum
Guineæ Promontorium, non procul ab Oſtio Nigri, ductíſque innumeris
circulis ex illo centro, concentricis & parallelis, diſtingue arcus vtiles ab
inutilibus, ſenſimque promoto versùs Ortum illo centro, vſque ad 60.
gradus, ſi vlteriùs illud promoveas, vſque ad 90. circuli preſſionis
maxima ex parte, vel continenti Africæ, Europæ, Aſiæ vel Indico Ocea
no incumbent, ac proinde inutiles erunt reſpectu prædicti loci: quid mi
rum igitur, ſi 4. dumtaxat horis in eo æſtus aſſurgat, deprimatur verò plu
ribus? Nam promoto versùs Oceanum centro, diverſa eſt circulorum preſ
ſionis ratio. Aliquid ſimile obſervabis, fixo circini pede ad litus Cam
baiæ; tanquam in centro: accedit, quòd ex multis capitibus prædicta
æſtuum inæqualitas inducitur; Primò, per planum magis inclinatum, lon
giùs excurrit & velociùs, licèt plus temporis ponat in decurrendo magis
inclinato, cuncta hæc ex doctrina motuum perſpicua ſunt; tantumdem
temporis aqua ponit in deſcenſu per planum inclinatum., quantum in
aſcenſu. Secundò, Si poſt quàm aqua regredi cœpit, nova quædam fiat
æſtus reflexio, versùs fluminis fauces, vel ſi aqua libero quidem aditu ſu
beat, ſed exitu difficiliore, tunc acceſſus breviore tempore fiet quàm re
ceſſus. Tertiò, Si nova reflexio accedat, antequam aqua regredi incipiat,
vel agger quidam appoſitus ad fauces ſinus, aut fluminis primam vim ac
ceſſus retundat, vt videre eſt ad fauces Sequanæ & Garumnæ, receſſus bre
viore tempore fiet quàm acceſſus. Quartò, Pro diverſo æſtus ad oram ap
pulſu, vel illapſu, longiùs per alveum fluviorum vel minùs longè aqua ex
currit; item pro diverſa alvei inclinatione; hinc facilè crediderim, alveum
illorum fluminum, in quibus ad aliquot centena milliaria æſtus excurrit,
eſſe valde inclinatum Quintò, Dicam ampliùs, ratione ejuſdem loci, non
modò æſtum altiùs aut minùs altè attolli, verùm eſſe aliquando acceſſum
majorem, aliàs minorem eſſe poſſe; quia mutatur ſingulis diebus centrum
circulorum preſſionis, etiam reſpectu ejuſdem loci; item aliquando ac-
gulis pænè momentis, mutatur in globo punctum, ſeu Polus maximæ ele
vationis, ac proinde centrum circulorum & arcuum preſſionis, quorum
cum diverſa ſit ratio & proportio, propter varios continentis & Maris
tractus, in ſuperficie globi, ſine certâ lege diſtinctos, inde neceſſariò ſe
quitur diverſa vis preſſionis, diverſa impreſſio, diverſa appulſus, vel illa
pſus linea: quod vt meliùs intelligas fige pedem circini ad Occiduum
Guineæ Promontorium, non procul ab Oſtio Nigri, ductíſque innumeris
circulis ex illo centro, concentricis & parallelis, diſtingue arcus vtiles ab
inutilibus, ſenſimque promoto versùs Ortum illo centro, vſque ad 60.
gradus, ſi vlteriùs illud promoveas, vſque ad 90. circuli preſſionis
maxima ex parte, vel continenti Africæ, Europæ, Aſiæ vel Indico Ocea
no incumbent, ac proinde inutiles erunt reſpectu prædicti loci: quid mi
rum igitur, ſi 4. dumtaxat horis in eo æſtus aſſurgat, deprimatur verò plu
ribus? Nam promoto versùs Oceanum centro, diverſa eſt circulorum preſ
ſionis ratio. Aliquid ſimile obſervabis, fixo circini pede ad litus Cam
baiæ; tanquam in centro: accedit, quòd ex multis capitibus prædicta
æſtuum inæqualitas inducitur; Primò, per planum magis inclinatum, lon
giùs excurrit & velociùs, licèt plus temporis ponat in decurrendo magis
inclinato, cuncta hæc ex doctrina motuum perſpicua ſunt; tantumdem
temporis aqua ponit in deſcenſu per planum inclinatum., quantum in
aſcenſu. Secundò, Si poſt quàm aqua regredi cœpit, nova quædam fiat
æſtus reflexio, versùs fluminis fauces, vel ſi aqua libero quidem aditu ſu
beat, ſed exitu difficiliore, tunc acceſſus breviore tempore fiet quàm re
ceſſus. Tertiò, Si nova reflexio accedat, antequam aqua regredi incipiat,
vel agger quidam appoſitus ad fauces ſinus, aut fluminis primam vim ac
ceſſus retundat, vt videre eſt ad fauces Sequanæ & Garumnæ, receſſus bre
viore tempore fiet quàm acceſſus. Quartò, Pro diverſo æſtus ad oram ap
pulſu, vel illapſu, longiùs per alveum fluviorum vel minùs longè aqua ex
currit; item pro diverſa alvei inclinatione; hinc facilè crediderim, alveum
illorum fluminum, in quibus ad aliquot centena milliaria æſtus excurrit,
eſſe valde inclinatum Quintò, Dicam ampliùs, ratione ejuſdem loci, non
modò æſtum altiùs aut minùs altè attolli, verùm eſſe aliquando acceſſum
majorem, aliàs minorem eſſe poſſe; quia mutatur ſingulis diebus centrum
circulorum preſſionis, etiam reſpectu ejuſdem loci; item aliquando ac-