Fabri, Honoré - Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur

Scan	Original
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130

1ſum fertur, non tamen ſervata cylindri forma; licet enim ima portio cy
lyndrica ſit, ſuperior tamen habet ſuperficiem quaſi ſphæricam,
ſeu ſphæroidalem, hanc porrò induit aër, vt quaſi cuneatim aqua
perrumpat; propria igitur ſpontè; vi ſcilicet levitatis, qua
pollet.

Auguſtin. Si primo noſtro congreſſui interfuiſſes, Chryſocome, hoc
experimentum, dubio procul omni, minimè adduxiſſes, obſervaſſes
enim aquam ſecundùm latera tubi ſpiratim deſcendere, & ab ea ſurſum
aëra extrudi, longè tardiore motu; quia ſurſum aër motu recto fertur,
aqua verò deorſum, non recto, ſed ſpirali, quo rectum acceleratum im
peditum compenſat; illud porro aëris faſtigium quaſi cuneatum, non ab
aëre vi propria induitur, ſed inducitur ab aquæ pondere versùs tubi late
ra deflectente ad deſcenſum; alioquin ſi aër propria vi hanc figuram in
duit, cur non conicam, quæ ad aſcenſum & aquam perrumpendam lon
gè aptior eſſet; nec enim difficiliùs vnam quàm aliam indueret; immo
fortè conicam, quæ ad cylindricam propriùs accedit. Vtinam æquè
facile mihi eſſet, definire, quænam figura illa ſit, illiuſque cauſam
afferre, quam nemo, ſaltem quod ſciam, hucuſque adinvenit; hîc
tuam operam, Antime; nec enim eum me reputo; qui hunc nodum
ſolvam.

Antim. Non eſt mihi dubium, quin hæc ſuperficies curva ab aqua ver
sùs latera vaſis inclinante formetur; cùm enim aqua deſcendere non poſſit,
niſi aër loco cedat, extruſus ſcilicet ab aqua, & hic ſurſum extrudi non
poſſit, niſi humor illi ſeſe ſupponat, vt hoc faciat, eundem aëra quaſi
complexa per tubi latera ſpiratim deſcendit. An verò dicta ſuperficies pa
rabolica ſit, dubium eſt; cum enim aqua versùs latera vaſis tendat, ſimul
& deorſum motu accelerato, inde reſultas motus mixtus, qui lineam pa
rabolicam poſt ſe relinquit, vt jam alij demonſtrarunt; ſed vnde erit mo
tus ille horizontalis cum perpendiculari conjunctus? an fortè dicendum
eſt, aquam ſpiratim deſcendere, cœpta quaſi à centro ſpira; donec ad
latera vaſis perveniat; ab illa autem ſpira deorſum producta ſupremum
illud aëris faſtigium tornari, cùm aliter ſpiræ deorſum produci non poſ
ſint: ſed his omiſſis, cùm cylindrus aëris ab aqua ſtringatur, per latera
delabente, tantulùm aſſurgat, neceſſe eſt; vnde aqua, cui ſuprema illius
baſis ſubeſt, cedit locum; & cùm hæc attolli non poſſit, versùs latera
eat oportet, vbi dumtaxat ei locus patet; ſcilicet inter aëra & late
ra vaſis, vnde linea parabolica reſultat; hinc ſi tubus ſit anguſtior, vix
aqua cylindrum inter aëris & latera tubi intercipi poteſt; vnde prædicta
ſupremi faſtigij forma non ſequitur, quæ certè minùs convexa eſt, ſeu
acuta, quò rima inter aëra & latera vaſis, qua perrumpit aqua, eſt angu
ſtior: immo ſi tubus inclinetur, convexitas prædicti faſtigij deorſum ver
sùs inferiùs tubi inclinati latus producitur; quia eò major ponderis aquæ
vis fertur, ex quo etiam manifeſtè colligitur, hanc convexi fa
ſtigij figuram ab aqua versùs latera vaſis labente tornari. Porrò neſcio an

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130

Scan	Original
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130

Scan	Original
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130