1dum eſt, Dico igitur tertio loco, in tantum corpus vnum ab alio moveri,
præſcindendo à magneticis, & electricis, in quantum illud aliquem mo
tum impedit; ſi enim id quod movetur nullo modo ab alio impeditur,
nullam vim prorſus contra illud retorquet; & hoc nemo negaverit, qui hu
ius doctrinæ peritus ſit; ſic directus ictus vegetior eſt, obliquus verò debi
lior; in globulis, qui adhiberi ſolent in ludo minoris tudiculæ, res eſt om
nino perſpicua.
præſcindendo à magneticis, & electricis, in quantum illud aliquem mo
tum impedit; ſi enim id quod movetur nullo modo ab alio impeditur,
nullam vim prorſus contra illud retorquet; & hoc nemo negaverit, qui hu
ius doctrinæ peritus ſit; ſic directus ictus vegetior eſt, obliquus verò debi
lior; in globulis, qui adhiberi ſolent in ludo minoris tudiculæ, res eſt om
nino perſpicua.
Auguſtin.
Videtur eſſe quoddam paradoxum, quod dicis cauſam ſcilicet
potentiùs agere, quando magis impeditur, erit fortè quædam antiperiſtaſis;
ſic ignis calidior eſt.
potentiùs agere, quando magis impeditur, erit fortè quædam antiperiſtaſis;
ſic ignis calidior eſt.
Antim.
Ita eſt, paradoxum eſſe videtur; ſi quis tamen rectè perpendat,
impetum eum dumtaxat finem, vel effectum habere, ac præſtare immo
bili, cui ineſt, vt hoc moveatur, tali ſcilicet motu & modo, qui offectus
ſi non impeditur ab alio. fruſtra certè contra illud vim ſuam exerit, ſi v.
g. corpori dum movetur, à tergo manum admoveas, aut certè à frontè, ea
ea tamen lege, vt manum admotam æquè citò moveas, nullam
vim, nullum impetum manui tuæ imprimi ſenties; quia hæc nullo modo
impedit illius corporis motum; ſi verò mobile in aliud corpus impinga
tur, quod motui obeſt, in illud agit, impreſſoque impetu, illud amovet, vnde,
vt dixi, finis primarius impetus eſt mobilis, cui ineſt, motus; ſecundarius
verò, & quem dumtaxat propter primum ponit, eſt motus alterius cor
poris, quod dictum motum impedit; nec mirum, ſi impetus alium impetum
producit, in eo ſcilicet, quod proprij mobilis motum impedit: Hinc ſi Phi
loſopho in verbis ludere liceret, dici à me poſſet impetus, quaſi impedi
tur, cùm nunquam agat, & ſuam vim exerat, niſi impediatur. His præ
miſſis, ad rem venio, Auguſtine; Repetamus figuram Sextam, & primo
quidem loco vnum dicam, quod vix apud vos fidem inveniat, licèt cer
tiſſimum ſit, geometrica ſcilicet demonſtratione confirmatum; illud
autem ad incredibilem proportionem inæqualitatis motus rotæ, in
diverſis illius punctis conſiderati pertinet; dico iterum incredi
bilem.
impetum eum dumtaxat finem, vel effectum habere, ac præſtare immo
bili, cui ineſt, vt hoc moveatur, tali ſcilicet motu & modo, qui offectus
ſi non impeditur ab alio. fruſtra certè contra illud vim ſuam exerit, ſi v.
g. corpori dum movetur, à tergo manum admoveas, aut certè à frontè, ea
ea tamen lege, vt manum admotam æquè citò moveas, nullam
vim, nullum impetum manui tuæ imprimi ſenties; quia hæc nullo modo
impedit illius corporis motum; ſi verò mobile in aliud corpus impinga
tur, quod motui obeſt, in illud agit, impreſſoque impetu, illud amovet, vnde,
vt dixi, finis primarius impetus eſt mobilis, cui ineſt, motus; ſecundarius
verò, & quem dumtaxat propter primum ponit, eſt motus alterius cor
poris, quod dictum motum impedit; nec mirum, ſi impetus alium impetum
producit, in eo ſcilicet, quod proprij mobilis motum impedit: Hinc ſi Phi
loſopho in verbis ludere liceret, dici à me poſſet impetus, quaſi impedi
tur, cùm nunquam agat, & ſuam vim exerat, niſi impediatur. His præ
miſſis, ad rem venio, Auguſtine; Repetamus figuram Sextam, & primo
quidem loco vnum dicam, quod vix apud vos fidem inveniat, licèt cer
tiſſimum ſit, geometrica ſcilicet demonſtratione confirmatum; illud
autem ad incredibilem proportionem inæqualitatis motus rotæ, in
diverſis illius punctis conſiderati pertinet; dico iterum incredi
bilem.
Chryſoc. locaris, Antime: quis Auriga, Rhedarius, Carpentarius hoc
neſcit? quis oculos figens non videt, ſuperius rotæ punctum à plano, in
quo rota volvitur, tota rotæ diametro diſtans, velociùs agi, quàm infimum,
in quo ſcilicet rota planum tangit.
neſcit? quis oculos figens non videt, ſuperius rotæ punctum à plano, in
quo rota volvitur, tota rotæ diametro diſtans, velociùs agi, quàm infimum,
in quo ſcilicet rota planum tangit.
Antim.
Serio loquor, Chryſocome, non iocor; vident omnes eſſe quidem
inæquales motus, ſed nemo crederet tantam inæqualitatis propor
tionem.
inæquales motus, ſed nemo crederet tantam inæqualitatis propor
tionem.
Auguſt.
Quanta porrò illa erit?
fac ſupremum illud punctum moveri
duplo citiùs infimo, aut etiam triplo, quadruplo, decuplo, vt voles; quid
tandem erit?
duplo citiùs infimo, aut etiam triplo, quadruplo, decuplo, vt voles; quid
tandem erit?
Antim. videbis paulò poſt; ſed amabo te, Auguſtine, cogita maximam
quam potes proportionem inæqualitatis; & videbis vtrùm illa, quam eſſe
conſtat in rigore geometrico, ſit incredibilis.
quam potes proportionem inæqualitatis; & videbis vtrùm illa, quam eſſe
conſtat in rigore geometrico, ſit incredibilis.
Auguſtin.
Si centuplam eſſe dixero, vera haud dubiè longè maior erit, &
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib