Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

List of thumbnails

< >
51
51
52
52
53
53
54
54
55
55
56
56
57
57
58
58
59
59
60
60
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000582">
                <pb pagenum="52" xlink:href="025/01/056.jpg"/>
              dum eſt, Dico igitur tertio loco, in tantum corpus vnum ab alio moveri,
                <lb/>
              præſcindendo à magneticis, & electricis, in quantum illud aliquem mo­
                <lb/>
              tum impedit; ſi enim id quod movetur nullo modo ab alio impeditur,
                <lb/>
              nullam vim prorſus contra illud retorquet; & hoc nemo negaverit, qui hu­
                <lb/>
              ius doctrinæ peritus ſit; ſic directus ictus vegetior eſt, obliquus verò debi­
                <lb/>
              lior; in globulis, qui adhiberi ſolent in ludo minoris tudiculæ, res eſt om­
                <lb/>
              nino perſpicua. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000583">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000584"> Videtur eſſe quoddam paradoxum, quod dicis cauſam ſcilicet
                <lb/>
              potentiùs agere, quando magis impeditur, erit fortè quædam antiperiſtaſis;
                <lb/>
              ſic ignis
                <gap/>
              calidior eſt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000585">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000586"> Ita eſt, paradoxum eſſe videtur; ſi quis tamen rectè perpendat,
                <lb/>
              impetum eum dumtaxat finem, vel effectum habere, ac præſtare immo­
                <lb/>
              bili, cui ineſt, vt hoc moveatur, tali ſcilicet motu & modo, qui offectus
                <lb/>
              ſi non impeditur ab alio. </s>
              <s id="s.000587">fruſtra certè contra illud vim ſuam exerit, ſi v.
                <lb/>
              g. corpori dum movetur, à tergo manum admoveas, aut certè à frontè, ea
                <lb/>
              ea tamen lege, vt manum admotam æquè citò moveas, nullam
                <lb/>
              vim, nullum impetum manui tuæ imprimi ſenties; quia hæc nullo modo
                <lb/>
              impedit illius corporis motum; ſi verò mobile in aliud corpus impinga­
                <lb/>
              tur, quod motui obeſt, in illud agit, impreſſoque impetu, illud amovet, vnde,
                <lb/>
              vt dixi, finis primarius impetus eſt mobilis, cui ineſt, motus; ſecundarius
                <lb/>
              verò, & quem dumtaxat propter primum ponit, eſt motus alterius cor­
                <lb/>
              poris, quod dictum motum impedit; nec mirum, ſi impetus alium impetum
                <lb/>
              producit, in eo ſcilicet, quod proprij mobilis motum impedit: Hinc ſi Phi­
                <lb/>
              loſopho in verbis ludere liceret, dici à me poſſet
                <emph type="italics"/>
              impetus,
                <emph.end type="italics"/>
              quaſi
                <emph type="italics"/>
              impedi­
                <lb/>
              tur,
                <emph.end type="italics"/>
              cùm nunquam agat, & ſuam vim exerat, niſi impediatur. </s>
              <s id="s.000588">His præ­
                <lb/>
              miſſis, ad rem venio, Auguſtine; Repetamus figuram Sextam, & primo
                <lb/>
              quidem loco vnum dicam, quod vix apud vos fidem inveniat, licèt cer­
                <lb/>
              tiſſimum ſit, geometrica ſcilicet demonſtratione confirmatum; illud
                <lb/>
              autem ad incredibilem proportionem inæqualitatis motus rotæ, in
                <lb/>
              diverſis illius punctis conſiderati pertinet; dico iterum incredi­
                <lb/>
              bilem. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000589">
                <emph type="italics"/>
              Chryſoc.
                <emph.end type="italics"/>
              locaris, Antime: quis Auriga, Rhedarius, Carpentarius hoc
                <lb/>
              neſcit? </s>
              <s id="s.000590">quis oculos figens non videt, ſuperius rotæ punctum à plano, in
                <lb/>
              quo rota volvitur, tota rotæ diametro diſtans, velociùs agi, quàm infimum,
                <lb/>
              in quo ſcilicet rota planum tangit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000591">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000592"> Serio loquor, Chryſocome, non iocor; vident omnes eſſe quidem
                <lb/>
              inæquales motus, ſed nemo crederet tantam inæqualitatis propor­
                <lb/>
              tionem. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000593">
                <emph type="italics"/>
              Auguſt.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000594"> Quanta porrò illa erit? </s>
              <s id="s.000595">fac ſupremum illud punctum moveri
                <lb/>
              duplo citiùs infimo, aut etiam triplo, quadruplo, decuplo, vt voles; quid
                <lb/>
              tandem erit? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000596">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              videbis paulò poſt; ſed amabo te, Auguſtine, cogita maximam
                <lb/>
              quam potes proportionem inæqualitatis; & videbis vtrùm illa, quam eſſe
                <lb/>
              conſtat in rigore geometrico, ſit incredibilis. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000597">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000598"> Si centuplam eſſe dixero, vera haud dubiè longè maior erit, & </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>