Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

List of thumbnails

< >
61
61
62
62
63
63
64
64
65
65
66
66
67
67
68
68
69
69
70
70
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="63" xlink:href="025/01/067.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.000714">
                <emph type="italics"/>
              Chryſoc.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000715"> Quid verò fieret, ſi vas in circulo verticali verteretur? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000716">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000717"> Eadam ſuppone; vas ſcilicet cylindricum, aut ſphæricum ca­
                <lb/>
              vum, lævigata intus ſuperficie, circa axem plano horizontis planè paral­
                <lb/>
              lelum; idemque ſucceſſum iri puta; cùm eadem ratio vtrimque & æquè
                <lb/>
              militet. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000718">
                <emph type="italics"/>
              Chryſocom.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000719"> Immo ex alio tuo principio, quo dicis, eo motu moveri
                <lb/>
              mobile, quò faciliùs moveri poteſt, colligo, ni fallor, longè potiori iure
                <lb/>
              pro iſto vltimo caſu rationem militare; cùm enim faciliùs aqua illa à ſuo
                <lb/>
              vaſe, dum in plano horizontali volvitur, moveri poſſit, quàm ab eodem
                <lb/>
              in hoc ſecundo caſu; quia vt imprimo illo moveatur aqua, ne latum quidem
                <lb/>
              vnguem attollenda eſt, nullam igitur difficultatem, ſeu reſiſtentiam ex hoc
                <lb/>
              capite vas ſentit; cùm tamen in ſecundo caſu, illa portio aquæ, quæ con­
                <lb/>
              tinetur in inferiore parte dolij, ſeu cylindri, ad ſuperiorem partem cylin­
                <lb/>
              dri locum attollenda ſit; vnde difficultas & reſiſtentia; igitur cùm mobi­
                <lb/>
              le eo motu moveatur, quo facilius moveri poteſt, longè facilius eſt, vas
                <lb/>
              moveri ſine aqua in ſecundo caſu, quàm in primo </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000720">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000721"> Plurimùm ſanè me tibi obſtrinxiſti, mi Chryſocome, cogita­
                <lb/>
              bam ſtatim principium illud iam ſupra iactum, ac fusè non ſine querela
                <lb/>
              expoſitum, huc accerſere; ſed ab hoc penſo me liberaſti, ita eſt; cùm vas
                <lb/>
              vtrumque faciliùs moveri poſſit, quieſcente aqua, vt patet, etiam abſque
                <lb/>
              vlla penitus ſui motus iactura; ita ſanè ex illo quoque principio probatur,
                <lb/>
              vaſa ſine aqua contenta moveri; quod autem addis, longe facilius in
                <lb/>
              ſecundo caſu quam in primo, pace tua dixerim; quia ſcilicet æquè facilè
                <lb/>
              vtrimque aqua cum ſuo vaſe movetur, nec obſtat inferiorem aquæ partem
                <lb/>
              in ſecundo caſu ab imo ad ſupremum vaſis locum attolli, ac proinde illius
                <lb/>
              pondus obſtare ac reſiſtere; nam ita attollitur, vt eodem tempore, æqualis
                <lb/>
              portio deprimatur, eſt enim perfectum æquilibrium, vt vides; ſic vbi libra
                <lb/>
              in æquilibrio verſatur, ſi vel minimam vim alteri lancium ſurſum impreſſe­
                <lb/>
              ris, illa ſtatim ſurſum attollitur; an fortè illa vis minima impreſſa ad hoc
                <lb/>
              ſufficit? </s>
              <s id="s.000722">Minimè vero; ſed minima illa acceſſione tollitur æquilibrium:
                <lb/>
              quid mirum ergo, fi portio præponderans, deorſum eat, & oppoſitam at­
                <lb/>
              tollat? </s>
              <s id="s.000723">Sic æquè facilè rota volvitur in ſitu horizontali ac verticali. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000724">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              Hæc veriſſima eſſe, non diffiteor, ita enim à natura compa­
                <lb/>
              ratus ſum, vt compertæ veritati numquam non me ſubjiciam; movetur
                <lb/>
              autem aqua cum ſuo vaſe, vt dicis, per accidens, non per ſe, nimirum,
                <lb/>
              propter aſperitatem & inæqualitatem interioris ſuperficiei; at numquid
                <lb/>
              non poſſet ab hoc vitio liberari, obducto ſcilicet oleo, vel alio quopiam
                <lb/>
              vliginis genere? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000725">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000726"> An fortè putas, oleum ſuis rugis & ſtriis, nec non filaminibus
                <lb/>
              carere? </s>
              <s id="s.000727">Vidiſti, ni fallor, aliquando, majores illas guttas ſive butyro, ſeu
                <lb/>
              vaſibus vnctis oleo adhæreſcere, an fortè in planiſſima ſuperficie adhæ­
                <lb/>
              rete poſſent? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000728">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000729"> Sed vnde quæſo, iſtæ guttulæ; rem illam ſæpè obſervavi, cu­
                <lb/>
              jus tamen rationem vix ac ne vix quidem mente aſſequor. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000730">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000731"> Sunt quædam ſuperficies ita diſpoſitæ inter ſe, vt in earum rimas </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>