Axioma IX.
Cauſa debet exiſtere vt immediatè agat.
Hoc certum eſt;
quia agere
ſupponit eſſe; quippe agere eſt perfectio realis actu exiſtens; igitur ali
cuius actu exiſtentis; igitur certum eſt etiam Geometricè, de quo in
Metaph. Iam vero ſufficiat certum eſſe phiſicè, vt conſtat ex omnibus
hypoth. phyſicis; nihil enim videmus agere, niſi quod eſt; ſi enim age
ret quod non eſt; cur potius hîc, & nunc quam alibi, & aliàs? cur in
hoc ſubiecto potius quàm in alio?
ſupponit eſſe; quippe agere eſt perfectio realis actu exiſtens; igitur ali
cuius actu exiſtentis; igitur certum eſt etiam Geometricè, de quo in
Metaph. Iam vero ſufficiat certum eſſe phiſicè, vt conſtat ex omnibus
hypoth. phyſicis; nihil enim videmus agere, niſi quod eſt; ſi enim age
ret quod non eſt; cur potius hîc, & nunc quam alibi, & aliàs? cur in
hoc ſubiecto potius quàm in alio?
Dices, finis qui non eſt influit;
igitur agit;
Reſpondeo finem non
agere, nec influere niſi obiectiuè; atqui quod non exiſtit actu, id eſt in
ſtatu entatiuo, & reali, poteſt eſſe in ſtatu obiectiuo; id eſt quod non
habet actum rei, poteſt habere actum obiecti, id eſt eſſe cognitum, &
volitum, de quo aliàs; porrò hîc tantùm intelligimus cauſam efficien
tem, &c.
agere, nec influere niſi obiectiuè; atqui quod non exiſtit actu, id eſt in
ſtatu entatiuo, & reali, poteſt eſſe in ſtatu obiectiuo; id eſt quod non
habet actum rei, poteſt habere actum obiecti, id eſt eſſe cognitum, &
volitum, de quo aliàs; porrò hîc tantùm intelligimus cauſam efficien
tem, &c.
Dices, cauſa principalis pulli excluſi poteſt non eſſe;
hæc omnia di
ſcutiemus ſuo loco cum de generatione animalium; ſufficiat dixiſſe non
eſſe cauſam immediatam, de qua hîc tantum loquimur; idem reſponſum
eſto de rana vaga.
ſcutiemus ſuo loco cum de generatione animalium; ſufficiat dixiſſe non
eſſe cauſam immediatam, de qua hîc tantum loquimur; idem reſponſum
eſto de rana vaga.
Axioma X.
Cauſa debet eſſe applicata vt immediatè agat.
Cur enim potiùs hîc
quam illîc; in hoc ſubiecto potiùs, quam in alio, in hac diſtantia potiùs,
quam in alia? quidquid ſit, certum eſt phyſicè; nec enim ignis, qui eſt
Romæ, calefacit Lugduni.
quam illîc; in hoc ſubiecto potiùs, quam in alio, in hac diſtantia potiùs,
quam in alia? quidquid ſit, certum eſt phyſicè; nec enim ignis, qui eſt
Romæ, calefacit Lugduni.
Dices dari fortè actionem in diſtans;
Reſpondeo negando, quod de
monſtrabimus in Metaph. præterea, licet daretur in productione quali
tatum occultarum, & ſimpathicorum quorundam effectuum, quos exa
minabimus ſuo loco; nemo tamen dubitat quin productio caloris, lu
minis, impetus; de quibus hic tantùm agimus, debeat eſſe ab applicata
cauſa.
monſtrabimus in Metaph. præterea, licet daretur in productione quali
tatum occultarum, & ſimpathicorum quorundam effectuum, quos exa
minabimus ſuo loco; nemo tamen dubitat quin productio caloris, lu
minis, impetus; de quibus hic tantùm agimus, debeat eſſe ab applicata
cauſa.
Dices impetum produci in extremitate perticæ, quæ non eſt applica
ta, vel in globo tudiculario etiam non applicato; calorem & lucem
produci à Sole in terra non applicata. Reſpondeo, eſſe applicationem
mediatam; nam ſi reuera hæ qualitates producuntur continuata propa
gatione, diffunduntur per medium, in quo non eſt difficultas.
ta, vel in globo tudiculario etiam non applicato; calorem & lucem
produci à Sole in terra non applicata. Reſpondeo, eſſe applicationem
mediatam; nam ſi reuera hæ qualitates producuntur continuata propa
gatione, diffunduntur per medium, in quo non eſt difficultas.
Dices etiam partes interiores cauſæ v. g. Solis agunt, ſed non agunt
per totum medium; alioquin agerent in alias partes Solis, à quibus
obteguntur. Reſpondeo, diffuſionem vel propagationem actionis in
choari tantum ab ipsâ ſuperficie Solis; quippe omnes partes agunt
actione communi, de quo infrà; atqui actio communis à communi me
dio incipit.
per totum medium; alioquin agerent in alias partes Solis, à quibus
obteguntur. Reſpondeo, diffuſionem vel propagationem actionis in
choari tantum ab ipsâ ſuperficie Solis; quippe omnes partes agunt
actione communi, de quo infrà; atqui actio communis à communi me
dio incipit.
Dices ignem produci in parte medij remota interrupta propagatio
ne, vt conſtat, ſi vitro per refractionem, vel ſpeculo per reflectionem
radios Solares colligas.
ne, vt conſtat, ſi vitro per refractionem, vel ſpeculo per reflectionem
radios Solares colligas.
Reſpondeo, ignem quidem accendi in data diſtantia;
at non ſine
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib