Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <p id="N1177A" type="main">
              <s id="N1179D">
                <pb pagenum="6" xlink:href="026/01/038.jpg"/>
              do, vel grauiſſimo incommodo carere non poteſt, probo illud ipſum
                <lb/>
              eſſe; </s>
              <s id="N117AC">vel demùm ex aliqua reuelatione certa in rebus fidei; </s>
              <s id="N117B0">igitur hoc
                <lb/>
              Axioma certum eſt phyſicè; </s>
              <s id="N117B6">quod niſi recipiatur à Philoſophis; </s>
              <s id="N117BA">cuique
                <lb/>
              licebit impunè mentiri; ſi enim dicam extra mundi huius fines eſſe
                <lb/>
              alios orbes, intra tuum muſæum, in quo ſolus fortè degis, eſſe quin­
                <lb/>
              quaginta homines, eſſe mille Soles, & totidem Lunas in cœlo, &c. </s>
              <s id="N117C4">
                <lb/>
              numquid ſtatim oppones Axioma iſtud,
                <emph type="italics"/>
              qua ratio, qua experientia, qua
                <lb/>
              neceſſitas, qua reuelatio?
                <emph.end type="italics"/>
              Quæſtio facti eſt, producendi ſunt teſtes: huc
                <lb/>
              reuoca principium illud commune. </s>
            </p>
            <p id="N117D3" type="main">
              <s id="N117D5">1.
                <emph type="italics"/>
              Non ſunt multiplicanda entia ſine neceſſitate, quod certè non valet niſi
                <lb/>
              addas, vel ſine ratione, vel ſine experientia.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N117DF" type="main">
              <s id="N117E1">2.
                <emph type="italics"/>
              Qui aſſerit aliquid poſitiuè, debet argumento poſitiuo probare.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N117E9" type="main">
              <s id="N117EB">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Axioma IV.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N117F7" type="main">
              <s id="N117F9">
                <emph type="italics"/>
              Quidquid exiſtit phyſicè extra ſuas cauſas ab omni alio ſeparatum, de­
                <lb/>
              terminatum eſt.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11802" type="main">
              <s id="N11804">Hoc Axioma explicatione modicâ indiget: </s>
              <s id="N11808">Determinatum illud
                <lb/>
              apello, quod illud ipſum eſt, quod eſt, & nihil aliud; </s>
              <s id="N1180E">quod eſt hoc, id
                <lb/>
              eſt ab omni alio diſtinctum; </s>
              <s id="N11814">atqui quidquid productum eſt, ſingulare
                <lb/>
              eſt, id eſt, eſt hoc; </s>
              <s id="N1181A">ſi enim producitur, alicubi producitur, & ali­
                <lb/>
              quando, ergo dici poteſt, eſt hîc, eſt nunc; igitur determinatum eſt. </s>
              <s id="N11820">
                <lb/>
              Aliquis fortè ſtatim opponet mihi partes indeterminatas quantitatis: </s>
              <s id="N11825">ſed
                <lb/>
              proſectò nulla pars actu eſt quæ non ſit hæc, & non alia; </s>
              <s id="N1182B">igitur quæ
                <lb/>
              non ſit determinata, de quo aliàs; quidquid ſit, ſaltem partes illæ fa­
                <lb/>
              ciunt aliquod totum quod eſt determinatum, quod mihi ſatis eſt modò
                <lb/>
              ad veritatem huius Axiomatis. </s>
              <s id="N11836">Dices aliquid poſſe eſſe nullibi; </s>
              <s id="N1183A">has
                <lb/>
              nugas refutabimus in Metaphyſica, quæ in mentem ſapientis viri ca­
                <lb/>
              dere non poſſunt; nunc ſaltem conſtat id naturali modo fieri non
                <lb/>
              poſſe. </s>
            </p>
            <p id="N11844" type="main">
              <s id="N11846">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Axioma V.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11852" type="main">
              <s id="N11854">
                <emph type="italics"/>
              Quod vnum eſt, determinatum eſt.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N1185B"> Quia quod vnum eſt, eſt hoc, &
                <lb/>
              nihil aliud; </s>
              <s id="N11861">nihil enim aliud eſt vnum, niſi indiuiſum in ſe, & diui­
                <lb/>
              ſum à quolibet alio: </s>
              <s id="N11867">quippè indifferentia, vel indeterminatio ibi tan­
                <lb/>
              tum eſt, vbi ſunt plura; ſi enim tantum vnum eſt, certè non datur op­
                <lb/>
              tio, ſi aliqua cauſa eſt indifferens ad effectum A & B, id eſt ſi non eſt,
                <lb/>
              cur vnum potius quàm alium producat? </s>
              <s id="N11871">plures eſſe neceſſe eſt; ſi enim
                <lb/>
              tantùm vnus eſt, certè indifferens non eſt. </s>
            </p>
            <p id="N11877" type="main">
              <s id="N11879">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Axioma VI.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11885" type="main">
              <s id="N11887">
                <emph type="italics"/>
              Quidquid eſt, fruſtrà non eſt.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N1188E"> Quidquid eſt, id eſt exiſtit naturaliter
                <lb/>
              ſcilicet, & citra miraculum, fruſtrà non eſt, id eſt propter aliquem fi­
                <lb/>
              nem eſt ab ipſa natura inſtitutum; </s>
              <s id="N11896">finem autem rei ex ipſo vſu cogno­
                <lb/>
              ſcimus; </s>
              <s id="N1189C">vſum verò ipſo ferè ſenſu: </s>
              <s id="N118A0">quod vt breui inductione confirme­
                <lb/>
              mus, quidquid exiſtit vel eſt ſubſtantia, vel accidens; </s>
              <s id="N118A6">ſi ſubſtantia, vel
                <lb/>
              incorporea, vel corporea; </s>
              <s id="N118AC">ſi incorporea, vel eſt Deus, vel Angelus, vel </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>