Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <p id="N11978" type="main">
              <s id="N11994">
                <pb pagenum="8" xlink:href="026/01/040.jpg"/>
              aliqua affectione, quâ ſenſum ipſum afficit hæc forma, igitur ex effectu il­
                <lb/>
              lo illam percipis, quod clarum eſt. </s>
            </p>
            <p id="N119A1" type="main">
              <s id="N119A3">Huc reuoca vulgare illud principium,
                <emph type="italics"/>
              Frustrà fit per plura, quod po­
                <lb/>
              test fieri per pauciora,
                <emph.end type="italics"/>
              quod ad Tertium etiam reuocatur; </s>
              <s id="N119AF">quod ita in­
                <lb/>
              telligi non debet, vt ſine gutta aquæ Oceanus, ſine ſtella cœlum, ſine gra­
                <lb/>
              nulo arenæ terra, ſine altero oculorum homo ſtare non poſſint; </s>
              <s id="N119B7">quæ
                <lb/>
              omnia falſiſſima eſſe conſtat; ſed tantùm quod illud dicatur exiſtere ſiue
                <lb/>
              ſit ſubſtantia, ſiue accidens, quod vel experientia certa euincit, vel neceſ­
                <lb/>
              ſitas, vel ratio, vel diuina fides (immò & humana in rebus humanis, non
                <lb/>
              tamen in ſcientiis.) </s>
            </p>
            <p id="N119C3" type="main">
              <s id="N119C5">Igitur nunquam claudicat hic equus Okami, vt vulgò dicitur, ſi hoc
                <lb/>
              fræno regatur, & præſcripto ambulet paſſu. </s>
            </p>
            <p id="N119CA" type="main">
              <s id="N119CC">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Scholium.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N119D8" type="main">
              <s id="N119DA">Obſeruabis ſeptem præmiſſa Axiomata, licet metaphyſica ſaltem ali­
                <lb/>
              qua ex parte eſſe videantur, ita pertinere ad Phyſicam, vt plurimæ phy­
                <lb/>
              ſicæ affectiones ſine illis explicari, & demonſtrari non poſſint. </s>
            </p>
            <p id="N119E1" type="main">
              <s id="N119E3">Primum certum eſt etiam certitudine metaphyſica, ſeu geometrica. </s>
              <s id="N119E6">
                <lb/>
              Secundum, Quartum, & Quintum per Primum demonſtrari poſſunt. </s>
              <s id="N119EA">
                <lb/>
              Tertium eſt veluti communis poſitio, ſeu commune poſtulatum, in quo
                <lb/>
              docti omnes conunciunt; </s>
              <s id="N119F1">quippe nihil ſine ratione dici debet à philoſo­
                <lb/>
              pho; </s>
              <s id="N119F7">Sextum & Septimum probari poſſunt per Tertium; ſed iam ad
                <lb/>
              alia, quæ propiùs ad phyſicam accedunt, veniamus. </s>
            </p>
            <p id="N119FD" type="main">
              <s id="N119FF">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Axioma VIII.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11A0B" type="main">
              <s id="N11A0D">
                <emph type="italics"/>
              Quidquid primò eſt, & antè non erat, habet cauſam diſtinctam.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11A14"> Id eſt quid­
                <lb/>
              quid incipit eſſe ab alio eſt; </s>
              <s id="N11A1A">quippe à ſe eſſe non poteſt; </s>
              <s id="N11A1E">nihil enim à ſe
                <lb/>
              ipſo dependere poteſt ſeu produci; </s>
              <s id="N11A24">quia quod à ſe eſt, neceſſariò eſt,
                <lb/>
              quod verò neceſſariò eſt, non eſſe non poteſt, alioquin priùs eſſet, &
                <lb/>
              poſterius, priùs vt cauſa, poſteriùs vt effectus: </s>
              <s id="N11A2C">præterea quidquid produci­
                <lb/>
              tur aliquando producitur, & alicubi, vt certiſſimum eſt; </s>
              <s id="N11A32">ſed quia hoc ali­
                <lb/>
              qui negant, contendo tantùm in hoc rerum ordine, & naturaliter lo­
                <lb/>
              quendo, quidquid producitur alicubi produci, & aliquando, quod nemo
                <lb/>
              negabit; </s>
              <s id="N11A3C">Igitur ſi aliquid ſe producit; cur hîc potiùs quam illîc? </s>
              <s id="N11A40">cur
                <lb/>
              nunc potius quam antè? </s>
              <s id="N11A45">cum enim antè nullibi eſſet, cur deſinit non
                <lb/>
              eſſe hîc & non illîc, nunc & non antè? </s>
              <s id="N11A4A">hinc quod à ſe eſt, vbique, &
                <lb/>
              ſemper eſt, ſed ne quis mihi litem intendat, licet hoc Axioma certitudi­
                <lb/>
              nem geometricam habeat; </s>
              <s id="N11A52">ſufficit modò habere phyſicam, quod ex om­
                <lb/>
              nibus hypotheſibus demonſtratur; </s>
              <s id="N11A58">ſi enim aliquid de nouo produci­
                <lb/>
              tur, quod certum eſt, ab alio produci video: </s>
              <s id="N11A5E">calor ab igne mediatè
                <lb/>
              vel immediatè, impetus à potentia motrice, vel ab alio impetu: </s>
              <s id="N11A64">cuncta
                <lb/>
              hæc ſi reuera producuntur de quo alibi, ab alio produci conſtat; </s>
              <s id="N11A6A">in Me­
                <lb/>
              taphyſica hoc ipſum geometricè demonſtrabimus; </s>
              <s id="N11A70">cum enim agere ſup­
                <lb/>
              ponat eſſe; </s>
              <s id="N11A76">quippe omnis actio alicuius agentis eſt; </s>
              <s id="N11A7A">& cum agere termi­
                <lb/>
              netur ad effectum, nam fieri eſt alicuius fieri; certè agens, & terminus,
                <lb/>
              cauſa, & effectus diſtinguuntur, igitur.
                <emph type="italics"/>
              Quidquid primo eſt, &c.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>