1feruente;
in bullis, quæ ex guttis pluuiæ reſilientibus naſci videntur;
in
bullis etiam illis ſaponariis, quas leui calamo pueri inter ludendum in
flant; hinc ex minimo ferè contactu guttula ſpargitur, niſi fortè cum
multo aſperſa puluere cruſtam quamdam induit ſolidiorem; ſic bullæ il
læ ad minimum etiam contactum diſſipantur; hinc ipſa ſuperficies
aquæ plus videtur reſiſtere quod multis experimentis comprobatur; ſed
illo maximè, quo videmus findi à remo cum quodam quaſi ſtridulo cre
pitu reſiſtentiæ maioris teſte; immò cum ab ipſa naui quaſi ſulcatur,
idem ſtridor auditur, maximè in iis tractibus; in quibus nullis fluctibus
agitata læuigatiſſimam faciem præfert; habes analogiam in illa cruſta,
quæ concreſcit in ſuperficie liquorum, ſed præſertim oſſarum: adde quod
aër paulò compreſſior vndique guttulam premens æquali niſu eam miri
ficè tornat: hæc tantùm tumultuatim congeſta alibi fusè pertractabi
mus, & ex ſimpliciſſimis principiis demonſtrabimus; plura hîc de graui
tate crant dicenda, & de grauitatione, quæ tantùm indicaſſe ſufficiat, vt
deinde Tomo quinto fusè explicentur.
bullis etiam illis ſaponariis, quas leui calamo pueri inter ludendum in
flant; hinc ex minimo ferè contactu guttula ſpargitur, niſi fortè cum
multo aſperſa puluere cruſtam quamdam induit ſolidiorem; ſic bullæ il
læ ad minimum etiam contactum diſſipantur; hinc ipſa ſuperficies
aquæ plus videtur reſiſtere quod multis experimentis comprobatur; ſed
illo maximè, quo videmus findi à remo cum quodam quaſi ſtridulo cre
pitu reſiſtentiæ maioris teſte; immò cum ab ipſa naui quaſi ſulcatur,
idem ſtridor auditur, maximè in iis tractibus; in quibus nullis fluctibus
agitata læuigatiſſimam faciem præfert; habes analogiam in illa cruſta,
quæ concreſcit in ſuperficie liquorum, ſed præſertim oſſarum: adde quod
aër paulò compreſſior vndique guttulam premens æquali niſu eam miri
ficè tornat: hæc tantùm tumultuatim congeſta alibi fusè pertractabi
mus, & ex ſimpliciſſimis principiis demonſtrabimus; plura hîc de graui
tate crant dicenda, & de grauitatione, quæ tantùm indicaſſe ſufficiat, vt
deinde Tomo quinto fusè explicentur.
Theorema 101.
Non reſistit medium propter compreſſionem partium inferiorum, quas nullo
modo comprimi neceſſe eſt, vel inſenſibiliter; cum enim tantus relinquatur
locus retrò, quantus acquiritur antè, nulla opus eſt compreſſione; ſed
partes à fronte pulſæ factâ circuitione retrorſum eunt, non certè tramite
recto; ſi enim frons ipſius lata ſit, haud dubiè partes pulſæ alias pellunt,
& hæ viciſſim alias longo circuitu, vt patet experientia; nulla tamen, vel
modica fieri videtur compreſſio.
modo comprimi neceſſe eſt, vel inſenſibiliter; cum enim tantus relinquatur
locus retrò, quantus acquiritur antè, nulla opus eſt compreſſione; ſed
partes à fronte pulſæ factâ circuitione retrorſum eunt, non certè tramite
recto; ſi enim frons ipſius lata ſit, haud dubiè partes pulſæ alias pellunt,
& hæ viciſſim alias longo circuitu, vt patet experientia; nulla tamen, vel
modica fieri videtur compreſſio.
Theorema 102.
Hinc quo ſunt plures partes diuidendæ, quæ antè uniebantur, maior eſt reſi
ſtentia; igitur maiore vi opus eſt, igitur maiore grauitate; ſed in medio
denſiore ab eodem mobili plures ſeparantur quàm in rariore; quia ſci
licet corpus denſum plures habet ſub minori extenſione, & rarum è con
trario, vt videbimus ſuo loco; igitur in medio denſiore idem mobile ma
jorem reſiſtentiam inuenit, quàm in rariore; licèt vtriuſque partes
æquali nexu ſeu fibula copulentur; quia ſcilicet plures ſunt diuidendæ
in denſiore; quia plures ſcilicet in æquali ſpatio occurrunt, quàm in ra
riore; igitur maiore vi grauitatis opus eſt.
ſtentia; igitur maiore vi opus eſt, igitur maiore grauitate; ſed in medio
denſiore ab eodem mobili plures ſeparantur quàm in rariore; quia ſci
licet corpus denſum plures habet ſub minori extenſione, & rarum è con
trario, vt videbimus ſuo loco; igitur in medio denſiore idem mobile ma
jorem reſiſtentiam inuenit, quàm in rariore; licèt vtriuſque partes
æquali nexu ſeu fibula copulentur; quia ſcilicet plures ſunt diuidendæ
in denſiore; quia plures ſcilicet in æquali ſpatio occurrunt, quàm in ra
riore; igitur maiore vi grauitatis opus eſt.
Theorema 103.
Hinc medium poteſt comparari cum alio in 2. capitibus;
Primum eſt in
grauitate, vel denſitate, nam reuerâ ex maiori denſitate maiorem gra
uitatem reducimus; Secundum eſt in maiori, vel minori partium nexu,
ex quo 4. ſequuntur combinationes 2.mediorum; nam vel ſunt eiuſdem
grauitatis, & mollitiei; vel eiuſdem grauitatis & diuerſæ mollitiei; vel
eiuſdem mollitiei, & diuerſæ grauitatis; vel diuerſæ grauitatis, & eiuſ
dem mollitiei; mollius autem illud appello, cuius partes laxiori nexu
copulantur; porrò 4. iſtæ combinationes ſupponunt idem mobile in vtroque
medio; ſi ſit prima combinatio, motus eſt æqualis in vtroque; ſi ſecunda
grauitate, vel denſitate, nam reuerâ ex maiori denſitate maiorem gra
uitatem reducimus; Secundum eſt in maiori, vel minori partium nexu,
ex quo 4. ſequuntur combinationes 2.mediorum; nam vel ſunt eiuſdem
grauitatis, & mollitiei; vel eiuſdem grauitatis & diuerſæ mollitiei; vel
eiuſdem mollitiei, & diuerſæ grauitatis; vel diuerſæ grauitatis, & eiuſ
dem mollitiei; mollius autem illud appello, cuius partes laxiori nexu
copulantur; porrò 4. iſtæ combinationes ſupponunt idem mobile in vtroque
medio; ſi ſit prima combinatio, motus eſt æqualis in vtroque; ſi ſecunda