Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N19109">
            <p id="N1927D" type="main">
              <s id="N19287">
                <pb pagenum="135" xlink:href="026/01/167.jpg"/>
              ſurſum ferri per lineam verticalem, aliis verò inſtantibus videbitur cla­
                <lb/>
              riſſimè ferri per lineam nouam inclinatam. </s>
            </p>
            <p id="N19294" type="main">
              <s id="N19296">Reſpondeo etiam admiſſa ſuppoſitione dici à me motum illum ſur­
                <lb/>
              ſum eſſe per lineam verticalem, quando eadem linea recta connectit
                <lb/>
              ſemper hæc tria puncta; </s>
              <s id="N1929E">ſcilicet centrum terræ, idem punctum ſuperfi­
                <lb/>
              ciei terræ, & ipſam pilam; </s>
              <s id="N192A4">ad illud verò quod dicitur de naui, non diffi­
                <lb/>
              teor verum eſſe; ſed dico non eſſe propriè motum violentum, de quo hîc
                <lb/>
              tantùm eſt quæſtio, ſed eſſe motum mixtum, de quo fusè ſuo loco. </s>
              <s id="N192AC">Obſer­
                <lb/>
              uabis autem hîc me abſtinere à refellendis abſurdis illis ſuppoſitioni­
                <lb/>
              bus, quibus præmiſſæ objectiones innituntur; nam, cui quæſo in men­
                <lb/>
              tem venire poteſt ab ipſa entitate corporis grauis produci motum in ſe? </s>
              <s id="N192B6">
                <lb/>
              quis credat produci frigus ab igne? </s>
              <s id="N192BA">calorem à niue? </s>
              <s id="N192BD">lucem à tenebris? </s>
              <s id="N192C0">
                <lb/>
              quæ porrò fabulæ, quæ commenta, quæ ſomnia excogitari poſſunt, quæ
                <lb/>
              non vileſcant ſi cum his comparentur. </s>
            </p>
            <p id="N192C6" type="main">
              <s id="N192C8">Illa quoque corpuſcula excitata leuiora ſunt, quàm vt aliquod præfe­
                <lb/>
              rant rationis momentum; cum mera ſint philoſophiæ ludibria. </s>
            </p>
            <p id="N192CE" type="main">
              <s id="N192D0">Denique illa hypotheſis de terræ motu nullis demonſtrationibus fir­
                <lb/>
              mata eſt, vt videbimus ſuo loco. </s>
            </p>
            <p id="N192D5" type="main">
              <s id="N192D7">Vnum fortè eſt, quod difficilius obiici poteſt; </s>
              <s id="N192DB">ſit enim linea vertica­
                <lb/>
              lis AC, ſitque globus in A æqualiter impulſus per lineas AD & AB; </s>
              <s id="N192E1">
                <lb/>
              haud dubiè ſi anguli DAC, BAC ſint æquales: certè mobile feretur
                <lb/>
              per lineam verticalem AC, vt conſtat ex dictis. </s>
              <s id="N192E8">Reſpondeo motum illum
                <lb/>
              eſſe violentum; eſt enim à principio extrinſeco, coque gemino, ſeu mix­
                <lb/>
              to, in quo non eſt difficultas. </s>
            </p>
            <p id="N192F0" type="main">
              <s id="N192F2">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              2.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N192FF" type="main">
              <s id="N19301">
                <emph type="italics"/>
              Motus violentus habet cauſam
                <emph.end type="italics"/>
              ; quia de nouo eſt, & tandem deſinit per
                <lb/>
              hypoth. </s>
              <s id="N1930C">1. igitur habet cauſam per Ax.8.l.1. </s>
            </p>
            <p id="N1930F" type="main">
              <s id="N19311">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              3.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1931E" type="main">
              <s id="N19320">
                <emph type="italics"/>
              Iſte motus ſupponit impetum
                <emph.end type="italics"/>
              ; quia niſi eſſet impetus non eſſet natura­
                <lb/>
              liter motus per Th.18.l.1. </s>
            </p>
            <p id="N1932B" type="main">
              <s id="N1932D">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              4.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1933A" type="main">
              <s id="N1933C">
                <emph type="italics"/>
              Iſte impetus debet eſſe in mobili projecto ſurſum
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N19345">quia ibi eſt cauſa, vbi
                <lb/>
              eſt effectus formalis, ſed motus eſt effectus formalis ſecundarius impe­
                <lb/>
              tus per Th.15.l.1. igitur cum motus ſit in projecto ſurſum, in eo eſt etiam
                <lb/>
              impetus: </s>
              <s id="N1934F">præterea ſecunda pars motus non ponitur à potentia motrice;
                <lb/>
              quia illa non eſt applicata mobili cum ponitur noua pars motus, igitur
                <lb/>
              ab alia cauſa applicata, ſed nulla eſt extrinſeca, vt patet, nulla intrinſeca
                <lb/>
              præter impetum. </s>
            </p>
            <p id="N19359" type="main">
              <s id="N1935B">Diceret aliquis ab aëre extrinſecùs ambiente mobile ipſum propelli; </s>
              <s id="N1935F">
                <lb/>
              ſed contra, nam aër, & omne aliud medium reſiſtit potiùs quàm iuuet, vt
                <lb/>
              demonſtrauimus l. ſecundo Th. 1. Nec dicas fuiſſe mentem Ariſtotelis,
                <lb/>
              cum nobiles Peripatetici contrâ ſentiant; </s>
              <s id="N1936A">Albertus Magnus, Toletus,
                <lb/>
              Scaliger, Suarius, & recentiores; </s>
              <s id="N19370">neque hoc negauit vnquam Ariſtote-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>