Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
141
141
142
142
143
143
144
144
145
145
146
146
147
147
148
148
149
149
150
150
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N15AC3">
            <p id="N18B64" type="main">
              <s id="N18B66">
                <pb pagenum="127" xlink:href="026/01/159.jpg"/>
              motum; </s>
              <s id="N18B6F">ſit enim cubus BD qui deſcendat per totam AH; </s>
              <s id="N18B73">haud dubiè
                <lb/>
              cum ſpatium DI, contineat 3. cubos medij æquales DB, eos debet remo­
                <lb/>
              uere in ſuo deſcenſu; </s>
              <s id="N18B7B">ſit autem cubus BG; </s>
              <s id="N18B7F">haud dubiè, cum ſit eadem pro­
                <lb/>
              portio cubi AE ad cubum medij DM, quæ eſt cubi BG ad cubum me­
                <lb/>
              dij FL, eodem tempore vterque cubum medij ſuppoſiti è ſuo loco extru­
                <lb/>
              det; igitur eo tempore, quo AE expellet 3. DI, FL extrudet 3. EO, ergo
                <lb/>
              æquabili tempore inæquale ſpatium percurrunt. </s>
            </p>
            <p id="N18B8B" type="main">
              <s id="N18B8D">Dices ergo ſpatia ſunt vt latera: </s>
              <s id="N18B91">Reſponderi poteſt hoc reuerâ per ſe
                <lb/>
              eſſe debere; </s>
              <s id="N18B97">ſed quia cubus DM vt extrudatur, maiorem debet facere cir­
                <lb/>
              cuitionem, vt à fronte retrò eat, velociori motu extrudi debet; </s>
              <s id="N18B9D">igitur vi­
                <lb/>
              res ſuas in eo conſumit maiori ex parte cubus AE; hinc compenſatio eſſe
                <lb/>
              videtur. </s>
            </p>
            <p id="N18BA5" type="main">
              <s id="N18BA7">Vt ſolui poſſit præſens difficultas, quæ cettè maxima eſt, totam rem
                <lb/>
              iſtam paulò fuſiùs eſſe explicandam iudico. </s>
              <s id="N18BAC">Primò itaque certum eſt
                <lb/>
              partes medij, quæ prius in fronte erant, retroire; </s>
              <s id="N18BB2">hoc ipſum videmus in
                <lb/>
              naui quæ ſulcat aquas, hoc ipſum accidit in omni corpore natante etiam
                <lb/>
              immobili, quippe partes aquæ retinentur ab illa membranula, de qua ſu­
                <lb/>
              prà; </s>
              <s id="N18BBC">ſic enim ſæpè aſſurgunt, & intumeſcunt ſupra labra vaſis; </s>
              <s id="N18BC0">cur verò
                <lb/>
              continui penè circulares limbi dilatentur: </s>
              <s id="N18BC6">Reſp. nullo flante vento
                <lb/>
              vix aliquem circulum huiuſmodi in ſuperficie aquæ apparere à fronte,
                <lb/>
              ſed tantùm à tergo, & lateribus, quaſi ad inſtar pyramidis; ſed de his aliàs
                <lb/>
              fusè. </s>
            </p>
            <p id="N18BD0" type="main">
              <s id="N18BD2">Secundò certum eſt numerum partium, quas impellit maior cubus A
                <lb/>
              E; </s>
              <s id="N18BD8">eſſe quadruplum numeri partium, quas impellit cubus BG: </s>
              <s id="N18BDC">ſint autem
                <lb/>
              v.g.8. partes reſiſtentes cubo maiori, ſunt duæ reſiſtentes cubo minoris;
                <lb/>
              ſed vires cubi maioris ſunt ad vires cubi minoris vt 8. ad 1. igitur vires
                <lb/>
              vt 8. ſuperabunt faciliùs reſiſtentiam vt 8. quam vires vt 1. reſiſtentiam
                <lb/>
              vt 2.vnde duplò velociùs moueretur, niſi aër duplò velociori motu amo­
                <lb/>
              uendus eſſet, quod vt clarius explicetur;</s>
            </p>
            <p id="N18BEA" type="main">
              <s id="N18BEC">Sit cubus maior AF octuplus cubi GI, vt iam dictum eſt; </s>
              <s id="N18BF0">haud
                <lb/>
              dubiè aër qui ſubſtat cubo AF eſt quadruplus aëris, qui ſubſtat cubo GI,
                <lb/>
              vnde ſi vires cubi AF eſſent quadruplæ virium cubi GI, eſſet æqualis
                <lb/>
              proportio in vtroque virium, & reſiſtentiæ; </s>
              <s id="N18BFA">ſed ſunt octuplæ; </s>
              <s id="N18BFE">igitur faci­
                <lb/>
              liùs vincetur reſiſtentia; </s>
              <s id="N18C04">igitur amouebitur aër faciliùs; ſit autem aër
                <lb/>
              expreſſus in globulis EFB, &c. </s>
              <s id="N18C0A">cuius ſuperficies cum relinquatur retrò
                <lb/>
              verſus AB, & occupetur illa quæ eſt in fronte EF; </s>
              <s id="N18C10">haud dubiè partes
                <lb/>
              hinc inde diuiduntur in D, & ſegmentum NB tranſit in locum relicti
                <lb/>
              loci BC, FN tranſit in NB, & DF, in FN; </s>
              <s id="N18C18">idem dico de ſegmentis oppo­
                <lb/>
              ſitis; </s>
              <s id="N18C1E">idem prorſus dico de minori globo; </s>
              <s id="N18C22">nam MH tranſit in HQ, & H
                <lb/>
              Q in QG, & QG in GL, idem dico de ſegmentis oppoſitis; </s>
              <s id="N18C28">igitur hæc
                <lb/>
              eſt circuitio partium medij, quàm ſuprà indicauimus; hinc aër, qui amo­
                <lb/>
              uetur à corpore graui deſcendente moueri debet neceſſariò velociùs
                <lb/>
              quàm ipſum corpus graue, quod deſcendit. </s>
            </p>
            <p id="N18C32" type="main">
              <s id="N18C34">In hoc porrò obſerua ſegmentum MH moueri tardiùs quàm DF; </s>
              <s id="N18C38">quia
                <lb/>
              conficit ſubduplum ſpatium, eo tempore, quo DF conficit duplum; </s>
              <s id="N18C3E"/>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>