1faciliori, circa centrum, quod diſtet ab altera extremitate vna
quarta totius cylindri: ratio eſt: quia faciliùs mouetur circa illud
centrum, quàm circa alia puncta, quòd, ſcilicet, minùs ſpatij decur
ratur, poſito eodem ſemper motu alterius extremitatis, cui appli
catur immediatè potentia motrix.
quarta totius cylindri: ratio eſt: quia faciliùs mouetur circa illud
centrum, quàm circa alia puncta, quòd, ſcilicet, minùs ſpatij decur
ratur, poſito eodem ſemper motu alterius extremitatis, cui appli
catur immediatè potentia motrix.
11. Cùm rota mouetur in verticali, atque præponderat alter ſemi
circulus, haud dubiè hic præponderans producit impetum in alio
ſemicirculo: hinc fortè eſt, quòd mirere, impetus determinatus
deorſum producit alium ſurſum: hinc impetus vnius partis mobi
lis poteſt producere ſimilem in alia parte continua; quod tantùm in
hoc caſu locum habet: quando corpus incumbit plano, quod mo
uetur motu recto æquabili, ab eo non ſeparatur; ſecùs verò, ſi in
cumbat plano, quod mouetur motu circulari.
circulus, haud dubiè hic præponderans producit impetum in alio
ſemicirculo: hinc fortè eſt, quòd mirere, impetus determinatus
deorſum producit alium ſurſum: hinc impetus vnius partis mobi
lis poteſt producere ſimilem in alia parte continua; quod tantùm in
hoc caſu locum habet: quando corpus incumbit plano, quod mo
uetur motu recto æquabili, ab eo non ſeparatur; ſecùs verò, ſi in
cumbat plano, quod mouetur motu circulari.
12[Figure 12]
De motu funependuli.
1. FVnependulum deſcendit per arcum motu naturaliter acce
lerato: experientia clariſſima eſt: cùm enim ex maiori ſubli
mitate deſcendit, maiorem ictum infligit. Ratio à priori eſt quia
priori impetui acquiſito nouus accedit: non acceleratur in eadem
proportione, in qua ſuprà dictum eſt accelerari in linea recta; quia
in hac acceleratur vniformiter, id eſt, æqualibus temporibus,
æqualia acquiruntur velocitatis momenta; quia vel eſt ſemper ea
dem inclinatio plani, vel idem perpendiculum: at verò in fune
pendulo in ſingulis punctis eſt noua tangens; igitur noua inclina
tio plani; igitur noua ratio motus.
lerato: experientia clariſſima eſt: cùm enim ex maiori ſubli
mitate deſcendit, maiorem ictum infligit. Ratio à priori eſt quia
priori impetui acquiſito nouus accedit: non acceleratur in eadem
proportione, in qua ſuprà dictum eſt accelerari in linea recta; quia
in hac acceleratur vniformiter, id eſt, æqualibus temporibus,
æqualia acquiruntur velocitatis momenta; quia vel eſt ſemper ea
dem inclinatio plani, vel idem perpendiculum: at verò in fune
pendulo in ſingulis punctis eſt noua tangens; igitur noua inclina
tio plani; igitur noua ratio motus.
2. Initio acceleratur motus per maiora crementa, ſub finem per mi
nora; v.g. ſi dato tempore acquiſiuit vnum gradum impetus initio,
æquali deinde tempore acquiret minùs: ratio clara eſt: quia, vt ac
quireret æqualem, deberet eſſe eadem plani inclinatio; ſed ſemper
creſcit Inclinatio; igitur ſemper imminuitur impetus æquali tempore
acquiſitus: acquiritur tamen æqualis velocitas in arcu, & in chor
da, ſeu plano inclinato, eiuſdem altitudinis; igitur ſemper creſcit
motus funependuli in deſcenſu, ſed minoribus incrementis.
nora; v.g. ſi dato tempore acquiſiuit vnum gradum impetus initio,
æquali deinde tempore acquiret minùs: ratio clara eſt: quia, vt ac
quireret æqualem, deberet eſſe eadem plani inclinatio; ſed ſemper
creſcit Inclinatio; igitur ſemper imminuitur impetus æquali tempore
acquiſitus: acquiritur tamen æqualis velocitas in arcu, & in chor
da, ſeu plano inclinato, eiuſdem altitudinis; igitur ſemper creſcit
motus funependuli in deſcenſu, ſed minoribus incrementis.
3. Hinc breuiore tempore deſcendit per radium perpendicula
rem, quàm per quadrantis arcum eiuſdem radij; tùm quia breuior
eſt linea; tùm, quia in perpendiculari acceleratur motus per maiora
crementa. Vibratio maior eiuſdem funependuli æquali ferè tem-
rem, quàm per quadrantis arcum eiuſdem radij; tùm quia breuior
eſt linea; tùm, quia in perpendiculari acceleratur motus per maiora
crementa. Vibratio maior eiuſdem funependuli æquali ferè tem-