1ſeu vitri, maiore vi corpora deorſum truderet;
quia maior cauſa maio
rem effectum producit per Ax.2. Sextò poſt refractionem lineam mutat
radius luminis; igitur deorſum rectà non pelleret. Septimò radij traie
cti per vitrum maiore vi deorſum pellerent quàm per lignum, vel ſpon
giam; quippè per hæc corpora traiecti ſecundum authores huius ſenten
tiæ diſtrahuntur propter obliquitatem pororum. Octauò denique radij
profecti à Sole iuxta ortum, vel occaſum ſunt valdè obliqui; igitur non
truderent deorſum rectà.
rem effectum producit per Ax.2. Sextò poſt refractionem lineam mutat
radius luminis; igitur deorſum rectà non pelleret. Septimò radij traie
cti per vitrum maiore vi deorſum pellerent quàm per lignum, vel ſpon
giam; quippè per hæc corpora traiecti ſecundum authores huius ſenten
tiæ diſtrahuntur propter obliquitatem pororum. Octauò denique radij
profecti à Sole iuxta ortum, vel occaſum ſunt valdè obliqui; igitur non
truderent deorſum rectà.
Nec eſt quod prædicti àuthores confugiant ad experientiam, qua
ſcilicet videmus tripudiantes atomos in radio ſolari immerſas; igitur
agitantur ab ipſo radio, quod maximè accidit in linea vſtoria, cuius
effectus veriſſimam rationem ſuo loco afferemus, cum de lumine.
ſcilicet videmus tripudiantes atomos in radio ſolari immerſas; igitur
agitantur ab ipſo radio, quod maximè accidit in linea vſtoria, cuius
effectus veriſſimam rationem ſuo loco afferemus, cum de lumine.
Sextò, ſunt denique multi, iique ex ſeuerioribus Peripateticis, qui
exiſtimant grauia moueri deorſum à generante, quod expreſſis verbis
traditum eſt ab Ariſtotele l.8. phyſ. cap.4. iuxta principium illud vniuer
ſaliſſimum; Quidquid mouetur; ab alio mouetur; ſed profectò ij ipſi, qui
motum grauium generanti tribuunt, tanquam principi cauſæ, non ne
gant ineſſe grauibus grauitatem, quæ ſit principium actiuum minus
principale motus; ad quem etiam, vt ipſi exiſtimant, forma ſubſtantialis
concurrit; In hoc quippe conueniunt omnes tùm ſectarum Principes,
tùm recentiores: quidquid ſit etiam ex iis ipſis datur motus naturalis,
qui eſt à virtute proxima intrinſeca; hoc ipſum etiam ſenſit Ariſtoteles
lib.4. de cælo cap. 3. t. 25. vbi ait grauibus & leuibus ineſſe principium
actiuum ſuorum motuum; immò ſi totum cap.4. l.8. phyſ. attentè lega
tur, vbi dicit moueri à generante, haud dubiè intelligetur nihil aliud in
tendiſſe Ariſtotelem quàm grauia à generante, inſtanti, quo generan
tur, accipere actum primum huius motus; id eſt virtutem, à qua poſ
ſint reduci ad actum ſecundum, id eſt ad ipſum motum, de cuius rei ve
ritate iam mihi non eſt laborandum.
exiſtimant grauia moueri deorſum à generante, quod expreſſis verbis
traditum eſt ab Ariſtotele l.8. phyſ. cap.4. iuxta principium illud vniuer
ſaliſſimum; Quidquid mouetur; ab alio mouetur; ſed profectò ij ipſi, qui
motum grauium generanti tribuunt, tanquam principi cauſæ, non ne
gant ineſſe grauibus grauitatem, quæ ſit principium actiuum minus
principale motus; ad quem etiam, vt ipſi exiſtimant, forma ſubſtantialis
concurrit; In hoc quippe conueniunt omnes tùm ſectarum Principes,
tùm recentiores: quidquid ſit etiam ex iis ipſis datur motus naturalis,
qui eſt à virtute proxima intrinſeca; hoc ipſum etiam ſenſit Ariſtoteles
lib.4. de cælo cap. 3. t. 25. vbi ait grauibus & leuibus ineſſe principium
actiuum ſuorum motuum; immò ſi totum cap.4. l.8. phyſ. attentè lega
tur, vbi dicit moueri à generante, haud dubiè intelligetur nihil aliud in
tendiſſe Ariſtotelem quàm grauia à generante, inſtanti, quo generan
tur, accipere actum primum huius motus; id eſt virtutem, à qua poſ
ſint reduci ad actum ſecundum, id eſt ad ipſum motum, de cuius rei ve
ritate iam mihi non eſt laborandum.
Igitur non mouetur corpus graue à cauſa primâ, licèt hæc concurrat
cum aliâ ad eius motum, nec ab aëre, nec à virtute magnetica, quæ in
ſit terræ, nec adductis, reductiſque filamentis, nec à cælo pellente, nec
à vi ſympathicâ, nec à generante proximè & immediatè; quia fortè iam
interiit, nec ab vllo alio extrinſeco, vt conſtat inductione; igitur ab ali
quâ vi intrinſecâ, quidquid ſit, de qua alibi: hæc omnia paulò fuſiùs
tractauimus, quia in hoc vno Theoremate totam motus naturalis rem
verti iudicamus.
cum aliâ ad eius motum, nec ab aëre, nec à virtute magnetica, quæ in
ſit terræ, nec adductis, reductiſque filamentis, nec à cælo pellente, nec
à vi ſympathicâ, nec à generante proximè & immediatè; quia fortè iam
interiit, nec ab vllo alio extrinſeco, vt conſtat inductione; igitur ab ali
quâ vi intrinſecâ, quidquid ſit, de qua alibi: hæc omnia paulò fuſiùs
tractauimus, quia in hoc vno Theoremate totam motus naturalis rem
verti iudicamus.
Theorema 2.
Motus naturalis est aliquid distinctum realiter à mobili: Probatur;
mobile ipſum aliquando quieſcit per hypoth.4.lib.1. igitur eſt ſine mo
tu; igitur ſeparatum à motu; igitur realiter diſtinctum per Ax.2. lib.1.
hoc etiam probatus per Th. 1.lib. 1. Et certè mirari ſatis non poſſum
aliquos recentiores non poſſe concipere, vt ipſi aiunt, motum eſſe ali
quid ab ipſo mobili diſtinctum; nam quotieſcunque duo prædicata, vel
mobile ipſum aliquando quieſcit per hypoth.4.lib.1. igitur eſt ſine mo
tu; igitur ſeparatum à motu; igitur realiter diſtinctum per Ax.2. lib.1.
hoc etiam probatus per Th. 1.lib. 1. Et certè mirari ſatis non poſſum
aliquos recentiores non poſſe concipere, vt ipſi aiunt, motum eſſe ali
quid ab ipſo mobili diſtinctum; nam quotieſcunque duo prædicata, vel
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib