Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
21
21
22
22
23
23
24
24
25
25
26
26
27
27
28
28
29
29
30
30
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N15AC3">
            <p id="N172C7" type="main">
              <s id="N172E7">
                <pb pagenum="101" xlink:href="026/01/133.jpg"/>
              facilè accipi poteſt, cum nullum diſcrimen ſenſibile eſt. </s>
            </p>
            <p id="N172F8" type="main">
              <s id="N172FA">Adde quod non deſunt viri grauiſſimi qui dicant ſe vix obſeruare po­
                <lb/>
              tuiſſe hanc ſpatiorum progreſſionem; </s>
              <s id="N17300">plures appellare poſſem; </s>
              <s id="N17304">vnus
                <lb/>
              Gaſſendus eſt inſtar omnium; </s>
              <s id="N1730A">qui ſanè in obſeruando fuit acuratiſſimus,
                <lb/>
              qui literis ſcriptis, quas ego vidi, expreſſis verbis aſſerit progreſſionem
                <lb/>
              hanc non eſſe omninò iuxta hos numeros 1.3.5.7. ſed ſingulis addendas
                <lb/>
              eſſe ſuas minutias, quas ipſe habet; </s>
              <s id="N17314">ſed ego omitto, quia etiam ſua incer­
                <lb/>
              titudine laborant; </s>
              <s id="N1731A">igitur nullo experimento ad amuſſim concludes,
                <lb/>
              vel
                <expan abbr="æqualitatẽ">æqualitatem</expan>
              vel aliam accuratam tùm temporum tùm ſpatiorum pro­
                <lb/>
              portionem: </s>
              <s id="N17326">Equidem ſenſu percipio practicam hanc eſſe maiorem pede; </s>
              <s id="N1732A">
                <lb/>
              at tot lineis vel
                <expan abbr="pũctis">punctis</expan>
              ſuperare ne Argus quidem certò, ac diſtinctè cer­
                <lb/>
              neret: </s>
              <s id="N17335">Sed efficaciter, meo iudicio, hanc Galilei hypotheſim refello; </s>
              <s id="N17339">ſint
                <lb/>
              2.partes temporis æquales AE, EF, eæque ſenſibiles; </s>
              <s id="N1733F">nec enim aliæ aſ­
                <lb/>
              ſumi poſſunt; </s>
              <s id="N17345">ſintque minimæ omnium ſenſibilium; </s>
              <s id="N17349">haud dubiè conſtant
                <lb/>
              ſingulæ infinitis ferè aliis inſenſibilibus, vt patet; </s>
              <s id="N1734F">igitur ſic ratiocinatur
                <lb/>
              Galileus; </s>
              <s id="N17355">in prima parte temporis AE corpus graue percurrit ſpatium
                <lb/>
              GH, & in ſecunda æquali EF percurrit ſpatium HL triplum prioris; </s>
              <s id="N1735B">
                <lb/>
              igitur ſpatia ſunt vt quadrata temporum, rectè; ſed antequam vlterius
                <lb/>
              progrediar;</s>
              <s id="N17362"> Quæro vel à Galileo, vel à quolibet alto, vtrum ſpatium
                <lb/>
              HL ſit omnino triplum? </s>
              <s id="N17367">& ſi aliquis contenderet deeſſe (1/1000000) GH
                <lb/>
              vtrum experimento præſenti conuinci poſſit? </s>
              <s id="N1736C">nemo, vt puto, id aſſerere
                <lb/>
              auſit; </s>
              <s id="N17372">hoc poſito, aſſumptaque progreſſione arithmetica
                <expan abbr="quã">quam</expan>
              noſtra ſen­
                <lb/>
              tentia in ſpatiis adſtruit; </s>
              <s id="N1737C">ſi prima parte temporis AE percurratur ſpa­
                <lb/>
              tium GH, ſecunda EF. percurretur tantùm HK duplum GH; </s>
              <s id="N17382">igitur
                <lb/>
              minus eſt hoc ſpatium vero ſpatio 1/4. ſcilicet tota KL; </s>
              <s id="N17388">res prorſus de­
                <lb/>
              monſtrata eſſet, ſi termini proportionis vnius eſſent tantùm 2. id eſt, ſi
                <lb/>
              progreſſio fieret in partibus temporis ſenſibilibus; </s>
              <s id="N17390">at poſito quod ſint
                <lb/>
              plures termini, vt reuerâ ſunt; </s>
              <s id="N17396">nam in totidem terminis fit progreſſio, in
                <lb/>
              quibus fit augmentum impetus, vel accelerationis acceſſio; </s>
              <s id="N1739C">atqui hæc
                <lb/>
              fit in ſingulis inſtantibus, licèt finitis, igitur & progreſſio; </s>
              <s id="N173A2">Quare duæ
                <lb/>
              partes temporis AE, EF diuidantur in 4. æquales AD; certè in duabus
                <lb/>
              primis percurretur ſpatium. </s>
              <s id="N173AA">VQ æquale GH; igitur duabus vltimis per­
                <lb/>
              curretur QK, quæ ſit ad QV vt 7. ad 3. nam prima parte percurritur 1.
                <lb/>
              ſpatium. </s>
              <s id="N173B1">ſecunda 2. igitur QV continet tria ſpatia; </s>
              <s id="N173B5">tertia verò 3. quarta
                <lb/>
              4.ergo hæ duæ vltimæ 7. ſed QM eſt dupla QV; </s>
              <s id="N173BB">igitur continet 6. igi­
                <lb/>
              tur MK eſt 1/3 VQ, vel KL; </s>
              <s id="N173C1">igitur KM eſt (1/12) GL; </s>
              <s id="N173C5">igitur 12. L (1/10), vel
                <lb/>
              1/6, igitur VK eſt ad GL vt 10.ad 12. igitur totum ſpatium VK eſt mi­
                <lb/>
              nus vero 1/6. Præterea 2. partes temporis AE EF diuidantur in 8. partes
                <lb/>
              æquales AE; </s>
              <s id="N173CF">haud dubiè 4. primis percurretur ſpatium XT æquale
                <lb/>
              GH, quod debet diuidi in 10. ſpatia; </s>
              <s id="N173D5">nam 4. terminis, ſeu temporibus
                <lb/>
              reſpondent ſpatia 10. quibus æqualia ſunt 40. in teta GL, cuius XT eſt
                <lb/>
              (1/14), ſed ſi in 4.primis acquiruntur 10. 4. vltimis EF acquiruntur 26.ſcili­
                <lb/>
              cet T 5; igitur tota X 5. eſt 6. igitur eſt ad GL vt 36. ad 40. ſeu 9. ad
                <lb/>
              10. igitur X 5. eſt ſpatium minus vero (1/10). </s>
            </p>
            <p id="N173E1" type="main">
              <s id="N173E3">Præterea diuidatur tempus AF in 16. partes æquales AB; </s>
              <s id="N173E7">haud dubiè </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>