Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Table of figures

< >
[Figure 21]
[Figure 22]
[Figure 23]
[Figure 24]
[Figure 25]
[Figure 26]
[Figure 27]
[Figure 28]
[Figure 29]
[Figure 30]
[Figure 31]
[Figure 32]
[Figure 33]
[Figure 34]
[Figure 35]
[Figure 36]
[Figure 37]
[Figure 38]
[Figure 39]
[Figure 40]
[Figure 41]
[Figure 42]
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <front>
          <section>
            <pb xlink:href="026/01/025.jpg"/>
            <p id="N10D97" type="main">
              <s id="N10D99">6. Hinc per ſe motus circularis integri orbis eſt perpetuus; </s>
              <s id="N10D9D">de­
                <lb/>
              ſtruitur tamen per accidens, ſcilicet, propter attritum axis: </s>
              <s id="N10DA3">hinc
                <lb/>
              tam diu durat hic motus: </s>
              <s id="N10DA9">clariſſimum experimentum habes in tur­
                <lb/>
              bine, cuius cuſpis læuigatiſſima in plano læuigatiſſimo rotatur; </s>
              <s id="N10DAF">nec
                <lb/>
              vnquam ceſſaret hic motus ſine prædicto attritu, & partium aſperi­
                <lb/>
              tate: </s>
              <s id="N10DB7">nec quidquam obſtat, quòd aliquæ partes rotæ, quæ in circu­
                <lb/>
              lo verticali voluitur, aſcendant; </s>
              <s id="N10DBD">quia etiam aliquæ deſcendunt: qua­
                <lb/>
              re ſemper remanet perfectum æquilibrium, & harum deſcenſus, il­
                <lb/>
              larum aſcenſum compenſat. </s>
              <s id="N10DC5">Quò diutiùs potentia motrix manet
                <lb/>
              applicata manubrio axis rotæ, ita vt nouum ſemper producat im­
                <lb/>
              petum, rotæ motus velocior eſt, atque diutiùs durat: idem prorſus
                <lb/>
              dico de rota circulo horizontali parallela. </s>
            </p>
            <p id="N10DCF" type="main">
              <s id="N10DD1">7. Cùm mouetur æquali niſu acus circa immobile centrum, tùm
                <lb/>
              in plano
                <expan abbr="horizõtali">horizontali</expan>
              , tùm in verticali, ſiue ſit
                <expan abbr="lõgior">longior</expan>
              vna, ſiue breuior
                <lb/>
              alia, per ſe plures gyros non deſcribit vna, quàm alia; </s>
              <s id="N10DE1">quia per ſe
                <lb/>
              mouetur motu æquabili: </s>
              <s id="N10DE7">per accidens tamen ſecus accidit; </s>
              <s id="N10DEB">quippe
                <lb/>
              maior eſt maioris attritus: </s>
              <s id="N10DF1">dixi, cùm mouetur æquali niſu; </s>
              <s id="N10DF5">nam ſæpè
                <lb/>
              contingit, maiore niſu potentiam motricem agere circa maiorem; </s>
              <s id="N10DFB">
                <lb/>
              æquali tamen tempore numerus circuitionum minoris, eſt ad nu­
                <lb/>
              merum circuitionum maioris per ſe vt acuum quadrata permu­
                <lb/>
              tando; ſunt enim motus vt ſpatia, ſpacia vt quadrata. </s>
            </p>
            <p id="N10E04" type="main">
              <s id="N10E06">8. Verbi gratia, ſit acus maior 2. minor 1. certè cùm tota area or­
                <lb/>
              bis maioris ſit quadrupla minoris, ſitque area maioris, ſpatium ma­
                <lb/>
              ioris, & area minoris ſpatium minoris, haud dubiè deſcribet minor
                <lb/>
              quatuor circuitiones, eo tempore, quo maior decurret vnicam: </s>
              <s id="N10E10">li­
                <lb/>
              cèt enim extremitas minoris, quæ impellitur, habeat tantùm du­
                <lb/>
              plum impetum extremitatis maioris, ſitque impetus intenſio in
                <lb/>
              minore, dupla intenſionis impetus in maiore; </s>
              <s id="N10E1A">eſt tamen quadrupla
                <lb/>
              illius, quæ eſt in ſegmento maioris versùs centrum æquali minori
                <lb/>
              acui: porrò motus circulares æquabiles in vtraque cum eodem
                <lb/>
              impetu, ſunt vt motus recti. </s>
            </p>
            <p id="N10E24" type="main">
              <s id="N10E26">9. Rota in plano verticali faciliùs mouetur, quàm in horizonta­
                <lb/>
              li; </s>
              <s id="N10E2C">quia in illo mouetur per minimam impetus, vel potentiæ acceſ­
                <lb/>
              ſionem; </s>
              <s id="N10E32">ſecùs in iſto; </s>
              <s id="N10E36">quippe per minimam acceſſionem tollitur
                <lb/>
              æquilibrium; </s>
              <s id="N10E3C">imò moueri poteſt in plano verticali, licèt nullus im­
                <lb/>
              primatur impetus rotæ, v. g. per additionem minimi ponderis, vel
                <lb/>
              momenti, vt patet; cùm tamen in plano horizontali moueri non
                <lb/>
              poſſit, niſi impetus imprimatur. </s>
            </p>
            <p id="N10E4A" type="main">
              <s id="N10E4C">10. Si cylindrus in plano horizontali læuigato in altera extremi­
                <lb/>
              tate per tangentem impellatur, mouebitur motu circulati, ſcilicet, </s>
            </p>
          </section>
        </front>
      </text>
    </archimedes>