Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <front>
          <section>
            <p id="N11086" type="main">
              <s id="N11094">
                <pb xlink:href="026/01/029.jpg"/>
              quando motus centri, & ſuprema rotæ pars in eandem partem ſe­
                <lb/>
              runtur; </s>
              <s id="N1109E">punctum verò oppoſitum velociſſimo, quia in motu huius
                <lb/>
              rotus motus orbis additur motui centri; </s>
              <s id="N110A4">in motu verò illius, to­
                <lb/>
              tus motus orbis, motui centri detrahitur: quod autem detrahit mo­
                <lb/>
              tus orbis, nunquam æquale eſt toti motui centri. </s>
            </p>
            <p id="N110AC" type="main">
              <s id="N110AE">2. Hinc omnia puncta eiuſdem circuli rotæ mobilis in plano
                <lb/>
              hoc motu mixto mouentur in æquali motu: </s>
              <s id="N110B4">hoc etiam motu mo­
                <lb/>
              uetur globus deſcendens in plano inclinato, in quo reuerâ motu
                <lb/>
              hæc habes: </s>
              <s id="N110BC">primò, non modò accelerari
                <expan abbr="motũ">motum</expan>
              centri, verùm etiam
                <lb/>
              motum orbis;
                <expan abbr="ſecũdò">ſecundò</expan>
              , ita
                <expan abbr="impetũ">impetum</expan>
              propagari ab intrinſeco, vt ſingu­
                <lb/>
              lis partibus eiuſdem circuli, & plani in æqualiter diſtribuatur, tertiò
                <lb/>
              hoc motu motum rectum non impediri à circulari, & ſed iuuari. </s>
            </p>
            <p id="N110D2" type="main">
              <s id="N110D4">3. Cùm rota voluitur in ſuperficie connexa, mouetur motu mix­
                <lb/>
              to ex duobus circularibus: ſimilis eſt hic motus motui epicycli. </s>
              <s id="N110DA">Ca­
                <lb/>
              lamus volatilis, cuius miſſio frequens, & repercuſſio, ludi non in­
                <lb/>
              grati copiam facit: </s>
              <s id="N110E2">mouetur motu mixto ex recto, & circulari: </s>
              <s id="N110E6">in
                <lb/>
              hoc porrò motu præit calami caput, & ſequuntur pennæ; </s>
              <s id="N110EC">quia aër
                <lb/>
              fortiùs reſiſtit pennis, quàm thecæ: hinc pennarum motum theca
                <lb/>
              grauior accelerat, cuius motum pennæ retardant. </s>
            </p>
            <p id="N110F4" type="main">
              <s id="N110F6">4. Hinc, ſi quando accidat, penas educi ex theca in libero medio; </s>
              <s id="N110FA">
                <lb/>
              ſtatim theca velociori motu mouetur, cùm tamen pennæ ipſæ ſi­
                <lb/>
              ſtant: </s>
              <s id="N11101">ex hac inæqualitate, ne impetus ſit fruſtrà, propter detortas
                <lb/>
              in alteram partem pennas ab aëre reſiſtente totum iaculum defle­
                <lb/>
              ctitur, agitúr que in orbem; hinc motus orbis traducitur ex theca in
                <lb/>
              pennas, non contrà, vt aliquis fortè exiſtimaret, licèt pennarum tar­
                <lb/>
              ditas, & obliqua deflexio, ratione cuius ab aëre reſtante, in alteram
                <lb/>
              partem quaſi reflectentur, ſint neceſſaria conditio huius traductio­
                <lb/>
              nis. </s>
            </p>
            <p id="N11111" type="main">
              <s id="N11113">5. Hinc motu recto prædictum iaculum in vacuo tantùm mo­
                <lb/>
              ueretur, vt patet: hinc: </s>
              <s id="N11119">cùm pennæ ſunt explicatiores, tardiùs; </s>
              <s id="N1111D">cùm
                <lb/>
              verò contractiores, velociùs mouetur, etiam motu orbis; </s>
              <s id="N11123">cui non
                <lb/>
              minùs aër reſiſtit, in pennis, ſcilicet, quàm motui axis: </s>
              <s id="N11129">hinc, ſi theca
                <lb/>
              ſit grauior, velociùs; </s>
              <s id="N1112F">ſi leuior, tardiùs iaculum fertur; </s>
              <s id="N11133">etiam tenera
                <lb/>
              plumarum lanugo tarditatem conciliat: </s>
              <s id="N11139">porrò, ſi axis mouetur mo­
                <lb/>
              tu recto, quod reuerà fit, cùm iaculum deorſum demittitur in per­
                <lb/>
              pendiculo, hic motus eſt ſpiralis cylindricus: ex his infinita ferè
                <lb/>
              phænomena explicari poſſunt. </s>
            </p>
            <p id="N11143" type="main">
              <s id="N11145">6. Sunt infiniti propemodum motus mixti; </s>
              <s id="N11149">v. g. cylindri ab alte­
                <lb/>
              ra extremitate rotata emiſſi; </s>
              <s id="N11153">longioris haſtæ, quæ ſurſum facta cir­
                <lb/>
              cuitione emittitur; </s>
              <s id="N11159">brachij, gladij, &c. ſed potiſſimùm turbinis, qui </s>
            </p>
          </section>
        </front>
      </text>
    </archimedes>