Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <p id="N115B7" type="main">
              <s id="N115B9">
                <pb pagenum="4" xlink:href="026/01/036.jpg"/>
              Quis enim neget ſedentem humi, vel decumbentem in lecto quieſceret
                <lb/>
              conſule ſenſus rectè applicatos; </s>
              <s id="N115C9">tam enim certus ſum me iam in cathe­
                <lb/>
              dra quieſcere, quam ſum certus Solem lucere; igitur ex certis experi­
                <lb/>
              mentis certa hypotheſis conſequitur. </s>
              <s id="N115D1">Non deſunt rationes à priori; nam
                <lb/>
              primò res aliqua ſuo bono, ſeu fini coniuncta ab eo ſeparari non poſtu­
                <lb/>
              lat, igitur nec moueri. </s>
              <s id="N115D9">Secundò maximum incommodum eſſet, ſi res ſe­
                <lb/>
              mel mota perpetuò moueretur. </s>
              <s id="N115DE">Tertiò, finis, ſeu terminus motus recti,
                <lb/>
              eſt quies; nam ideo lapis deorſum cadit, vt in ſuo centro ſeu globo
                <lb/>
              quieſcat, id eſt vt cum aliis partibus totum illud, ſeu globum componat,
                <lb/>
              vt dicemus aliàs. </s>
            </p>
            <p id="N115E8" type="main">
              <s id="N115EA">Diceret fortè aliquis ſententias prædictas non valere in ſententiâ
                <lb/>
              Copernici, quæ terræ motum adſtruit; præterea non modò falli ſenſus
                <lb/>
              circa motum, verùm etiam circa quietem. </s>
            </p>
            <p id="N115F2" type="main">
              <s id="N115F4">Reſpondeo primò illam Copernici ſententiam eſſe falſiſſimam, vt ſuo
                <lb/>
              loco oſtendemus: ſecundò, licèt terra moueretur ſecundum Coperni­
                <lb/>
              cum, Sol, & ſtellæ quieſcerent. </s>
            </p>
            <p id="N115FC" type="main">
              <s id="N115FE">Dices iuxta hypotheſim Heraclidis Pontici, terra ipſa, Sol etiam, &
                <lb/>
              ſtellæ mouentur. </s>
              <s id="N11603">Reſpondeo primò hypotheſim illam eſſe falſam, vt ſuo
                <lb/>
              loco videbimus; </s>
              <s id="N11609">ſecundò etiam data illa hypotheſi poſſet dari quies; </s>
              <s id="N1160D">ſi
                <lb/>
              enim globus eodem verſus occaſum impetu proiiceretur, quò verſus or­
                <lb/>
              tum à terra ipſa rapitur, haùd dubiè quieſceret: præterea iuxta hanc hy­
                <lb/>
              potheſim, quietem appellarem vnius partis cum alia connexionem in ip­
                <lb/>
              ſo toto ſeu globo, & quieſcere dicerem lapidem, qui tantùm totius glo­
                <lb/>
              bi motu mouetur, ex quo profectò tota ſoluitur difficultas. </s>
            </p>
            <p id="N1161B" type="main">
              <s id="N1161D">Quod verò ſpectat ad fallacias oculi circa quietem; </s>
              <s id="N11621">eodem prorſus
                <lb/>
              modo ſoluendæ ſunt, quo iam ſupra ſolutæ ſunt aliæ circa motum:
                <lb/>
              vtrùm verò motus, & quies dicant aliquid diſtinctum à mobili, dice­
                <lb/>
              mus infrà. </s>
            </p>
            <p id="N1162B" type="main">
              <s id="N1162D">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Hypotheſis III.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11639" type="main">
              <s id="N1163B">
                <emph type="italics"/>
              Aliquid mouetur quod incœpit moueri.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11642"> Video lapidem quieſcentem,
                <lb/>
              qui deinde proiectus mouetur; </s>
              <s id="N11648">igitur ante non mouebatur, igitur cum
                <lb/>
              deinde mouetur, cœpit moueri; mille aliis experimentis hæc hypothe­
                <lb/>
              ſis confirmari poteſt. </s>
            </p>
            <p id="N11650" type="main">
              <s id="N11652">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Hypotheſis IV.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1165E" type="main">
              <s id="N11660">
                <emph type="italics"/>
              Aliquid mouetur quod tandem deſinit moueri, vel incipit quieſcere.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11667"> Vi­
                <lb/>
              deo rotatam pilam, quæ tandem quieſcit, cadentem lapidem, qui tan­
                <lb/>
              dem ſiſtit, &c. </s>
              <s id="N1166E">igitur certa eſt hæc hypotheſis. </s>
            </p>
            <p id="N11671" type="main">
              <s id="N11673">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Hypotheſis V.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1167F" type="main">
              <s id="N11681">
                <emph type="italics"/>
              Idem mouetur modò tardiùs, modò velociùs.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11688"> Video rotatum globum,
                <lb/>
              qui ſenſim quieſcit: ſentio ab eodem globo modò maiorem, modò mi­
                <lb/>
              norem ictum infligi, &c. </s>
              <s id="N11690">igitur eſt certa hypotheſis. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>