Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
21
21
22
22
23
23
24
24
25
25
26
26
27
27
28
28
29
29
30
30
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <pb pagenum="12" xlink:href="026/01/044.jpg"/>
            <p id="N11D8D" type="main">
              <s id="N11D8F">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Axioma XV.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11D9B" type="main">
              <s id="N11D9D">
                <emph type="italics"/>
              Contraria pugnant pro rata.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11DA4"> Nec enim alia regula eſſe poteſt; </s>
              <s id="N11DA8">ſic minor
                <lb/>
              calor minùs deſtruit frigoris; minor impetus minùs deſtruit impetus
                <lb/>
              contrarij (ſi contrarium habet) quæ omnia conſtant ex hypotheſibus. </s>
              <s id="N11DB0">
                <lb/>
              Ratio eſt, quia plùs vel minùs contrarij deſtruere, multam habet ex­
                <lb/>
              tenſionem. </s>
              <s id="N11DB6">v.g. ſint duo contraria A & B, ſit A vt 20. ſit B vt 5. certè ſi
                <lb/>
              B deſtruat A ſupra ratam, vel ſupra id, quod ſibi ex æquo reſpondet, id
                <lb/>
              eſt ſupra 5. cur potius 6. quam 7. 8. &c. </s>
              <s id="N11DBF">Si infra, cur potius 4. quam 3.
                <lb/>
              2. &c. </s>
              <s id="N11DC4">Igitur cum plures ſint termini tùm infra, tùm ſupra 5. cur potius
                <lb/>
              vnus quàm alius? </s>
              <s id="N11DC9">atqui vnus tantùm ex æquo reſpondet, ſcilicet 5. ſed
                <lb/>
              quod vnum eſt determinatum eſt, per Axioma 5. igitur pugnant pro
                <lb/>
              rata. </s>
              <s id="N11DD0">Nec dicas A totum deſtrui à B, quòd eſt contra hypotheſim, nam
                <lb/>
              modicum caloris non deſtruit totum frigus: </s>
              <s id="N11DD6">in impetu res eſt clariſſima;
                <lb/>
              adde quod minor cauſa minùs agit per Ax. 13. num. </s>
              <s id="N11DDC">3. igitur minùs exi­
                <lb/>
              git; porrò cum dico vnum ab alio deſtrui, intelligo tantùm ex applica­
                <lb/>
              tione vnius ſequi deſtructionem alterius ſaltem ex parte. </s>
            </p>
            <p id="N11DE3" type="main">
              <s id="N11DE5">Obſeruabis hæc Axiomata ſaltem maiori ex parte eſſe metaph. </s>
              <s id="N11DE8">quæ
                <lb/>
              nos fusè in Theorematis metaph. </s>
              <s id="N11DED">explicabimus, & demonſtrabimus; </s>
              <s id="N11DF1">ſed
                <lb/>
              nobis hoc loco ſatis eſt, ſi parem cum phyſicis ſupponas habere cer­
                <lb/>
              titudinem, quod nemo negabit; conſtátque ex hypotheſibus, licèt ma­
                <lb/>
              iorem etiam habeant, de qua ſuo loco. </s>
            </p>
            <p id="N11DFB" type="main">
              <s id="N11DFD">Obſeruabis prætereà nos diutiùs hæſiſſe in præmittendis huic libro
                <lb/>
              Axiomatis, quod tamen in aliis libris non faciemus. </s>
            </p>
            <p id="N11E02" type="main">
              <s id="N11E04">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Postulatum,
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11E10" type="main">
              <s id="N11E12">
                <emph type="italics"/>
              Liceat datum corpus impellere, proiicere, deorſum cadens excipere, motus
                <lb/>
              durationem ſenſibilem, ſpatiumque ſenſibile, metiri, comparare, &c.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11E1B" type="main">
              <s id="N11E1D">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              1.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11E2A" type="main">
              <s id="N11E2C">
                <emph type="italics"/>
              Motus eſt aliquid realiter diſtinctum à mobili.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11E33"> Demonſtratur; Motus
                <lb/>
              eſt in mobili, in quo antè non erat per hypoth. </s>
              <s id="N11E38">3. & deſinit eſſe in mobili,
                <lb/>
              in quo antè erat per hypoth.4. igitur mobile eſt, & non eſt motus; </s>
              <s id="N11E3E">igi­
                <lb/>
              tur à motu ſeparatum; </s>
              <s id="N11E44">igitur realiter diſtinctum per Ax. 2. præterea
                <lb/>
              moueri, & non moueri ſunt prædicata contradictoria, vt conſtat; </s>
              <s id="N11E4A">igi­
                <lb/>
              tur eidem ſimul ineſſe non poſſunt per Ax. 1. igitur cum eo non ſunt
                <lb/>
              idem; </s>
              <s id="N11E52">alioquin ſimul eſſent; </s>
              <s id="N11E56">igitur alterum illorum eſt diſtinctum à
                <lb/>
              mobili; </s>
              <s id="N11E5C">non quies, vt conſtat, quæ eſt tantùm negatio motus, ſeu per­
                <lb/>
              ſeuerantia in eodem loco; </s>
              <s id="N11E62">igitur nullam dicit mutationem; at verò
                <lb/>
              motus mutationem dicit, per Def. 1. hoc Theorema fusè demonſtrabo
                <lb/>
              in Metaph. </s>
            </p>
            <p id="N11E6D" type="main">
              <s id="N11E6F">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              2.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11E7C" type="main">
              <s id="N11E7E">
                <emph type="italics"/>
              Motus non poteſt dici propriè productus immediatè, vel effectus immedia­
                <lb/>
              tus cauſæ efficientis.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11E87"> Demonſt. </s>
              <s id="N11E8A">Motus eſt mutatio, ſeu tranſitus ex loco
                <lb/>
              in locum per Def. 1. ſed mutatio propriè non producitur; </s>
              <s id="N11E92">quippè pro­
                <lb/>
              ductio tantùm terminatur ad ens; </s>
              <s id="N11E98">nihil enim niſi ens produci poteſt; </s>
              <s id="N11E9C"/>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>