Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
21
21
22
22
23
23
24
24
25
25
26
26
27
27
28
28
29
29
30
30
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <pb pagenum="15" xlink:href="026/01/047.jpg"/>
            <p id="N12085" type="main">
              <s id="N12087">Dices cum graue aliquod mouetur deorſum, vel leue ſurſum, vel
                <lb/>
              corpus animatum ſe ipſum mouet, dici poteſt ſubſtantia corporis cauſa
                <lb/>
              immediata motus. </s>
              <s id="N1208E">Reſp. negando, tùm quia omnis potentia motrix
                <lb/>
              agit; </s>
              <s id="N12094">igitur producit aliquid aliud, quod eſt cauſa motus: præterea po­
                <lb/>
              tentia motrix corporis animati, agit vſque ad defatigationem, ſudorem,
                <lb/>
              licèt non ſit motus, igitur aliud producit, de corpore graui probabi­
                <lb/>
              mus infrà. </s>
            </p>
            <p id="N1209E" type="main">
              <s id="N120A0">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              6.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N120AD" type="main">
              <s id="N120AF">
                <emph type="italics"/>
              Datur impetus.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N120B6"> Demonſtro, Subſtantia mobilis non eſt cauſa imme­
                <lb/>
              diata motus, per Th.5. ergo aliquid aliud; igitur impetus, nam quod di­
                <lb/>
              ſtinctum eſt à ſubſtantia mobilis, & exigit motum, eſt impetus per
                <lb/>
              Def.3. ſed quia hoc Theorema eſt veluti princeps huius tractatus cardo,
                <lb/>
              in eo paulò diutius hærendum eſt, igitur. </s>
            </p>
            <p id="N120C2" type="main">
              <s id="N120C4">Demonſtro primò dari impetum: </s>
              <s id="N120C8">Quidquid eſt, & antè non erat, non
                <lb/>
              eſt à ſe, ſed habet cauſam per Ax.8. Motus de nouo eſt per hypotheſim
                <lb/>
              tertiam; </s>
              <s id="N120D0">igitur habet cauſam, ſed non aliam, quam impetum, quod pro­
                <lb/>
              bo: </s>
              <s id="N120D6">Lapis cadens, vel impactus in alium lapidem mouet illum per hy­
                <lb/>
              poth.7. ſed ſubſtantia lapidis in alium impacti non eſt cauſa huius mo­
                <lb/>
              tus, quia eſſet cauſa neceſſaria vt patet; </s>
              <s id="N120DE">igitur applicata eundem effe­
                <lb/>
              ctum produceret per Ax.12. ſed etiam applicata immediata non agit, vt
                <lb/>
              conſtat experientia; igitur per idem Axioma non eſt cauſa. </s>
            </p>
            <p id="N120E6" type="main">
              <s id="N120E8">Scio eſſe aliquas reſponſiones, quas infrà refellemus; nunc ſufficiat
                <lb/>
              dixiſſe lapidem impactum non producere motum, qui propriè non pro­
                <lb/>
              ducitur per Th.2. nec exigere, vt conſtat ex ſecunda probatione Th. 5.
                <lb/>
              igitur ſi aliquid exigit, vel producit, voco impetum. </s>
            </p>
            <p id="N120F2" type="main">
              <s id="N120F4">Secundò probatur; potentia motrix eſt actiua, quia defatigatur, quis
                <lb/>
              hoc neget? </s>
              <s id="N120F9">igitur aliquid producit; </s>
              <s id="N120FD">non motum, qui propriè non pro­
                <lb/>
              ducitur per Th.2. igitur aliquid aliud; voco impetum; </s>
              <s id="N12103">adde quod etiam
                <lb/>
              ſine motu agit, & defatigatur vt iam dictum eſt; </s>
              <s id="N12109">igitur habet alium effe­
                <lb/>
              ctum immediatum; denique mouere, pellere, trahere, proiicere, percu­
                <lb/>
              tere, nihil niſi actionem ſonant. </s>
            </p>
            <p id="N12111" type="main">
              <s id="N12113">Tertiò probatur; pila diſiuncta à manu proiicientis diu adhuc mo­
                <lb/>
              uetur per hypoth.6. igitur hic motus habet cauſam per Ax. 8. quælibet
                <lb/>
              enim pars motus de nouo eſt, neque duæ illius partes ſimul eſſe poſſunt. </s>
              <s id="N1211A">
                <lb/>
              atqui potentia motrix non eſt cauſa per Ax.10. immò poteſt eſſe deſtru­
                <lb/>
              cta; igitur non eſt cauſa per Ax. 9. Non eſt etiam cauſa ſubſtantia pilæ
                <lb/>
              mobilis per Th.5.5. nec priores pattes motus per reſp. </s>
              <s id="N12125">ad primam in­
                <lb/>
              ſtantiam Th 5. igitur aliquid aliud; voco impetum. </s>
            </p>
            <p id="N1212B" type="main">
              <s id="N1212D">Quartò probatur; </s>
              <s id="N12130">pila proiecta ſenſim ſine ſenſu tardiore motu
                <lb/>
              mouetur; donec tandem moueri omnino deſinat per hypoth. </s>
              <s id="N12136">5. igitur
                <lb/>
              non eſt ſemper æqualis, & eadem cauſa huius motus per Ax. 12. & 13.
                <lb/>
              num.3. igitur cauſa huius motus eodem modo debilitatur, ſeu remitti­
                <lb/>
              tur, quo ipſe motus; </s>
              <s id="N12140">ſed decreſcit ſubſtantia mobilis, nec potentia mo-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>