Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
281
281
282
282
283
283
284
284
285
285
286
286
287
287
288
288
289
289
290
290
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N2136B">
            <p id="N22375" type="main">
              <s id="N2238C">
                <pb pagenum="289" xlink:href="026/01/323.jpg"/>
              hinc vt artifices ſuas verſent rotas faciliùs, vel maximè curuum manu­
                <lb/>
              brium adhibent, vel affixo verſus circumferentiam in plano rotæ clauo
                <lb/>
              rotam agunt in orbes; quæ omnia clarè ſequuntur ex dictis. </s>
            </p>
            <p id="N22398" type="main">
              <s id="N2239A">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              50.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N223A6" type="main">
              <s id="N223A8">
                <emph type="italics"/>
              Minor rota faciliùs vertitur in circulo horizontali; </s>
              <s id="N223AE">quàm maior.
                <emph.end type="italics"/>
              v. g.ro­
                <lb/>
              ta FGHI, quàm AB CD; </s>
              <s id="N223B9">quia ſcilicet producitur minùs impetus in
                <lb/>
              minore, quàm in maiore, vt patet; </s>
              <s id="N223BF">ſunt enim pauciores partes in mino­
                <lb/>
              re, plures in maiore; </s>
              <s id="N223C5">mouetur autem faciliùs minor, quàm maior iuxta
                <lb/>
              rationem diametrorum, permutando; </s>
              <s id="N223CB">Probatur, quia producatur impe­
                <lb/>
              tus in A maioris rotæ, ita vt dato tempore conficiat AK; </s>
              <s id="N223D1">tùm æqualis
                <lb/>
              impetus in F minoris rotæ; </s>
              <s id="N223D7">certè eodem tempore conficiet punctum F
                <lb/>
              arcum FG æqualem AK; </s>
              <s id="N223DD">ſed quadrans FEG eſt ad ſectorem AEK, vt
                <lb/>
              FE ad AE, vt conſtat; </s>
              <s id="N223E3">igitur facilitas motus minoris rotæ eſt ad facili­
                <lb/>
              tatem motus maioris, vt FE ad AE; </s>
              <s id="N223E9">igitur & impetus; ſed quò minor
                <lb/>
              eſt impetus, eſt maior facilitas, &c. </s>
            </p>
            <p id="N223EF" type="main">
              <s id="N223F1">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              51.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N223FD" type="main">
              <s id="N223FF">
                <emph type="italics"/>
              Hinc tantæ molis poſſet eſſe rota in ſitu horizontali, vt à potentia etiam ve­
                <lb/>
              geta minimè verti poſſes,
                <emph.end type="italics"/>
              vt clarum eſt; </s>
              <s id="N2240A">neque hîc vllo modo conſidero
                <lb/>
              reſiſtentiam, quæ petitur à compreſſione, & affrictu partium, qui haud
                <lb/>
              dubiè maior eſt in maiore rota; </s>
              <s id="N22412">ſed tantùm conſidero reſiſtentiam ne­
                <lb/>
              gatiuam, hoc eſt eam, quæ tantùm petitur à maiore numero partium ro­
                <lb/>
              tæ; </s>
              <s id="N2241A">quò enim ſunt plures ſubjecti partes, plures etiam partes impetus de­
                <lb/>
              ſiderantur, vt ſæpè dictum eſt; igitur maior potentia. </s>
            </p>
            <p id="N22420" type="main">
              <s id="N22422">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              52.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N2242E" type="main">
              <s id="N22430">
                <emph type="italics"/>
              Destruitur impetus productus in hac rotæ horizontali, ſed ſenſim ſine ſenſu
                <lb/>
              propter affrictum,
                <emph.end type="italics"/>
              vt ſuprà dictum eſt: </s>
              <s id="N2243B">hinc eſſet motus perpetuus, ſi nul­
                <lb/>
              lus eſſet affrictus; </s>
              <s id="N22441">minùs impetus deſtruitur in maiore rota, quàm in mi­
                <lb/>
              nore: hinc gyrus minoris citiùs peragitur, & deſinit minor citiùs
                <lb/>
              moueri. </s>
            </p>
            <p id="N22449" type="main">
              <s id="N2244B">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              53.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N22457" type="main">
              <s id="N22459">
                <emph type="italics"/>
              Minor rota citiùs ſuum gyrum abſoluit, quàm maior,
                <emph.end type="italics"/>
              vt dictum eſt ſuprà,
                <lb/>
              ſiue ſit in ſitu verticali, ſiue in ſitu horizontali; </s>
              <s id="N22464">ſed non eſt determinata
                <lb/>
              proportio, quàm hîc deſideramus; dico enim tempora motuum eſſe, vt
                <lb/>
              radios. </s>
              <s id="N2246C">v.g.tempus, quo rota minor FGHI ſuum gyrum abſoluit, eſſe ad
                <lb/>
              tempus, quo maior ABCD ſuum perficit, vt eſt radius FE ad radium
                <lb/>
              AE, quod demonſtro; </s>
              <s id="N22474">quia ſit impetus æqualis impreſſus puncto A ma­
                <lb/>
              ioris rotæ puncto F minoris, ita vt A & F moueantur æquali motu; </s>
              <s id="N2247A">mi­
                <lb/>
              nor rota conficit duos orbes eo tempore, quo maior vnum conficit, vt
                <lb/>
              conſtat ex dictis; quia ſuppono. </s>
              <s id="N22482">v. g. circulum minoris eſſe ſubduplum;
                <lb/>
              </s>
              <s id="N22483">igitur tempus, quo peragitur maior eſt ad tempus, quo peragitur minor
                <lb/>
              in ratione dupla; </s>
              <s id="N22484">igitur vt radius AE ad radium FE, quod erat demon­
                <lb/>
              ſtrandum. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>