Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
31
31
32
32
33
33
34
34
35
35
36
36
37
37
38
38
39
39
40
40
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N15AC3">
            <pb pagenum="89" xlink:href="026/01/121.jpg"/>
            <p id="N168F9" type="main">
              <s id="N168FB">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              44.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N16907" type="main">
              <s id="N16909">
                <emph type="italics"/>
              Hinc peteſt dici creſcere velocitatem quolibet inſtanti iuxta rationem ſpatij
                <lb/>
              quod illo inſtanti decurritur
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N16914">quod certè verum eſt, dum intelligatur legi­
                <lb/>
              timus horum verborum ſenſus; </s>
              <s id="N1691A">quidquid reclamet Saluiatus apud
                <lb/>
              Galil. dialogo 3. modò aſſumatur progreſſio incrementi in ſingulis in­
                <lb/>
              ſtantibus, in quibus reuerà fit; cur enim potiùs in vno quàm in alio? </s>
              <s id="N16924">
                <lb/>
              quippe ſi comparetur velocitas vnius inſtantis cum velocitate alterius; </s>
              <s id="N16929">
                <lb/>
              haud dubiè erit eadem vtriuſque ratio, quæ ſpatiorum; </s>
              <s id="N1692E">ſi enim vno in­
                <lb/>
              ſtanti percurritur vnum ſpatium cum vno velocitatis gradu; </s>
              <s id="N16934">certè in­
                <lb/>
              ſtanti æquali acquiritur duplum ſpatium cum duobus velocitatis gradi­
                <lb/>
              bus, nec obeſt, quod obiicit Galileus tunc motus eſſe æquabiles; </s>
              <s id="N1693C">quia
                <lb/>
              motus qui fit in inſtanti debet conſiderari vt æquabilis; </s>
              <s id="N16942">appello enim
                <lb/>
              inſtans totum illud tempus, quo ſimul acquiritur aliquid impetus, ali­
                <lb/>
              quid enim ſimul acquiri neceſſe eſt; </s>
              <s id="N1694A">nec demum obſtat quod dicit, dari
                <lb/>
              non poſſe motum inſtantaneum, quod multi haud dubiè negabunt; </s>
              <s id="N16950">ego
                <lb/>
              in Metaphyſica explicabo quonam pacto dari poſſit motus inſtanta­
                <lb/>
              neus, qui reuerà datur actu, non potentiâ; </s>
              <s id="N16958">quia quacunque duratione
                <lb/>
              data poteſt dari minor; igitur quocunque dato motu poteſt dari minor. </s>
            </p>
            <p id="N1695E" type="main">
              <s id="N16960">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Scholium.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1696C" type="main">
              <s id="N1696E">Obſeruabis primò hanc ſpatiorum rationem, quæ eſt eadem cum ra­
                <lb/>
              tione velocitatum aſſumendam tantùm eſſe in iis ſpatiis, quæ acquirun­
                <lb/>
              tur ſingulis inſtantibus; </s>
              <s id="N16976">ſi enim accipiantur partes temporis maiores, quæ
                <lb/>
              conflentur ex multis inſtantibus; </s>
              <s id="N1697C">haud dubiè maior erit ratio ſpatio­
                <lb/>
              rum, quàm velocitatum.v.g.ſi primo inſtanti acquiratur primo ſpatium,
                <lb/>
              ſecundo, 2.tertio, 3.quarto 4.igitur ſi
                <expan abbr="cõparetur">comparetur</expan>
              velocitas primi inſtantis
                <lb/>
              cum velocitate quarti æqualis erit, vt ratio ſpatiorum, id eſt, vt 1. ad 4.
                <lb/>
              At verò ſi accipiatur pars temporis conſtans duobus inſtantibus, hæc 4.
                <lb/>
              inſtantia conflabunt tantùm 2. partes temporis æquales; </s>
              <s id="N1698E">in prima ac­
                <lb/>
              quirentur 3.ſpatia, in ſecunda 7.vt patet: </s>
              <s id="N16994">ſed quia velocitas primæ par­
                <lb/>
              tis temporis non eſt æquabilis, nec etiam velocitas ſecundæ; </s>
              <s id="N1699A">addantur
                <lb/>
              velocitates primi & ſecundi inſtantis, itemque ſeorſim velocitates tertij,
                <lb/>
              & quarti; </s>
              <s id="N169A2">certè ratio collectorum erit vt ratio ſpatiorum; ſi enim velo­
                <lb/>
              citas ſecundi inſtantis comparetur cum velocitate quarti eſt tantùm
                <lb/>
              1/2 cum tamen primum ſpatium ſit ad ſecundum in ratione 3/7. </s>
            </p>
            <p id="N169AA" type="main">
              <s id="N169AC">Secundò, ſi comparentur ſpatia cum temporibus eſt alia ratio v.g.ſpa­
                <lb/>
              tium acquiſitum vno inſtanti ſe habet ad ſpatium acquiſitum in duobus
                <lb/>
              inſtantibus, vt 1, ad 3.in tribus vt 1.ad 6.in 4. vt 1. ad 10. </s>
            </p>
            <p id="N169B3" type="main">
              <s id="N169B5">Tertiò obſeruabis, non poſſe ſenſu percipi inſtans, imò neque tempo­
                <lb/>
              ris partem ex mille inſtantibus conflatam; </s>
              <s id="N169BB">nec etiam ſpatium quod ac­
                <lb/>
              quiritur primo inſtanti; </s>
              <s id="N169C1">adhibenda ſunt tamen inſtantia neceſſariò ad
                <lb/>
              explicandam proportionem huius accelerationis, quæ fit in ſingulis in­
                <lb/>
              ſtantibus; vt verò rem iſtam reuocemus ad ſenſibilem praxim, aſſume­
                <lb/>
              mus proportionem aliam ſenſibilem, quæ proximè ad veram accedit, nec
                <lb/>
              ferè ſenſibiliter fallere poteſt, de qua infrà. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>