Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <pb pagenum="25" xlink:href="026/01/057.jpg"/>
            <p id="N12AFF" type="main">
              <s id="N12B01">Obſeruabis autem nouum quoddam genús reſiſtentiæ; </s>
              <s id="N12B05">nam ſingulæ
                <lb/>
              partes rupis ab applicata potentiâ aptæ ſunt loco moueri per impreſ­
                <lb/>
              ſum impetum, & maior potentia ſimul omnes loco moueret; </s>
              <s id="N12B0D">at verò
                <lb/>
              omnes ſimul, & coniunctim conſideratæ; </s>
              <s id="N12B13">quatenus ſcilicet vna pars
                <lb/>
              non poteſt moueri ſine alia, & comparatæ cum illa potentia debili di­
                <lb/>
              cuntur habere prædictam reſiſtentiam, quæ ſuperat potentiæ vires; </s>
              <s id="N12B1B">
                <lb/>
              quòd ſcilicet à maiori moueri tantùm poſſint; quia plures partes im­
                <lb/>
              petus poſtulantur, quam ſint eæ, quæ à prædictâ potentiâ poſſunt pro­
                <lb/>
              duci. </s>
            </p>
            <p id="N12B24" type="main">
              <s id="N12B26">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              33.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N12B32" type="main">
              <s id="N12B34">
                <emph type="italics"/>
              Vel producitur impetus in omnibus ſubiecti partibus vnitis, vel in nulla; </s>
              <s id="N12B3A">
                <lb/>
              modò nulla fiat ſeparatio, neque compreſſio
                <emph.end type="italics"/>
              : Certum eſt enim in ijs omni­
                <lb/>
              bus partibus, quæ auolant ab ictu, produci impetum. </s>
              <s id="N12B44">Probatur igitur
                <lb/>
              1. quia ſi non producatur in omnibus partibus, & nulla ſeparetur ab
                <lb/>
              alijs; </s>
              <s id="N12B4C">certè nulla mouetur, vt certum eſt; </s>
              <s id="N12B50">igitur nulla habet impetum; </s>
              <s id="N12B54">
                <lb/>
              quia ibi non eſt cauſa formalis, vbi non eſt effectus formalis; alioquin
                <lb/>
              eſſet fruſtrà, contra Ax. 6.2. </s>
              <s id="N12B5B">Tu dicis produci impetum in aliquot parti­
                <lb/>
              bus; hoc dicis, hoc proba? </s>
              <s id="N12B61">an potes dignoſcere impetum niſi ex motu? </s>
              <s id="N12B64">
                <lb/>
              vel conſeruaretur hîc impetus ſequentibus inſtantibus, vel ſtatim ſecun­
                <lb/>
              do inſtanti deſtrueretur. </s>
              <s id="N12B6A">Primum dicere abſurdum eſt; </s>
              <s id="N12B6D">quia ſi hoc eſſet
                <lb/>
              multisictibus repetitis tandem moueretur totum mobile; ſi verò de­
                <lb/>
              ſtrui dicatur. </s>
              <s id="N12B75">Secundo inſtanti; eadem ratio probat non produci. </s>
              <s id="N12B78">Pri­
                <lb/>
              mo inſtanti, quæ probat deſtrui. </s>
              <s id="N12B7D">Secundo nam ideo deſtruitur. </s>
              <s id="N12B80">Secun­
                <lb/>
              do quia eſt fruſtrà, ſed non minus eſt fruſtrà. </s>
              <s id="N12B85">Primo igitur non produ­
                <lb/>
              citur. </s>
              <s id="N12B8A">Primo 4. probatur; </s>
              <s id="N12B8D">quia cum non ſufficiant partes impetus, quas
                <lb/>
              dixi produci, vt omnibus partibus ſubiecti diſtribuantur; </s>
              <s id="N12B93">certè non eſt
                <lb/>
              vlla ratio, cur potiùs his quàm illis diſtribui dicantur; cum vna ſit tan­
                <lb/>
              tùm immediatè applicata. </s>
              <s id="N12B9B">Igitur certum eſt vel produci in omnibus, vel
                <lb/>
              in nulla, niſi forte aliquæ auolent, ſed tunc ſeparantur. </s>
            </p>
            <p id="N12BA0" type="main">
              <s id="N12BA2">Obiiciet aliquis 1. eſſe cauſam neceſſariam applicatam ſubiecto ap­
                <lb/>
              to: </s>
              <s id="N12BA8">igitur agit per Ax. 12. Reſpondeo eſſe impeditam; </s>
              <s id="N12BAC">nam reſiſtentia
                <lb/>
              ſubiecti ſuperat vires potentiæ vt dictum eſt; </s>
              <s id="N12BB2">immò in ipſo motu re­
                <lb/>
              torqueo argumentum; licèt enim ſit applicata cauſa neceſſaria mouens,
                <lb/>
              non tamen mouet. </s>
            </p>
            <p id="N12BBA" type="main">
              <s id="N12BBC">Obiiciet 2. Ignis applicatus agit in nonnullas partes ſubiecti, licèt
                <lb/>
              non agat in omnes; igitur & potentia motrix. </s>
              <s id="N12BC2">Reſpondeo non eſſe pa­
                <lb/>
              ritatem; </s>
              <s id="N12BC8">quia vna pars poteſt calefieri, & reſolui ſine alia, vt conſtat
                <lb/>
              non tamen vna moueri ſine alia, cui coniuncta eſt, niſi ſeparetur; igi­
                <lb/>
              tur nec recipere impetum ſine alia. </s>
            </p>
            <p id="N12BD0" type="main">
              <s id="N12BD2">Obiiciet. </s>
              <s id="N12BD5">3. ſint duo trahentes idem mobile; </s>
              <s id="N12BD9">ita vt ſeorſim neuter
                <lb/>
              trahere poſſit, coniunctim verò vterque poſſit; </s>
              <s id="N12BDF">certè ſi alter non pro­
                <lb/>
              ducit impetum ſeorſim, nec etiam coniunctim producet; </s>
              <s id="N12BE5">nec enim au­
                <lb/>
              gentur eius vires ab altero: </s>
              <s id="N12BEB">Reſpondeo vtrunque agere actione com­
                <lb/>
              muni; igitur non eſt mirum ſi effectus maior eſt, quem tamen neuter </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>