Fabri, Honoré - Tractatus physicus de motu locali

Scan	Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70

Theorema 47.

Hinc maiora corpora putà onerariæ naues, licèt tardiſſimo motu ferantur,
cum in aliud corpus impinguntur maxima vi illud impellunt. Ratio eſt;
quia cum ſint plures partes impetus in pluribus partibus ſubiecti, &
omnes agant actione communi, non mirum eſt ſi maiorem effectum
producant, per Ax. 13. n. 2.

Scholium.

Vides primò in hoc caſu compenſari intenſionem ab extenſione;
quippe quod præſtarent plures partes impetus in minore corporis mole
intenſæ; hoc idem præſtare poſſunt extenſæ in maiore mole.

Secundò ſicut maior moles aptior eſt ad motum imprimendum, & mi
nùs apta ad recipiendum ita minor contrà aptior eſt ad recipiendum, &
minùs apta ad imprimendum.

Tertiò, Hinc corpora illa, quorum partes vel nullo vel modico nexu
copulantur, minimo ferè impulſu commouentur; ſic aër & aqua mini
mo flante vento agitantur, nubes pelluntur; hinc tot procellæ tempe
ſtateſque cientur; nec vlla eſt alia ratio, cur minima ferè venti vis, cui
modicum ſaxum reſiſtit, tantam aquæ, vel aëris molem commoueat, ni
ſi quia cum partes illorum corporum nullo ferè nexu coniunctæ ſint vna
ſine alia moueri poteſt, quod in aqua gelu concreta minimè accidit.

Quartò, Hinc ſi maxima rupes ita comminueretur vt tota in pulue
rem ſeu ſabulum abiret, minima vis impreſſa particulas illas moueret.

Quintò, Hinc diuino penè conſilio factum eſt, vt partes terreſtris
globi arctiore fibula copulentur; ne, ſi diſiunctæ eſſent, minimo flatu
diſpergerentur: vt videre eſt in puluere etiam grauiſſimo, qui ab aura
flant e diſpergitur.

Theorema 48.

Impetus, cuius motus non impeditur, non agit ad extrà. Probatur per
Th. 44. hinc ſi aliud corpus affigas mobili à tergo, nullum impetum in
eo producet, cuius effectus, qui certè impetui ſingularis eſt, alia ratio
eſſe non poteſt; tam enim corpus eſt applicatum à tergo, quam in
ipſa fronte; & nihil eſt in vno, quod non ſit in alio, niſi quod in fronte
impedit motum, à tergo verò non impedit.

Corollarium 1.

Hinc egregium paradoxon erui poteſt; quod ſcilicet cauſa neceſſaria
etiam immediatè applicata, & non impedita in ſubiecto apto non agit;
quod videtur eſſe contra Ax. 12. vnde vt agat cauſa neceſſaria, debet
applicari debito modo; ſi agat in orbem, omnis applicatio ſufficiens
eſt: ſi verò agat tantùm per vnam lineam; certè applicari debet in ca
linea; alioquin non aget defectu debitæ applicationis.

Corollarium 2.

Hinc etiam aliud paradoxon non minus iucundum; cauſa neceſſaria

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70

Scan	Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70

Scan	Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70