Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
51
51
52
52
53
53
54
54
55
55
56
56
57
57
58
58
59
59
60
60
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <pb pagenum="34" xlink:href="026/01/066.jpg"/>
            <p id="N133DE" type="main">
              <s id="N133E0">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              47.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N133EC" type="main">
              <s id="N133EE">
                <emph type="italics"/>
              Hinc maiora corpora putà onerariæ naues, licèt tardiſſimo motu ferantur,
                <lb/>
              cum in aliud corpus impinguntur maxima vi illud impellunt.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N133F7"> Ratio eſt;
                <lb/>
              quia cum ſint plures partes impetus in pluribus partibus ſubiecti, &
                <lb/>
              omnes agant actione communi, non mirum eſt ſi maiorem effectum
                <lb/>
              producant, per Ax. 13. n. </s>
              <s id="N13400">2. </s>
            </p>
            <p id="N13404" type="main">
              <s id="N13406">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Scholium.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N13412" type="main">
              <s id="N13414">Vides primò in hoc caſu compenſari intenſionem ab extenſione; </s>
              <s id="N13418">
                <lb/>
              quippe quod præſtarent plures partes impetus in minore corporis mole
                <lb/>
              intenſæ; hoc idem præſtare poſſunt extenſæ in maiore mole. </s>
            </p>
            <p id="N1341F" type="main">
              <s id="N13421">Secundò ſicut maior moles aptior eſt ad motum imprimendum, & mi­
                <lb/>
              nùs apta ad recipiendum ita minor contrà aptior eſt ad recipiendum, &
                <lb/>
              minùs apta ad imprimendum. </s>
            </p>
            <p id="N13428" type="main">
              <s id="N1342A">Tertiò, Hinc corpora illa, quorum partes vel nullo vel modico nexu
                <lb/>
              copulantur, minimo ferè impulſu commouentur; </s>
              <s id="N13430">ſic aër & aqua mini­
                <lb/>
              mo flante vento agitantur, nubes pelluntur; </s>
              <s id="N13436">hinc tot procellæ tempe­
                <lb/>
              ſtateſque cientur; nec vlla eſt alia ratio, cur minima ferè venti vis, cui
                <lb/>
              modicum ſaxum reſiſtit, tantam aquæ, vel aëris molem commoueat, ni­
                <lb/>
              ſi quia cum partes illorum corporum nullo ferè nexu coniunctæ ſint vna
                <lb/>
              ſine alia moueri poteſt, quod in aqua gelu concreta minimè accidit. </s>
            </p>
            <p id="N13442" type="main">
              <s id="N13444">Quartò, Hinc ſi maxima rupes ita comminueretur vt tota in pulue­
                <lb/>
              rem ſeu ſabulum abiret, minima vis impreſſa particulas illas moueret. </s>
            </p>
            <p id="N13449" type="main">
              <s id="N1344B">Quintò, Hinc diuino penè conſilio factum eſt, vt partes terreſtris
                <lb/>
              globi arctiore fibula copulentur; </s>
              <s id="N13451">ne, ſi diſiunctæ eſſent, minimo flatu
                <lb/>
              diſpergerentur: vt videre eſt in puluere etiam grauiſſimo, qui ab aura
                <lb/>
              flant e diſpergitur. </s>
            </p>
            <p id="N13459" type="main">
              <s id="N1345B">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              48.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N13467" type="main">
              <s id="N13469">
                <emph type="italics"/>
              Impetus, cuius motus non impeditur, non agit ad extrà.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N13470"> Probatur per
                <lb/>
              Th. 44. hinc ſi aliud corpus affigas mobili à tergo, nullum impetum in
                <lb/>
              eo producet, cuius effectus, qui certè impetui ſingularis eſt, alia ratio
                <lb/>
              eſſe non poteſt; </s>
              <s id="N1347A">tam enim corpus eſt applicatum à tergo, quam in
                <lb/>
              ipſa fronte; & nihil eſt in vno, quod non ſit in alio, niſi quod in fronte
                <lb/>
              impedit motum, à tergo verò non impedit. </s>
            </p>
            <p id="N13482" type="main">
              <s id="N13484">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Corollarium
                <emph.end type="italics"/>
              1.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N13491" type="main">
              <s id="N13493">Hinc egregium paradoxon erui poteſt; </s>
              <s id="N13497">quod ſcilicet cauſa neceſſaria
                <lb/>
              etiam immediatè applicata, & non impedita in ſubiecto apto non agit; </s>
              <s id="N1349D">
                <lb/>
              quod videtur eſſe contra Ax. 12. vnde vt agat cauſa neceſſaria, debet
                <lb/>
              applicari debito modo; </s>
              <s id="N134A4">ſi agat in orbem, omnis applicatio ſufficiens
                <lb/>
              eſt: </s>
              <s id="N134AA">ſi verò agat tantùm per vnam lineam; </s>
              <s id="N134AE">certè applicari debet in ca
                <lb/>
              linea; alioquin non aget defectu debitæ applicationis. </s>
            </p>
            <p id="N134B4" type="main">
              <s id="N134B6">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Corollarium
                <emph.end type="italics"/>
              2.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N134C3" type="main">
              <s id="N134C5">Hinc etiam aliud paradoxon non minus iucundum; </s>
              <s id="N134C9">cauſa neceſſaria </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>