Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

List of thumbnails

< >
61
61
62
62
63
63
64
64
65
65
66
66
67
67
68
68
69
69
70
70
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <pb pagenum="37" xlink:href="026/01/069.jpg"/>
            <p id="N1370C" type="main">
              <s id="N1370E">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Scholium.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1371A" type="main">
              <s id="N1371C">Obſeruabis primò, ſingularem impetus proprietatem, quæ alijs qua­
                <lb/>
              litatibus minimè competit; </s>
              <s id="N13722">nam aliæ qualitates v. g. calor; </s>
              <s id="N1372A">lumen in
                <lb/>
              eadem diſtantia effectum ſemper æquè intenſum producunt; </s>
              <s id="N13730">ſecus verò
                <lb/>
              impetus, qui pro maiori vel minori obice maiorem, vel minorem, hoc
                <lb/>
              eſt intenſiorem, vel remiſſiorem impetum in eadem diſtantia producit; </s>
              <s id="N13738">
                <lb/>
              cuius ratio ex eo capite petitur; </s>
              <s id="N1373D">quòd impetus agat tantùm ad extra
                <lb/>
              propter ſuum effectum ad intra, vt ſcilicet tollat impedimentum; </s>
              <s id="N13743">igi­
                <lb/>
              tur in totum, quod impedit, agit; </s>
              <s id="N13749">igitur non habet certam, & deter­
                <lb/>
              minatam ſphæram; </s>
              <s id="N1374F">cum tantùm agat in obicem, ſiue ſit maior, ſiue
                <lb/>
              minor: </s>
              <s id="N13755">Quia verò eſt cauſa neceſſaria, æqualem effectum producit, id
                <lb/>
              eſt tot partes impetus in maiore, quot in minore, ergo, cum in mino­
                <lb/>
              re ſint pauciores partes ſubiecti, & plures in maiore; </s>
              <s id="N1375D">haud dubiè quæli­
                <lb/>
              bet pars minoris habebit plures partes effectus, & quælibet pars maio­
                <lb/>
              ris pauciores; igitur effectus erit intenſior in minore, & remiſſior in
                <lb/>
              maiore. </s>
            </p>
            <p id="N13767" type="main">
              <s id="N13769">Prætereà, cum dixi omnes partes mobilis actione communi agere ad
                <lb/>
              extra; </s>
              <s id="N1376F">ita primò intelligi debet, vt omnes illæ partes moueantur: </s>
              <s id="N13773">ſecun­
                <lb/>
              dò, vt linea motus, ſeu directionis per centra grauitatis vtriuſque glo­
                <lb/>
              bi v, g. ducatur; </s>
              <s id="N1377D">alioquin, vel omnes actione communi non agunt, vel
                <lb/>
              minus agunt, de quo infrà; </s>
              <s id="N13783">ſufficit verò iuxta præſens inſtitutum, vt
                <lb/>
              globus ita impellat alium vel æqualem, vel inæqualem, vt linea dire­
                <lb/>
              ctionis ducatur per centrum grauitatis alterius; vide figuram. </s>
              <s id="N1378B">in qua
                <lb/>
              linea directionis eſt DE. </s>
            </p>
            <p id="N13790" type="main">
              <s id="N13792">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              60.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1379E" type="main">
              <s id="N137A0">
                <emph type="italics"/>
              Impetus globi impacti in alium globum eo modo, quo diximus, id est, linea
                <lb/>
              directionis ducta per centra grauitatis vtriuſque producit in eo æqualem
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N137AB">Pro­
                <lb/>
              batur, quia impetus eſt cauſa neceſſaria, quæ tunc agit quantum poteſt
                <lb/>
              per Th. 57. ſed æqualis poteſt producere æqualem: </s>
              <s id="N137B3">Probatur primò,
                <lb/>
              exemplo aliarum qualitatum; </s>
              <s id="N137B9">ſecundò, quia ideo agit vt tollat impedi­
                <lb/>
              mentum, hoc eſt vt corpus illud amoueat loco; </s>
              <s id="N137BF">igitur æquali motu per
                <lb/>
              ſe; </s>
              <s id="N137C5">alioquin niſi æquali motu amoueret, non tolleret impedimentum,
                <lb/>
              vt pater; </s>
              <s id="N137CB">tertiò ſint 30. partes impetus, certè vel producent plures vel
                <lb/>
              pauciores, vel totidem, non plures; </s>
              <s id="N137D1">cur enim potius 31. quam 32.
                <lb/>
              nec etiam pauciores; cur enim potius 20. quam 18, &c. </s>
              <s id="N137D7">Igitur totidem; </s>
              <s id="N137DB">
                <lb/>
              quia cum ſint plures numeri plurium partium ſupra 30. & pauciorum
                <lb/>
              infra vt patet; </s>
              <s id="N137E2">ſitque tantùm vnicus numerus æqualium; </s>
              <s id="N137E6">certè quod
                <lb/>
              vnum eſt, determinatum eſt, per Ax. 5. hæc ratio licèt videatur negati­
                <lb/>
              ua eſt tamen potentiſſima: </s>
              <s id="N137EE">quartò, quia actus ſecundus, reſpondet actui
                <lb/>
              primo, id eſt, effectus productus virtuti cauſæ producentis; </s>
              <s id="N137F4">itaque cum
                <lb/>
              virtus agendi impetus ſit eius entitas, vt patet, certè impetus productus
                <lb/>
              eſt per ſe æqualis impetui producenti per ſe; id eſt remoto omni
                <lb/>
              impedimento, & facto eo contactu iuxta modum prædictum, ea quo-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>