Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <pb pagenum="2" xlink:href="026/01/034.jpg"/>
            <p id="N113FF" type="main">
              <s id="N11401">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Definitio III.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1140D" type="main">
              <s id="N1140F">
                <emph type="italics"/>
              Impetus eſt qualitas exigens motum, ſeu fluxum localem ſui ſubiecti, vel
                <lb/>
              qua est cauſa proxima motus illius mobilis, cui ineſt, eo ſcilicet modo, quo
                <lb/>
              poteſt eſſe cauſa motus.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1141A" type="main">
              <s id="N1141C">Dico eſſe qualitatem ſiue diſtincta ſit, ſiue non diſtincta; </s>
              <s id="N11420">quod hîc
                <lb/>
              certè non diſcutio; </s>
              <s id="N11426">nec enim affirmo in hac definitione dari impetum; </s>
              <s id="N1142A">
                <lb/>
              ſed definio tantùm quid ſit impetus; </s>
              <s id="N1142F">qui reuera aliud non eſt, ſi eſt: </s>
              <s id="N11433">
                <lb/>
              quippe id tantùm concipio, cum impetum appello; </s>
              <s id="N11438">ſiue ſit, ſiue non ſit,
                <lb/>
              ne quis fortè initio ſtatim mihi litem intendat; </s>
              <s id="N1143E">quemadmodum definit
                <lb/>
              circulum Geometra; </s>
              <s id="N11444">licèt non aſſerat dari perfectum circulum; </s>
              <s id="N11448">ita Phy­
                <lb/>
              ſicus definit impetum, quamuis non affirmet dari impetum; </s>
              <s id="N1144E">quod tamen
                <lb/>
              in ſexto Theoremate demonſtrabimus; </s>
              <s id="N11454">itaque ſi eſt impetus, haud dubiè
                <lb/>
              nihil omninò præſtat in ſuo ſubiecto niſi motum; quod quomodò fiat,
                <lb/>
              explicabimus intrà in Theorematis. </s>
            </p>
            <p id="N1145D" type="main">
              <s id="N1145F">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Hypotheſis I.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N1146B" type="main">
              <s id="N1146D">
                <emph type="italics"/>
              Datur motus localis
                <emph.end type="italics"/>
              ; </s>
              <s id="N11476">quis enim non videt volantem auem, natantem
                <lb/>
              piſcem; currentem equum, rotatum globum; denique vnum corpus mi­
                <lb/>
              grans è loco in locum? </s>
              <s id="N1147E">ſed hoc eſt moueri per Def. 1. igitur infinitis fe­
                <lb/>
              rè experimentis nititur hæc hypotheſis, quam veram eſſe neceſſe eſt, ſi
                <lb/>
              illa vera ſunt; ſed illa certa ſunt phyſicè, neque citra miraculum fallere
                <lb/>
              poſſunt. </s>
            </p>
            <p id="N1148A" type="main">
              <s id="N1148C">Diceret fortè aliquis etiam motum ſubeſſe oculorum fallaciæ; cùm è
                <lb/>
              naui mobili littus ipſum moueri, ipſumque nauigium non moueri iudi­
                <lb/>
              cemus. </s>
              <s id="N11494">Quis enim oculos in Solem intendens, primo intuitu Solem ſta­
                <lb/>
              re non iudicet? </s>
              <s id="N11499">cum tamen deinde perniciſſimo curſu rotari demonſtre­
                <lb/>
              mus; </s>
              <s id="N1149F">adde alias oculorum fallacias circa motum; </s>
              <s id="N114A3">ſic rotata ſcintilla, vel
                <lb/>
              carbo accenſus immotum orbem deſcribere videtur; </s>
              <s id="N114A9">ſic nota inuſta
                <lb/>
              trocho, dum celerrimè rotatur, orbem etiam immobilem deſcribere iu­
                <lb/>
              dicatur; </s>
              <s id="N114B1">ſic ſtella cadens, vel exhalatio continenti ſucceſſione accenſa
                <lb/>
              moueri videtur; </s>
              <s id="N114B7">licet minimè moueatur; </s>
              <s id="N114BB">idem dicendum de puluere
                <lb/>
              tormentario, vel alia qualibet materia; quæ continuata conſecutione
                <lb/>
              accenditur; </s>
              <s id="N114C3">immò trochus ipſe in orbem celerrimè agitatus, quieſcere
                <lb/>
              videtur; </s>
              <s id="N114C9">ſic qui vertigine laborant, ea moueri exiſtimant, quæ quieſcunt; </s>
              <s id="N114CD">
                <lb/>
              idem exemplum habemus in ebrioſis, iracundis, in iis qui ex graui febris
                <lb/>
              ardore delirant, & in pueris qui diu in gyros eunt, vbi verti deſierint; </s>
              <s id="N114D4">
                <lb/>
              ſic eorum quæ motu æquali feruntur, remotiora tardiùs moueri viden­
                <lb/>
              tur; </s>
              <s id="N114DB">immò ſi per eandem lineam oculus, & mobile pari velocitate ince­
                <lb/>
              dant, ipſum mobile quieſcere videtur, plura leges apud Opticos, de
                <lb/>
              quibus agemus ſuo loco: Igitur ex his omnibus conſtat minimè conſta­
                <lb/>
              re dari motum, ex eo quòd oculis aliquid moueri videatur. </s>
            </p>
            <p id="N114E5" type="main">
              <s id="N114E7">Reſpondeo equidem fateri me, viſum ipſum plurimis ſubeſſe fraudi­
                <lb/>
              bus; </s>
              <s id="N114ED">attamen ſi rectè oculus admoueatur, iuſta diſtantià, nec vllum ſit
                <lb/>
              impedimentum exterius nec interius; </s>
              <s id="N114F3">fieri non poteſt, quin oculus mo­
                <lb/>
              tum obſeruet; an fortè currentis calami motus oculum meum fallere po-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>