Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <pb pagenum="9" xlink:href="026/01/041.jpg"/>
            <p id="N11A8B" type="main">
              <s id="N11A8D">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Axioma IX.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11A99" type="main">
              <s id="N11A9B">
                <emph type="italics"/>
              Cauſa debet exiſtere vt immediatè agat.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11AA2"> Hoc certum eſt; </s>
              <s id="N11AA5">quia agere
                <lb/>
              ſupponit eſſe; </s>
              <s id="N11AAB">quippe agere eſt perfectio realis actu exiſtens; igitur ali­
                <lb/>
              cuius actu exiſtentis; igitur certum eſt etiam Geometricè, de quo in
                <lb/>
              Metaph. </s>
              <s id="N11AB4">Iam vero ſufficiat certum eſſe phiſicè, vt conſtat ex omnibus
                <lb/>
              hypoth. </s>
              <s id="N11AB9">phyſicis; </s>
              <s id="N11ABC">nihil enim videmus agere, niſi quod eſt; </s>
              <s id="N11AC0">ſi enim age­
                <lb/>
              ret quod non eſt; cur potius hîc, & nunc quam alibi, & aliàs? </s>
              <s id="N11AC6">cur in
                <lb/>
              hoc ſubiecto potius quàm in alio? </s>
            </p>
            <p id="N11ACB" type="main">
              <s id="N11ACD">Dices, finis qui non eſt influit; </s>
              <s id="N11AD1">igitur agit; </s>
              <s id="N11AD5">Reſpondeo finem non
                <lb/>
              agere, nec influere niſi obiectiuè; </s>
              <s id="N11ADB">atqui quod non exiſtit actu, id eſt in
                <lb/>
              ſtatu entatiuo, & reali, poteſt eſſe in ſtatu obiectiuo; </s>
              <s id="N11AE1">id eſt quod non
                <lb/>
              habet actum rei, poteſt habere actum obiecti, id eſt eſſe cognitum, &
                <lb/>
              volitum, de quo aliàs; porrò hîc tantùm intelligimus cauſam efficien­
                <lb/>
              tem, &c. </s>
            </p>
            <p id="N11AEB" type="main">
              <s id="N11AED">Dices, cauſa principalis pulli excluſi poteſt non eſſe; </s>
              <s id="N11AF1">hæc omnia di­
                <lb/>
              ſcutiemus ſuo loco cum de generatione animalium; </s>
              <s id="N11AF7">ſufficiat dixiſſe non
                <lb/>
              eſſe cauſam immediatam, de qua hîc tantum loquimur; idem reſponſum
                <lb/>
              eſto de rana vaga. </s>
            </p>
            <p id="N11AFF" type="main">
              <s id="N11B01">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Axioma X.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11B0D" type="main">
              <s id="N11B0F">
                <emph type="italics"/>
              Cauſa debet eſſe applicata vt immediatè agat.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11B16"> Cur enim potiùs hîc
                <lb/>
              quam illîc; in hoc ſubiecto potiùs, quam in alio, in hac diſtantia potiùs,
                <lb/>
              quam in alia? </s>
              <s id="N11B1E">quidquid ſit, certum eſt phyſicè; nec enim ignis, qui eſt
                <lb/>
              Romæ, calefacit Lugduni. </s>
            </p>
            <p id="N11B24" type="main">
              <s id="N11B26">Dices dari fortè actionem in diſtans; </s>
              <s id="N11B2A">Reſpondeo negando, quod de­
                <lb/>
              monſtrabimus in Metaph. præterea, licet daretur in productione quali­
                <lb/>
              tatum occultarum, & ſimpathicorum quorundam effectuum, quos exa­
                <lb/>
              minabimus ſuo loco; </s>
              <s id="N11B34">nemo tamen dubitat quin productio caloris, lu­
                <lb/>
              minis, impetus; de quibus hic tantùm agimus, debeat eſſe ab applicata
                <lb/>
              cauſa. </s>
            </p>
            <p id="N11B3C" type="main">
              <s id="N11B3E">Dices impetum produci in extremitate perticæ, quæ non eſt applica­
                <lb/>
              ta, vel in globo tudiculario etiam non applicato; calorem & lucem
                <lb/>
              produci à Sole in terra non applicata. </s>
              <s id="N11B46">Reſpondeo, eſſe applicationem
                <lb/>
              mediatam; nam ſi reuera hæ qualitates producuntur continuata propa­
                <lb/>
              gatione, diffunduntur per medium, in quo non eſt difficultas. </s>
            </p>
            <p id="N11B4E" type="main">
              <s id="N11B50">Dices etiam partes interiores cauſæ v. g. Solis agunt, ſed non agunt
                <lb/>
              per totum medium; alioquin agerent in alias partes Solis, à quibus
                <lb/>
              obteguntur. </s>
              <s id="N11B5C">Reſpondeo, diffuſionem vel propagationem actionis in­
                <lb/>
              choari tantum ab ipsâ ſuperficie Solis; </s>
              <s id="N11B62">quippe omnes partes agunt
                <lb/>
              actione communi, de quo infrà; atqui actio communis à communi me­
                <lb/>
              dio incipit. </s>
            </p>
            <p id="N11B6A" type="main">
              <s id="N11B6C">Dices ignem produci in parte medij remota interrupta propagatio­
                <lb/>
              ne, vt conſtat, ſi vitro per refractionem, vel ſpeculo per reflectionem
                <lb/>
              radios Solares colligas. </s>
            </p>
            <p id="N11B73" type="main">
              <s id="N11B75">Reſpondeo, ignem quidem accendi in data diſtantia; </s>
              <s id="N11B79">at non ſine </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>