Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <pb pagenum="12" xlink:href="026/01/044.jpg"/>
            <p id="N11D8D" type="main">
              <s id="N11D8F">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Axioma XV.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11D9B" type="main">
              <s id="N11D9D">
                <emph type="italics"/>
              Contraria pugnant pro rata.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11DA4"> Nec enim alia regula eſſe poteſt; </s>
              <s id="N11DA8">ſic minor
                <lb/>
              calor minùs deſtruit frigoris; minor impetus minùs deſtruit impetus
                <lb/>
              contrarij (ſi contrarium habet) quæ omnia conſtant ex hypotheſibus. </s>
              <s id="N11DB0">
                <lb/>
              Ratio eſt, quia plùs vel minùs contrarij deſtruere, multam habet ex­
                <lb/>
              tenſionem. </s>
              <s id="N11DB6">v.g. ſint duo contraria A & B, ſit A vt 20. ſit B vt 5. certè ſi
                <lb/>
              B deſtruat A ſupra ratam, vel ſupra id, quod ſibi ex æquo reſpondet, id
                <lb/>
              eſt ſupra 5. cur potius 6. quam 7. 8. &c. </s>
              <s id="N11DBF">Si infra, cur potius 4. quam 3.
                <lb/>
              2. &c. </s>
              <s id="N11DC4">Igitur cum plures ſint termini tùm infra, tùm ſupra 5. cur potius
                <lb/>
              vnus quàm alius? </s>
              <s id="N11DC9">atqui vnus tantùm ex æquo reſpondet, ſcilicet 5. ſed
                <lb/>
              quod vnum eſt determinatum eſt, per Axioma 5. igitur pugnant pro
                <lb/>
              rata. </s>
              <s id="N11DD0">Nec dicas A totum deſtrui à B, quòd eſt contra hypotheſim, nam
                <lb/>
              modicum caloris non deſtruit totum frigus: </s>
              <s id="N11DD6">in impetu res eſt clariſſima;
                <lb/>
              adde quod minor cauſa minùs agit per Ax. 13. num. </s>
              <s id="N11DDC">3. igitur minùs exi­
                <lb/>
              git; porrò cum dico vnum ab alio deſtrui, intelligo tantùm ex applica­
                <lb/>
              tione vnius ſequi deſtructionem alterius ſaltem ex parte. </s>
            </p>
            <p id="N11DE3" type="main">
              <s id="N11DE5">Obſeruabis hæc Axiomata ſaltem maiori ex parte eſſe metaph. </s>
              <s id="N11DE8">quæ
                <lb/>
              nos fusè in Theorematis metaph. </s>
              <s id="N11DED">explicabimus, & demonſtrabimus; </s>
              <s id="N11DF1">ſed
                <lb/>
              nobis hoc loco ſatis eſt, ſi parem cum phyſicis ſupponas habere cer­
                <lb/>
              titudinem, quod nemo negabit; conſtátque ex hypotheſibus, licèt ma­
                <lb/>
              iorem etiam habeant, de qua ſuo loco. </s>
            </p>
            <p id="N11DFB" type="main">
              <s id="N11DFD">Obſeruabis prætereà nos diutiùs hæſiſſe in præmittendis huic libro
                <lb/>
              Axiomatis, quod tamen in aliis libris non faciemus. </s>
            </p>
            <p id="N11E02" type="main">
              <s id="N11E04">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Postulatum,
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11E10" type="main">
              <s id="N11E12">
                <emph type="italics"/>
              Liceat datum corpus impellere, proiicere, deorſum cadens excipere, motus
                <lb/>
              durationem ſenſibilem, ſpatiumque ſenſibile, metiri, comparare, &c.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11E1B" type="main">
              <s id="N11E1D">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              1.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11E2A" type="main">
              <s id="N11E2C">
                <emph type="italics"/>
              Motus eſt aliquid realiter diſtinctum à mobili.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11E33"> Demonſtratur; Motus
                <lb/>
              eſt in mobili, in quo antè non erat per hypoth. </s>
              <s id="N11E38">3. & deſinit eſſe in mobili,
                <lb/>
              in quo antè erat per hypoth.4. igitur mobile eſt, & non eſt motus; </s>
              <s id="N11E3E">igi­
                <lb/>
              tur à motu ſeparatum; </s>
              <s id="N11E44">igitur realiter diſtinctum per Ax. 2. præterea
                <lb/>
              moueri, & non moueri ſunt prædicata contradictoria, vt conſtat; </s>
              <s id="N11E4A">igi­
                <lb/>
              tur eidem ſimul ineſſe non poſſunt per Ax. 1. igitur cum eo non ſunt
                <lb/>
              idem; </s>
              <s id="N11E52">alioquin ſimul eſſent; </s>
              <s id="N11E56">igitur alterum illorum eſt diſtinctum à
                <lb/>
              mobili; </s>
              <s id="N11E5C">non quies, vt conſtat, quæ eſt tantùm negatio motus, ſeu per­
                <lb/>
              ſeuerantia in eodem loco; </s>
              <s id="N11E62">igitur nullam dicit mutationem; at verò
                <lb/>
              motus mutationem dicit, per Def. 1. hoc Theorema fusè demonſtrabo
                <lb/>
              in Metaph. </s>
            </p>
            <p id="N11E6D" type="main">
              <s id="N11E6F">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              2.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11E7C" type="main">
              <s id="N11E7E">
                <emph type="italics"/>
              Motus non poteſt dici propriè productus immediatè, vel effectus immedia­
                <lb/>
              tus cauſæ efficientis.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11E87"> Demonſt. </s>
              <s id="N11E8A">Motus eſt mutatio, ſeu tranſitus ex loco
                <lb/>
              in locum per Def. 1. ſed mutatio propriè non producitur; </s>
              <s id="N11E92">quippè pro­
                <lb/>
              ductio tantùm terminatur ad ens; </s>
              <s id="N11E98">nihil enim niſi ens produci poteſt; </s>
              <s id="N11E9C"/>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>