Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
Scan Original
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <p id="N11E7C" type="main">
              <s id="N11E9C">
                <pb pagenum="13" xlink:href="026/01/045.jpg"/>
              atqui nulla mutatio dicit tantùm ens; </s>
              <s id="N11EA4">præſertim hæc, quæ tantùm dicit
                <lb/>
              terminum à quo, ideſt locum relictum; </s>
              <s id="N11EAA">& terminum ad quem, id eſt lo­
                <lb/>
              cum immediatum acquiſitum; </s>
              <s id="N11EB0">nam ſeparato quocunque alio ab ipſo
                <lb/>
              mobili; </s>
              <s id="N11EB6">modo ſimul, id eſt eodem inſtanti relinquat primum locum, &
                <lb/>
              nouum acquirat, omninò mouetur, ſed concretum illud ex loco relicto,
                <lb/>
              & acquiſito produci non poteſt; </s>
              <s id="N11EBE">illud autem eſt motus, qui certè non
                <lb/>
              dicit tantùm locum relictum ſine acquiſito; </s>
              <s id="N11EC4">alioqui ſi mobile deſtrue­
                <lb/>
              retur, diceretur moueri; </s>
              <s id="N11ECA">nec etiam locum acquiſitum ſine priori relicto: </s>
              <s id="N11ECE">
                <lb/>
              alioqui ſi mobile primò produceretur, diceretur moueri localiter; </s>
              <s id="N11ED3">igitur
                <lb/>
              motus neutrum dicit ſeorſim; ſi primum, diceretur deſtructus; </s>
              <s id="N11ED9">ſi ſecun­
                <lb/>
              dum, diceretur aliquo modo productus, vel potiùs acquiſitus; </s>
              <s id="N11EDF">at vtrum­
                <lb/>
              que coniunctim, ſimulque eſſentialiter dicit motus; </s>
              <s id="N11EE5">nec enim conci­
                <lb/>
              pio aliud, dum concipio motum: </s>
              <s id="N11EEB">porrò vtrumque ſimul ſumptum indi­
                <lb/>
              uiſibiliter non poteſt dici, vel deſtructum propriè, vel productum; Di­
                <lb/>
              xi propriè; nam impropriè dici poteſt motus productus. </s>
            </p>
            <p id="N11EF4" type="main">
              <s id="N11EF6">Dices Motus eſt ens, non à ſe; igitur ab alio; igitur motus eſt pro­
                <lb/>
              ductus. </s>
              <s id="N11EFC">Reſpondeo Motum non eſſe ens abſolutum, ſed eſſe mutatio­
                <lb/>
              nem entis, quæ mutatio eſt concretum quoddam ex ente & non ente; </s>
              <s id="N11F02">
                <lb/>
              quòd certè non poteſt dici propriè productum, ſed reſultans, vt relatio; </s>
              <s id="N11F07">
                <lb/>
              nam producatur, ſi fieri poteſt; </s>
              <s id="N11F0C">certè eſt aliquid, quod tam facilè de­
                <lb/>
              ſtrui poteſt, quam produci; </s>
              <s id="N11F12">igitur deſtruatur, & remaneat tantùm en­
                <lb/>
              titas mobilis, quæ, quo inſtanti priorem locum relinquit, nouum acqui­
                <lb/>
              rat; certè dicitur adhuc moueri, & tamen non erit motus ex ſuppoſitio­
                <lb/>
              ne, quod abſurdum eſt. </s>
            </p>
            <p id="N11F1C" type="main">
              <s id="N11F1E">Dices potentia motrix eſt actiua; </s>
              <s id="N11F22">igitur agit; igitur producit, ſed ni­
                <lb/>
              hil niſi motum. </s>
              <s id="N11F28">Reſp. potentiam motricem eſſe actiuam vt dicemus,
                <lb/>
              & ab eâ produci impetum, qui deinde exigit motum, vt dicemus
                <lb/>
              infrà. </s>
            </p>
            <p id="N11F2F" type="main">
              <s id="N11F31">Nec eſt quod aliqui ita mirentur hæc à me dici; </s>
              <s id="N11F35">cum certum ſit effe­
                <lb/>
              ctus formales ſecundarios principum ferè qualitatum tales eſſe, vt mini­
                <lb/>
              mè producantur; </s>
              <s id="N11F3D">ſed quaſi reſultent ab exigentia; v. g. effectus calo­
                <lb/>
              ris in ſuo ſubiecto eſt eiuſdem ſubiecti rarefactio, quæ reuerâ non
                <lb/>
              producitur, vt conſtat. </s>
            </p>
            <p id="N11F49" type="main">
              <s id="N11F4B">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              3.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11F58" type="main">
              <s id="N11F5A">
                <emph type="italics"/>
              Motus eſt ab alio diſtincto in aliquo genere cauſæ.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="N11F61"> Demonſtratur, quia
                <lb/>
              motus, qui non erat, incipit eſſe per hypotheſim tertiam; ſed quod
                <lb/>
              huiuſmodi eſt, habet cauſam diſtinctam per Ax.8. </s>
            </p>
            <p id="N11F6A" type="main">
              <s id="N11F6C">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Scholium.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N11F78" type="main">
              <s id="N11F7A">Obſeruabis motum localem eſſe duplicis generis; </s>
              <s id="N11F7E">primum genus mo­
                <lb/>
              tus eſt actio potentiæ motricis, quæ reuerà mouet, & cuius exercitium
                <lb/>
              dicitur motus, ſeu latio, ſeu motio, ſeu actio, qua reuerâ agit, produ­
                <lb/>
              citque impetum, non motum; </s>
              <s id="N11F88">cum etiam ſine motu defatigetur, vt cum
                <lb/>
              quis alium pellit, à quo pellitur æquali niſu; </s>
              <s id="N11F8E">patet etiam in manu ſu­
                <lb/>
              ſtinente aliquod pondus, quæ non mouetur; </s>
              <s id="N11F94">licet reuerâ etiam ſummo </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>