Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
Scan Original
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N1137F">
            <pb pagenum="25" xlink:href="026/01/057.jpg"/>
            <p id="N12AFF" type="main">
              <s id="N12B01">Obſeruabis autem nouum quoddam genús reſiſtentiæ; </s>
              <s id="N12B05">nam ſingulæ
                <lb/>
              partes rupis ab applicata potentiâ aptæ ſunt loco moueri per impreſ­
                <lb/>
              ſum impetum, & maior potentia ſimul omnes loco moueret; </s>
              <s id="N12B0D">at verò
                <lb/>
              omnes ſimul, & coniunctim conſideratæ; </s>
              <s id="N12B13">quatenus ſcilicet vna pars
                <lb/>
              non poteſt moueri ſine alia, & comparatæ cum illa potentia debili di­
                <lb/>
              cuntur habere prædictam reſiſtentiam, quæ ſuperat potentiæ vires; </s>
              <s id="N12B1B">
                <lb/>
              quòd ſcilicet à maiori moueri tantùm poſſint; quia plures partes im­
                <lb/>
              petus poſtulantur, quam ſint eæ, quæ à prædictâ potentiâ poſſunt pro­
                <lb/>
              duci. </s>
            </p>
            <p id="N12B24" type="main">
              <s id="N12B26">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Theorema
                <emph.end type="italics"/>
              33.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p id="N12B32" type="main">
              <s id="N12B34">
                <emph type="italics"/>
              Vel producitur impetus in omnibus ſubiecti partibus vnitis, vel in nulla; </s>
              <s id="N12B3A">
                <lb/>
              modò nulla fiat ſeparatio, neque compreſſio
                <emph.end type="italics"/>
              : Certum eſt enim in ijs omni­
                <lb/>
              bus partibus, quæ auolant ab ictu, produci impetum. </s>
              <s id="N12B44">Probatur igitur
                <lb/>
              1. quia ſi non producatur in omnibus partibus, & nulla ſeparetur ab
                <lb/>
              alijs; </s>
              <s id="N12B4C">certè nulla mouetur, vt certum eſt; </s>
              <s id="N12B50">igitur nulla habet impetum; </s>
              <s id="N12B54">
                <lb/>
              quia ibi non eſt cauſa formalis, vbi non eſt effectus formalis; alioquin
                <lb/>
              eſſet fruſtrà, contra Ax. 6.2. </s>
              <s id="N12B5B">Tu dicis produci impetum in aliquot parti­
                <lb/>
              bus; hoc dicis, hoc proba? </s>
              <s id="N12B61">an potes dignoſcere impetum niſi ex motu? </s>
              <s id="N12B64">
                <lb/>
              vel conſeruaretur hîc impetus ſequentibus inſtantibus, vel ſtatim ſecun­
                <lb/>
              do inſtanti deſtrueretur. </s>
              <s id="N12B6A">Primum dicere abſurdum eſt; </s>
              <s id="N12B6D">quia ſi hoc eſſet
                <lb/>
              multisictibus repetitis tandem moueretur totum mobile; ſi verò de­
                <lb/>
              ſtrui dicatur. </s>
              <s id="N12B75">Secundo inſtanti; eadem ratio probat non produci. </s>
              <s id="N12B78">Pri­
                <lb/>
              mo inſtanti, quæ probat deſtrui. </s>
              <s id="N12B7D">Secundo nam ideo deſtruitur. </s>
              <s id="N12B80">Secun­
                <lb/>
              do quia eſt fruſtrà, ſed non minus eſt fruſtrà. </s>
              <s id="N12B85">Primo igitur non produ­
                <lb/>
              citur. </s>
              <s id="N12B8A">Primo 4. probatur; </s>
              <s id="N12B8D">quia cum non ſufficiant partes impetus, quas
                <lb/>
              dixi produci, vt omnibus partibus ſubiecti diſtribuantur; </s>
              <s id="N12B93">certè non eſt
                <lb/>
              vlla ratio, cur potiùs his quàm illis diſtribui dicantur; cum vna ſit tan­
                <lb/>
              tùm immediatè applicata. </s>
              <s id="N12B9B">Igitur certum eſt vel produci in omnibus, vel
                <lb/>
              in nulla, niſi forte aliquæ auolent, ſed tunc ſeparantur. </s>
            </p>
            <p id="N12BA0" type="main">
              <s id="N12BA2">Obiiciet aliquis 1. eſſe cauſam neceſſariam applicatam ſubiecto ap­
                <lb/>
              to: </s>
              <s id="N12BA8">igitur agit per Ax. 12. Reſpondeo eſſe impeditam; </s>
              <s id="N12BAC">nam reſiſtentia
                <lb/>
              ſubiecti ſuperat vires potentiæ vt dictum eſt; </s>
              <s id="N12BB2">immò in ipſo motu re­
                <lb/>
              torqueo argumentum; licèt enim ſit applicata cauſa neceſſaria mouens,
                <lb/>
              non tamen mouet. </s>
            </p>
            <p id="N12BBA" type="main">
              <s id="N12BBC">Obiiciet 2. Ignis applicatus agit in nonnullas partes ſubiecti, licèt
                <lb/>
              non agat in omnes; igitur & potentia motrix. </s>
              <s id="N12BC2">Reſpondeo non eſſe pa­
                <lb/>
              ritatem; </s>
              <s id="N12BC8">quia vna pars poteſt calefieri, & reſolui ſine alia, vt conſtat
                <lb/>
              non tamen vna moueri ſine alia, cui coniuncta eſt, niſi ſeparetur; igi­
                <lb/>
              tur nec recipere impetum ſine alia. </s>
            </p>
            <p id="N12BD0" type="main">
              <s id="N12BD2">Obiiciet. </s>
              <s id="N12BD5">3. ſint duo trahentes idem mobile; </s>
              <s id="N12BD9">ita vt ſeorſim neuter
                <lb/>
              trahere poſſit, coniunctim verò vterque poſſit; </s>
              <s id="N12BDF">certè ſi alter non pro­
                <lb/>
              ducit impetum ſeorſim, nec etiam coniunctim producet; </s>
              <s id="N12BE5">nec enim au­
                <lb/>
              gentur eius vires ab altero: </s>
              <s id="N12BEB">Reſpondeo vtrunque agere actione com­
                <lb/>
              muni; igitur non eſt mirum ſi effectus maior eſt, quem tamen neuter </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>