Fabri, Honoré
,
Tractatus physicus de motu locali
,
1646
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
31 - 42
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 42
[out of range]
>
page
|<
<
of 491
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
id
="
N1137F
">
<
p
id
="
N128D7
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N128E5
">
<
pb
pagenum
="
23
"
xlink:href
="
026/01/055.jpg
"/>
tota ſimul; </
s
>
<
s
id
="
N128EE
">ſed eodem inſtanti in pluribus locis eſſe non poteſt; igitur
<
lb
/>
nec moueri; </
s
>
<
s
id
="
N128F4
">adde quod per cam actionem ſum in loco, per quam ſum
<
lb
/>
in tempore; </
s
>
<
s
id
="
N128FA
">igitur ſi hæc eſt ſemper eadem, illam eandem eſſe neceſſe
<
lb
/>
eſt; ſed hæc ſunt metaphyſica, quæ obiter tantùm attingo, aliàs fusè
<
lb
/>
de monſtrabo. </
s
>
</
p
>
<
p
id
="
N12902
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N12904
">
<
emph
type
="
center
"/>
<
emph
type
="
italics
"/>
Scolium.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
emph.end
type
="
center
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
id
="
N12910
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N12912
">Obſeruabis primò ex dictis præclarum naturæ inſtitutum; </
s
>
<
s
id
="
N12916
">cum enim
<
lb
/>
corpus moueri ſemper non debeat, (quippe hoc eſſet maximè incom
<
lb
/>
modum) certè per ſuam entitatem moueri non exigit; </
s
>
<
s
id
="
N1291E
">alioquin ſemper
<
lb
/>
moueretur; </
s
>
<
s
id
="
N12924
">igitur per aliud ab entitate diſtinctum, id eſt per impetum; </
s
>
<
s
id
="
N12928
">
<
lb
/>
itaque licet per ſuam entitatem exigat fluxum in tempore, id eſt conſer
<
lb
/>
uari, & durare; </
s
>
<
s
id
="
N1292F
">id eſt nouam ſemper actionem conſeruatiuam; </
s
>
<
s
id
="
N12933
">quia
<
lb
/>
maximum eius bonum eſt durare vel exiſtere; </
s
>
<
s
id
="
N12939
">Igitur per ſe ipſum illud
<
lb
/>
exigit; </
s
>
<
s
id
="
N1293F
">quia ſemper exigit, non tamen per ſe ipſum exigit fluxum in
<
lb
/>
loco, id eſt motum; quia moueri non ſemper eſt bonum. </
s
>
</
p
>
<
p
id
="
N12945
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N12947
">Obſeruabis ſecundò, cum idem corpus aliquando velociùs, tardiùs
<
lb
/>
aliquando moueri exigat; </
s
>
<
s
id
="
N1294D
">ſi per ſuam entitatem moueri exigeret, eo
<
lb
/>
dem ſemper ferretur motu; </
s
>
<
s
id
="
N12953
">quia eadem ſemper eſſet exigentia; </
s
>
<
s
id
="
N12957
">igitur
<
lb
/>
debet eſſe aliquid aliud; </
s
>
<
s
id
="
N1295D
">illud autem eſt impetus, qui aliquando maior
<
lb
/>
ſeu perfectior, aliquando verò minor eſt; </
s
>
<
s
id
="
N12963
">igitur maiorem ſeu
<
expan
abbr
="
velciorem
">velocio
<
lb
/>
rem</
expan
>
motum aliquando exigit, aliquando minorem, ſeu tardiorem; </
s
>
<
s
id
="
N1296D
">
<
lb
/>
cum enim motus ſit eius finis intrinſecus, vt reſolutio eſt finis caloris
<
lb
/>
vel rarefactio; </
s
>
<
s
id
="
N12974
">quemadmodum maior calor maiorem exigit, ſeu præ
<
lb
/>
ſtat reſolutionem; ita & maior, ſeu perfectior impetus maiorem, ſeu
<
lb
/>
velociorem motum exigit. </
s
>
</
p
>
<
p
id
="
N1297C
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N1297E
">Obſeruabis tertiò aliud naturæ inſtitutum, quo ſcilicet in eo tan
<
lb
/>
tùm ſubiecto recipi poteſt cauſa formalis, in quo recipi poteſt eius effe
<
lb
/>
ctus formalis ſecundarius: </
s
>
<
s
id
="
N12986
">nec alia regula, præter eam excogitari poteſt; </
s
>
<
s
id
="
N1298A
">
<
lb
/>
cum enim aliqua forma ad talem, vel talem finem à natura inſtituta eſt; </
s
>
<
s
id
="
N1298F
">
<
lb
/>
certè propter illum finem eſt, igitur in eo non eſt, in quo ſuum finem
<
lb
/>
conſequi non poteſt; </
s
>
<
s
id
="
N12996
">alioquin fruſtrà eſſet; </
s
>
<
s
id
="
N1299A
">& contra in eo eſſe poteſt,
<
lb
/>
in quo fruſtrà non eſt; </
s
>
<
s
id
="
N129A0
">cum ſcilicet in eo ſuum finem conſequatur; </
s
>
<
s
id
="
N129A4
">ad
<
lb
/>
de quod finis ille intrinſecus phyſicus ſcilicet, non moralis, aliquis no
<
lb
/>
uus effectus eſt; </
s
>
<
s
id
="
N129AC
">atqui nouus effectus ſine ſua cauſa eſſe non poteſt, neque
<
lb
/>
cauſa neceſſaria ſine effectu; igitur ibi, ſcilicet in hoc ſubiecto, in quo
<
lb
/>
eſt, vel eſſe poteſt effectus formalis, cauſa formalis eſt, vel eſſe poteſt,
<
lb
/>
eſt inquam citra miraculum. </
s
>
</
p
>
<
p
id
="
N129B6
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N129B8
">Obſeruabis quartò egregiam rationem; </
s
>
<
s
id
="
N129BB
">propter quam res eadem in
<
lb
/>
pluribus locis naturaliter eſſe non poteſt; </
s
>
<
s
id
="
N129C1
">quippe cum res fuerit primo
<
lb
/>
producta in aliquo loco, illa certè nouum locum acquirere non poteſt
<
lb
/>
naturaliter; </
s
>
<
s
id
="
N129C9
">niſi per motum, atqui motus dicit neceſſario priorem lo
<
lb
/>
tum relictum, & nouum acquiſitum; </
s
>
<
s
id
="
N129CF
">igitur cum tot acquirantur loca
<
lb
/>
per motum, quot relinquuntur; </
s
>
<
s
id
="
N129D5
">ſi ante motum vnus tantùm erat eiuſ
<
lb
/>
dem rei locus, poſt motum etiam vnus eſt: </
s
>
<
s
id
="
N129DB
">quod autem producatur tan-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>