1
non erit vbi eſt e. Eſt enim
b e æqualis ipſi a d. Ex
æquo igítur tranſlatum eſ
ſet, ſed minus erat. Eſt igi
tur vbi z. Minor enim eſt
b z: quam a d. Itaque etiam
q z quam d q. Similia enim
ſunt triangula. Conſiſtens
vero erit medium vbi eſt g.
In contrarium enim extre
mo b, quod in mari eſt
procedit extremum a, quod
in nauigio eſt. Non autem
ad d procederet, niſi mo
ueretur nauis, & eo vbi eſt
caput remi, transferretur.
non erit vbi eſt e. Eſt enim
b e æqualis ipſi a d. Ex
æquo igítur tranſlatum eſ
ſet, ſed minus erat. Eſt igi
tur vbi z. Minor enim eſt
b z: quam a d. Itaque etiam
q z quam d q. Similia enim
ſunt triangula. Conſiſtens
vero erit medium vbi eſt g.
In contrarium enim extre
mo b, quod in mari eſt
procedit extremum a, quod
in nauigio eſt. Non autem
ad d procederet, niſi mo
ueretur nauis, & eo vbi eſt
caput remi, transferretur.
Incluſa his
notis [] ni
hil faciunt
ad rem.
notis [] ni
hil faciunt
ad rem.
COMMENTARIVS.
Ex hoc autem.] Hic continetur tertium è tribus, quæ hoc
capite diximus contineri problemata. Eſt autem eiuſmodi. An
nauis plus antrorſum vehitur: quam palmula remi retrorſum. Reſpon
det Ariſtoteles plus vehi nauem antrorſum. Cauſam dicit. quia ea
dem moles eadem vi mota plus per medium rarum fertur: quam per
denſum. Contra quam rationem duo occurrunt aliena. Prius quod
moles non eſt eadem nauis & remi palmulæ: alterum quod vnum
idemque eſt medium vtriuſque nempe aqua. Eſt enim pars nauis im
merſa aquæ, quæ mouetur, vt & palmula. Dicemus igitur vt ratio
Ariſtotelis concludat duo aſſumenda eſſe. Primum eandem molem,
aut æquales moles intelligere Ariſtotelem remi caput, & palmu
lam: vel partem remi à ſcalmo ad caput: & partem eiuſdem à ſcalmo
ad palmulam. Has enim videtur hîc præſupponere æquales longitu
dine, ſcalmo remum bifariam ſecante: ſin minus pondere: ad æquali
brium enim cum pars palmulæ maior eſt, caput implumbatur vt
æquiponderet. Et ſic cum remus vnius vel plurium remigum viri
bus mouetur, caput per aërem, palmula per aquam: ſicque per diuerſa
capite diximus contineri problemata. Eſt autem eiuſmodi. An
nauis plus antrorſum vehitur: quam palmula remi retrorſum. Reſpon
det Ariſtoteles plus vehi nauem antrorſum. Cauſam dicit. quia ea
dem moles eadem vi mota plus per medium rarum fertur: quam per
denſum. Contra quam rationem duo occurrunt aliena. Prius quod
moles non eſt eadem nauis & remi palmulæ: alterum quod vnum
idemque eſt medium vtriuſque nempe aqua. Eſt enim pars nauis im
merſa aquæ, quæ mouetur, vt & palmula. Dicemus igitur vt ratio
Ariſtotelis concludat duo aſſumenda eſſe. Primum eandem molem,
aut æquales moles intelligere Ariſtotelem remi caput, & palmu
lam: vel partem remi à ſcalmo ad caput: & partem eiuſdem à ſcalmo
ad palmulam. Has enim videtur hîc præſupponere æquales longitu
dine, ſcalmo remum bifariam ſecante: ſin minus pondere: ad æquali
brium enim cum pars palmulæ maior eſt, caput implumbatur vt
æquiponderet. Et ſic cum remus vnius vel plurium remigum viri
bus mouetur, caput per aërem, palmula per aquam: ſicque per diuerſa