1actus, a circumagente manu abire conatur; & conatu ſuo fundam
diſtendit, eoque fortius quo celerius revolvitur; &, quamprimum di
mittitur, avolat. Vim conatui illi contrariam, qua funda lapidem
in manum perpetuò retrahit & in orbe retinet, quoniam in manum
ceu orbis centrum dirigitur, Centripetam appello. Et par eſt ratio
corporum omnium, quæ in gyrum aguntur. Conantur ea omnia a
centris orbium recedere; & niſi adſit vis aliqua conatui iſti contra
ria, qua cohibeantur & in orbibus retineantur, quamQ.E.I.eò Centri
petam appello, abibunt in rectis lineis uniformi cum motu. Pro
jectile, ſi vi Gravitatis deſtitueretur, non deflecteretur in terram, ſed
in linea recta abiret in cælos; idque uniformi cum motu, ſi modo
aeris reſiſtentia tolleretur. Per gravitatem ſuam retrahitur a curſu
rectilineo & in terram perpetuo flectitur, idque magis vel minus
pro gravitate ſua & velocitate motus. Quo minor erit ejus gravitas pro quantitate materiæ vel major &c.
vel major velocitas quacum projicitur, eo minus deviabit a curſu
rectilineo & longius perget. Si Globus plumbeus, data cum velo
citate ſecundum lineam horizontalem a montis alicujus vertice vi
pulveris tormentarii projectus, pergeret in linea curva ad diſtantiam
duorum milliarium, priuſquam in terram decideret: hic dupla cum
velocitate quaſi duplo longius pergeret, & decupla cum velocitate
quaſi decuplo longius: ſi modo aeris reſiſtentia tolleretur. Et augendo
velocitatem augeri poſſet pro lubitu diſtantia in quam projiceretur,
& minui curvatura lineæ quam deſcriberet, ita ut tandem caderet
ad diſtantiam graduum decem vel triginta vel nonaginta; vel etiam
ut terram totam circuiret priuſquam caderet; vel denique ut in
terram nunquam caderet, ſed in cælos abiret & motu abeundi per
geret in infinitum. Et eadem ratione, qua Projectile vi gravitatis
in orbem flecti poſſet & terram totam circuire, poteſt & Luna vel
vi gravitatis, ſi modo gravis ſit, vel alia quacunque vi, qua in ter
ram urgeatur, retrahi ſemper a curſu rectilineo terram verſus, &
in orbem ſuum flecti: & abſque tali vi Luna in orbe ſuo retineri
non poteſt. Hæc vis, ſi juſto minor eſſet, non ſatis flecteret Lunam
de curſu rectilineo: ſi juſto major, plus ſatis flecteret, ac de orbe
terram verſus deduceret. Requiritur quippe, ut ſit juſtæ magnitudinis:
& Mathematieorum eſt invenire Vim, qua corpus in dato quovis
orbe data cum velocitate accurate retineri poſſit; & viciſſim inve
nire Viam curvilineam, in quam corpus e dato quovis loco data
cum velocitate egreſſum a data vi flectatur. Eſt autem vis hujus cen
tripetæ Quantitas trium generum, Abſoluta, Acceleratrix, & Motrix.
diſtendit, eoque fortius quo celerius revolvitur; &, quamprimum di
mittitur, avolat. Vim conatui illi contrariam, qua funda lapidem
in manum perpetuò retrahit & in orbe retinet, quoniam in manum
ceu orbis centrum dirigitur, Centripetam appello. Et par eſt ratio
corporum omnium, quæ in gyrum aguntur. Conantur ea omnia a
centris orbium recedere; & niſi adſit vis aliqua conatui iſti contra
ria, qua cohibeantur & in orbibus retineantur, quamQ.E.I.eò Centri
petam appello, abibunt in rectis lineis uniformi cum motu. Pro
jectile, ſi vi Gravitatis deſtitueretur, non deflecteretur in terram, ſed
in linea recta abiret in cælos; idque uniformi cum motu, ſi modo
aeris reſiſtentia tolleretur. Per gravitatem ſuam retrahitur a curſu
rectilineo & in terram perpetuo flectitur, idque magis vel minus
pro gravitate ſua & velocitate motus. Quo minor erit ejus gravitas pro quantitate materiæ vel major &c.
vel major velocitas quacum projicitur, eo minus deviabit a curſu
rectilineo & longius perget. Si Globus plumbeus, data cum velo
citate ſecundum lineam horizontalem a montis alicujus vertice vi
pulveris tormentarii projectus, pergeret in linea curva ad diſtantiam
duorum milliarium, priuſquam in terram decideret: hic dupla cum
velocitate quaſi duplo longius pergeret, & decupla cum velocitate
quaſi decuplo longius: ſi modo aeris reſiſtentia tolleretur. Et augendo
velocitatem augeri poſſet pro lubitu diſtantia in quam projiceretur,
& minui curvatura lineæ quam deſcriberet, ita ut tandem caderet
ad diſtantiam graduum decem vel triginta vel nonaginta; vel etiam
ut terram totam circuiret priuſquam caderet; vel denique ut in
terram nunquam caderet, ſed in cælos abiret & motu abeundi per
geret in infinitum. Et eadem ratione, qua Projectile vi gravitatis
in orbem flecti poſſet & terram totam circuire, poteſt & Luna vel
vi gravitatis, ſi modo gravis ſit, vel alia quacunque vi, qua in ter
ram urgeatur, retrahi ſemper a curſu rectilineo terram verſus, &
in orbem ſuum flecti: & abſque tali vi Luna in orbe ſuo retineri
non poteſt. Hæc vis, ſi juſto minor eſſet, non ſatis flecteret Lunam
de curſu rectilineo: ſi juſto major, plus ſatis flecteret, ac de orbe
terram verſus deduceret. Requiritur quippe, ut ſit juſtæ magnitudinis:
& Mathematieorum eſt invenire Vim, qua corpus in dato quovis
orbe data cum velocitate accurate retineri poſſit; & viciſſim inve
nire Viam curvilineam, in quam corpus e dato quovis loco data
cum velocitate egreſſum a data vi flectatur. Eſt autem vis hujus cen
tripetæ Quantitas trium generum, Abſoluta, Acceleratrix, & Motrix.