Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb xlink:href="039/01/022.jpg"/>
            <p type="main">
              <s>Summa rei huc tandem redìt: Cometarum ingens eſt numerus;
                <lb/>
              motus eorum ſunt ſumme regulares, & eaſdem leges cum Plane­
                <lb/>
              tarum motibus obſervant. </s>
              <s>Moventur in Orbibus Conicis, hi or­
                <lb/>
              bes ſunt valde admodum eccentrici. </s>
              <s>Feruntur undiQ.E.I. omnes
                <lb/>
              Cælorum partes, & Planetarum regiones liberrime pertranſeunt,
                <lb/>
              & ſæpe contra Signorum ordinem incedunt. </s>
              <s>Hæc Phænomena
                <lb/>
              certiſſime confirmantur ex Obſervationibus Aſtronomicis: & per
                <lb/>
              Vortices nequeunt explicari: Imo, ne quidem cum Vorticibus
                <lb/>
              Planetarum conſiſtere poſſunt. </s>
              <s>Cometarum motibus omnino lo­
                <lb/>
              cus non erit; niſi materia illa fictitia penitus e Cælis amo­
                <lb/>
              veatur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Si enim Planetæ circum Solem a Vorticibus devehuntur; Vor­
                <lb/>
              ticum partes, quæ proxime ambiunt unumquemque Planetam, ejuſ­
                <lb/>
              dem denſitatis erunt ac Planeta; uti ſupra dictum eſt. </s>
              <s>Itaque
                <lb/>
              materia illa omnis quæ contigua eſt Orbis magni perimetro, pa­
                <lb/>
              rem habebit ac Tellus denſitatem: quæ vero jacet intra Orbem
                <lb/>
              magnum atque Orbem Saturni, vel parem vel majorem habebit. </s>
              <s>
                <lb/>
              Nam ut conſtitutio Vorticis permanere poſſit, debent partes mi­
                <lb/>
              nus denſæ centrum occupare, magis denſæ longius a centro abire. </s>
              <s>
                <lb/>
              Cum enim Planetarum tempora periodica ſint in ratione ſeſqui­
                <lb/>
              plicata diſtantiarum a Sole, oportet partium Vorticis periodos
                <lb/>
              eandem rationem ſervare. </s>
              <s>Inde vero ſequitur, vires centrifugas
                <lb/>
              harum partium fore reciproce ut quadrata diſtantiarum. </s>
              <s>Quæ
                <lb/>
              igitur majore intervallo diſtant a centro, nituntur ab eodem re­
                <lb/>
              cedere minore vi: unde ſi minus denſæ fuerint, neceſſe eſt ut ce­
                <lb/>
              dant vi majori, qua partes centro propiores aſcendere conantur. </s>
              <s>
                <lb/>
              Aſcendent ergo denſiores, deſcendent minus denſæ, & loeorum
                <lb/>
              fiet invicem permutatio; donec ita fuerit diſpoſita atque ordinata
                <lb/>
              materia fluida totius Vorticis, ut conquieſcere jam poſſit in æqui­
                <lb/>
              librio conſtituta. </s>
              <s>Si bina Fluida, quorum diverſa eſt denſitas,
                <lb/>
              in eodem vaſe continentur; utique futurum eſt ut Fluidum, cu­
                <lb/>
              jus major eſt denſitas, majore vi Gravitatis infimum petat locum:
                <lb/>
              & ratione non abſimili omnino dicendum eſt, denſiores Vorticis
                <lb/>
              partes majore vi centrifuga petere ſupremum locum. </s>
              <s>Tota igi­
                <lb/>
              tur illa & multo maxima pars Vorticis, quæ jacet extra Telluris
                <lb/>
              orbem, denſitatem habebit atque adeo vim inertiæ pro mole ma­
                <lb/>
              teriæ, quæ non minor erit quam denſitas & vis inertiæ Telluris:
                <lb/>
              inde vero Cometis trajectis orietur ingens reſiſtentia, & valde ad­
                <lb/>
              modum ſenſibilis; ne dicam, quæ motum eorundem penitus ſiſtere
                <lb/>
              atque abſorbere poſſe merito videatur. </s>
              <s>Conſtat autem ex motu Co-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>