Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713
page |< < of 524 > >|
1ſunt ſumme regulares, & peraguntur in Sectionibus Conicis, nunc
valde eccentricis, nunc ad Circulorum proxime formam acceden­
tibus; jure quærendum erit, qui fieri poſſit, ut iidem integri con­
ſerventur, nec ab actionibus materiæ occurſantis per tot ſæcula
quicquam perturbentur.
Sane ſi motus hi fictitii ſunt magis com­
poſiti & difficilius explicantur, quam veri illi motus Planetarum
& Cometarum; fruſtra mihi videntur in Philoſophiam recipi:
omnis enim Cauſa debet eſſe Effectu ſuo ſimplicior.
Conceſſa
Fabularum licentia, affirmaverit aliquis Planetas omnes & Cometas
circumcingi Atmoſphæris, adinſtar Telluris noſtræ; quæ quidem
Hypotheſis rationi magis conſentanea videbitur quam Hypothe­
ſis Vorticum.
Affirmaverit deinde has Atmoſphæras, ex natura
ſua, circa Solem moveri & Sectiones Conicas deſcribere; qui
ſane motus multo facilius concipi poteſt, quam conſimilis motus
Vorticum ſe invicem permeantium.
Denique Planetas ipſos &
Cometas circa Solem deferri ab Atmoſphæris ſuis credendum eſſe
ſtatuat, & ob repertas motuum cæleſtium cauſas triumphum agat.

Quiſquis autem hanc Fabulam rejiciendam eſſe putet, idem & alte­
ram Fabulam rejiciet: nam ovum non eſt ovo ſimilius, quam Hy­
potheſis Atmoſphærarum Hypotheſi Vorticum.
Docuit Galilæus,lapidis projecti & in Parabola moti deflexio­
nem a curſu rectilineo oriri a Gravitate lapidis in Terram, ab oc­
culta ſcilicet qualitate.
Fieri tamen poteſt ut alius aliquis, naſi
acutioris, Philoſophus cauſam aliam comminiſcatur.
Finget igi­
tur ille materiam quandam ſubtilem, quæ nec viſu, nec tactu,
neque ullo ſenſu percipitur, verſari in regionibus quæ proxime
contingunt Telluris ſuperficiem.
Hanc autem materiam, in di­
verſas plagas, variis & plerumque contrariis motibus ferri, & li­
neas Parabolicas deſcribere contendet.
Deinde vero lapidis de­
flexionem pulchre ſic expediet, & vulgi plauſum merebitur.
La­
pis, inquiet, in Fluido illo ſubtili natat; & curſui ejus obſequen­
do, non poteſt non eandem una ſemitam deſcribere.
Fluidum
vero movetur in lineis Parabolicis; ergo lapidem in Parabola
moveri neceſſe eſt.
Quis nunc non mirabitur acutiſſimum hujuſce
Philoſophi ingenium, ex cauſis Mechanicis, materia ſcilicet &
motu, phænomena Naturæ ad vulgi etiam captum præclare de­
ducentis?
Quis vero non ſubſannabit bonum illum Galilæum,qui
magno molimine Mathematico qualitates occultas, e Philoſophia
feliciter excluſas, denuo revocare ſuſtinuerit?
Sed pudet nugis
diutius immorari.

Text layer

  • Dictionary
  • Places

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index