Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

List of thumbnails

< >
11
11
12
12
13
13
14
14
15
15
16
16
17
17
18
18
19
19
20
20
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="039/01/017.jpg"/>
              igitur Cometas in Sectionibus Conicis umbilicos in centro Solis
                <lb/>
              habentibus moveri, & radiis ad Solem ductis areas temporibus
                <lb/>
              proportionales deſcribere. </s>
              <s>Ex hiſce vero Phænomenis manife­
                <lb/>
              ſtum eſt & Mathematice comprobatur, vires illas, quibus Cometæ
                <lb/>
              retinentur in orbitis ſuis, reſpicere Solem & eſſe reciproce ut qua­
                <lb/>
              drata diſtantiarum ab ipſius centro. </s>
              <s>Gravitant itaque Cometæ
                <lb/>
              in Solem: atque adeo Solis vis attractiva non tantum ad corpora
                <lb/>
              Planetarum in datis diſtantiis & in eodem fere plano collocata,
                <lb/>
              ſed etiam ad Cometas in diverſiſſimis Cælorum regionibus & in
                <lb/>
              diverſiſſimis diſtantiis poſitos pertingit. </s>
              <s>Hæc igitur eſt natura
                <lb/>
              corporum gravitantium, ut vires ſuas edant ad omnes diſtantias in
                <lb/>
              omnia corpora gravitantia. </s>
              <s>Inde vero ſequitur, Planetas & Co­
                <lb/>
              metas univerſos ſe mutuo trahere, & in ſe mutuo graves eſſe:
                <lb/>
              quod etiam confirmatur ex perturbatione Jovis & Saturni, Aſtro­
                <lb/>
              nomis non incognita, & ab actionibus horum Planetarum in ſe in­
                <lb/>
              vicem oriunda; quin & ex motu illo lentiſſimo Apſidum, qui ſu­
                <lb/>
              pra memoratus eſt, quique a cauſa conſimili proficiſcitur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Eo demum pervenimus ut dicendum ſit, & Terram & Solem &
                <lb/>
              corpora omnia cæleſtia, quæ Solem comitantur, ſe mutuo attrahere. </s>
              <s>
                <lb/>
              Singulorum ergo particulæ quæque minimæ vires ſuas attractivas
                <lb/>
              habebunt, pro quantitate materiæ pollentes; quemadmodum ſu­
                <lb/>
              pra de Terreſtribus oſtenſum eſt. </s>
              <s>In diverſis autem diſtantiis,
                <lb/>
              erunt & harum vires in duplicata ratione diſtantiarum reciproce:
                <lb/>
              nam ex particulis hac lege trahentibus componi debere Globos
                <lb/>
              eadem lege trahentes, Mathematice demonſtratur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Concluſiones præcedentes huic innituntur Axiomati, quod a
                <lb/>
              nullis non recipitur Philoſophis; Effectuum ſcilicet ejuſdem ge­
                <lb/>
              neris, quorum nempe quæ cognoſcuntur proprietates eædem ſunt,
                <lb/>
              eaſdem eſſe cauſas & eaſdem eſſe proprietates quæ nondum cog­
                <lb/>
              noſcuntur. </s>
              <s>Quis enim dubitat, ſi Gravitas ſit cauſa deſcenſus
                <lb/>
              Lapidis in
                <emph type="italics"/>
              Europa,
                <emph.end type="italics"/>
              quin eadem ſit cauſa deſcenſus in
                <emph type="italics"/>
              America?
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              Si Gravitas mutua fuerit inter Lapidem & Terram in
                <emph type="italics"/>
              Europa
                <emph.end type="italics"/>
              ;
                <lb/>
              quis negabit mutuam eſſe in
                <emph type="italics"/>
              America?
                <emph.end type="italics"/>
              Si vis attractiva Lapidis
                <lb/>
              & Terræ componatur, in
                <emph type="italics"/>
              Europa,
                <emph.end type="italics"/>
              ex viribus attractivis partium;
                <lb/>
              quis negabit ſimilem eſſe compoſitionem in
                <emph type="italics"/>
              America?
                <emph.end type="italics"/>
              Si attractio
                <lb/>
              Terræ ad omnia corporum genera & ad omnes diſtantias propa­
                <lb/>
              getur in
                <emph type="italics"/>
              Europa
                <emph.end type="italics"/>
              ; quidni pariter propagari dicamus in
                <emph type="italics"/>
              America?
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              In hac Regula fundatur omnis Philoſophia: quippe qua ſublata
                <lb/>
              nihil affirmare poſſimus de Univerſis. </s>
              <s>Conſtitutio rerum ſingula­
                <lb/>
              rum innoteſcit per Obſervationes & Experimenta: inde vero non </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>