§. III.
Experimenta quibus vacuum nullum eſſe
probatur
probatur
HIs tamen non obſtantibus, communior & ſanior Philoſo
phorum Veterum ac Recentiorum ſenſus eſt, nullum in re
rum natura vacuum eſſe, neque coacervatum in vnum, neque
diſſeminatum inter partes corporum diſciſſas; & neque ſpontè
ortum, neque productum violenter; adeoque corporum tra
ctionem, quæ in allatis Experimentis elucet, non fieri ad replen
dum vacuum, quod nullibi ſt, neque eſſe poteſt; ſed ad impe
diendam, quam Natura tantopere abhorret, inanitatem. Sua
dent hæc tum experientia Philoſophiæ Magiſtra, tum rationes.
Experientias adducam paucas ex multis; rationes apud alios
leges.
Argumen
ta contra
vacuum.
ta contra
vacuum.
Primò, Latera follium, ſi arctè conſtricta ſint, & inter ſe
contigua, nulla vi diduci poſſunt, etiam Angelica, ſi obturetur
orificium, per quod aër inter iectum inter diducenda latera ſpa
tium occupaturus ſubeat. Cur hoc, niſi quia vacuum dari non
poteſt? quod tamen dari deberet, ſi occluſo orificio aër, &
quodcunque aliud corpus ſubiturum excluderetur, & tamen la
tera diducerentur. Eâdem de cauſa duæ tabulæ planiſſimæ,
& ſibi mutuò ſecundùm planitiem cohærentes, divelli non poſ
ſunt, ſi ita tentetur divulſio, vt aër aut aliud corpus inter ſuper
ficies ſubintrare tempeſtivè non poſſit. Iuveni lacertorum ſuorum
robur iactanti (inquit P. Nicolaus Zucchius in ſua de vacuo do
ctiſſima Diatribe) propoſita-ſemel eſt lamina ærea per anſam in me
dio extantem apprehenſam elevanda è tabula marmorea, cui optimè con
gruebat: qui primò tanquam rem ludicram puero committendam con
tempſit: tum inſtantibus amicis manum vtramque admovens, cùm lu
ctatus diu hærentem non removiſſet, excuſavit impotentiam, obiectâ
peregrini & potentiſſimi glutinis interpoſitione, quo fortiſſimè copulan
te nequiret divelli; donec vidit ab alio per tabulam facillimè laminam
deduci, & ad extrema productam, & actam in transverſum, inde de
portari. Paſſim etiam experimur, dum duo corpora ſecundùm
contigua, nulla vi diduci poſſunt, etiam Angelica, ſi obturetur
orificium, per quod aër inter iectum inter diducenda latera ſpa
tium occupaturus ſubeat. Cur hoc, niſi quia vacuum dari non
poteſt? quod tamen dari deberet, ſi occluſo orificio aër, &
quodcunque aliud corpus ſubiturum excluderetur, & tamen la
tera diducerentur. Eâdem de cauſa duæ tabulæ planiſſimæ,
& ſibi mutuò ſecundùm planitiem cohærentes, divelli non poſ
ſunt, ſi ita tentetur divulſio, vt aër aut aliud corpus inter ſuper
ficies ſubintrare tempeſtivè non poſſit. Iuveni lacertorum ſuorum
robur iactanti (inquit P. Nicolaus Zucchius in ſua de vacuo do
ctiſſima Diatribe) propoſita-ſemel eſt lamina ærea per anſam in me
dio extantem apprehenſam elevanda è tabula marmorea, cui optimè con
gruebat: qui primò tanquam rem ludicram puero committendam con
tempſit: tum inſtantibus amicis manum vtramque admovens, cùm lu
ctatus diu hærentem non removiſſet, excuſavit impotentiam, obiectâ
peregrini & potentiſſimi glutinis interpoſitione, quo fortiſſimè copulan
te nequiret divelli; donec vidit ab alio per tabulam facillimè laminam
deduci, & ad extrema productam, & actam in transverſum, inde de
portari. Paſſim etiam experimur, dum duo corpora ſecundùm