Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Page concordance

< >
Scan Original
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N10F20" type="main">
              <s id="N10FE0">
                <pb pagenum="12" xlink:href="001/01/022.jpg"/>
              quia graſſator ferro uitam uiatori eripuit, ut eum ſpoliaret ueſte? </s>
              <s id="N10FE8">ſimilis
                <lb/>
              eſt poſſeſsio auri & argenti. </s>
              <s id="N10FED">Quoniam uero his omnibus
                <expan abbr="hominũ">hominum</expan>
              uita be
                <lb/>
              ne carere non poteſt, cauebimus à prædatoribus, & quia ſemper non poſ
                <lb/>
              ſumus ex eorum manibus effugere, eſt
                <expan abbr="propriũ">proprium</expan>
              munus magiſtratus, ſcele
                <lb/>
              ratos & nefarios homines ad tortorem & carnificem rapere. </s>
              <s id="N10FFE">Belli etiam
                <lb/>
              cauſa res foſsiles non ſunt: ut enim cum unus aliquis Tyrannus magno a­
                <lb/>
              more
                <expan abbr="inflãmatus">inflammatus</expan>
              in mulierem egregia forma, facit bellum oppidanis, iſti­
                <lb/>
              uſmodi belli in effrenata tyranni libidine eſt culpa, non in facie mulieris:
                <lb/>
              Ita cum alius cæcus cupiditate auri & argenti bellum infert diuitibus po­
                <lb/>
              pulis, metalla extra cauſam ponere debemus, & omnem culpam in auari­
                <lb/>
              tiam transferre. </s>
              <s id="N11011">Nam furentes impetus & turpes
                <expan abbr="actiões">actiones</expan>
              , quæiura
                <expan abbr="gentiũ">gentium</expan>
                <lb/>
              & ciuium
                <expan abbr="cõminuere">comminuere</expan>
              & uiolare ſolent, oriuntur ex noſtris uitijs. </s>
              <s id="N11022">Quare
                <lb/>
              non recte Tibullus in aurum contulit belli culpam, cum inquit:</s>
            </p>
            <p id="N11027" type="main">
              <s id="N11029">Diuitis hoc uitium eſt auri, nec bella fuerunt
                <lb/>
              Faginus aſtabat cum ſcyphus ante dapes.</s>
            </p>
            <p id="N1102E" type="main">
              <s id="N11030">At Virgilius dicit homicidij culpam in auaritia reſidere de Polyme­
                <lb/>
              ſtore loquens:</s>
            </p>
            <p id="N11035" type="main">
              <s id="N11037">Fas omne abrumpit, Polydorum obtruncat, & auro</s>
            </p>
            <p id="N1103A" type="main">
              <s id="N1103C">Vipotitur. </s>
              <s id="N1103F">quid non mortalia pectora cogis</s>
            </p>
            <p id="N11042" type="main">
              <s id="N11044">Auri ſacra fames?</s>
            </p>
            <p id="N11047" type="main">
              <s id="N11049">Et iterum recte, cum loquitur de Pigmaleone, qui Sicheum interfecit.</s>
            </p>
            <p id="N1104C" type="main">
              <s id="N1104E">atque auri cæcus amore,</s>
            </p>
            <p id="N11051" type="main">
              <s id="N11053">Clam ferro incautum ſuperat.</s>
            </p>
            <p id="N11056" type="main">
              <s id="N11058">Fames enim & cupiditas auri aliarumque rerum reddit homines cæcos. </s>
              <s id="N1105B">
                <lb/>
              Atque impia iſta
                <expan abbr="pecuniarũ">pecuniarum</expan>
              cupiditas omnibus omni tempore & loco pro
                <lb/>
              bro fuit & crimini. </s>
              <s id="N11065">Quin etiam auaritiæ tantum dediti, quod eius ſerui eſ­
                <lb/>
              ſent, ſemper illiberales & ſordidi ſunt habiti. </s>
              <s id="N1106A">Similiter auro & argento,
                <lb/>
              & gemmis expugnauerit aliquis pudicitiam mulierum, multorum fidem
                <lb/>
              labefactarit, emerit iudicia, innumera ſcelera fecerit, iterum res foſsiles in
                <lb/>
              culpa non ſunt, ſed inflammatus atque ignitus furor
                <expan abbr="hominũ">hominum</expan>
              , uel
                <expan abbr="animorũ">animorum</expan>
                <lb/>
              cæca & impia cupiditas. </s>
              <s id="N1107D">Quan quam autem in aurum &
                <expan abbr="argentũ">argentum</expan>
              dicta, in
                <lb/>
              pecuniam potiſsimum dicantur, tamen quia nominatim eam carpunt Po­
                <lb/>
              etæ, ipſorum conuicia infringenda ſunt: quod uno illo fieri poteſt. </s>
              <s id="N11088">His
                <lb/>
              pecunia eſt bono, qui ea bene utuntur: dat damnum aut malum, qui ma­
                <lb/>
              le. </s>
              <s id="N1108F">Quamobrem rectiſsime Horatius:</s>
            </p>
            <p id="N11092" type="main">
              <s id="N11094">Neſcis quid ualeat nummus, quem præbeat uſum</s>
            </p>
            <p id="N11097" type="main">
              <s id="N11099">Panis ematur, olus, uini ſextarius.</s>
            </p>
            <p id="N1109C" type="main">
              <s id="N1109E">Atque etiam in alio loco.</s>
            </p>
            <p id="N110A1" type="main">
              <s id="N110A3">Imperat aut ſeruit collecta pecunia cuique,</s>
            </p>
            <p id="N110A6" type="main">
              <s id="N110A8">Tortum digna ſequi potius quàm ducere funem.</s>
            </p>
            <p id="N110AB" type="main">
              <s id="N110AD">At homines ingenioſi & ſolertes cum
                <expan abbr="cõſideraſſent">conſideraſſent</expan>
              rerum permutati­
                <lb/>
              onem, qua quondam homines rudes uſi ſunt, & hodie immanes quæ­
                <lb/>
              dam & barbaræ nationes utuntur, qualis eſſet, id eſt, quam difficilis factu
                <lb/>
              & laborioſa,
                <expan abbr="reperierũt">reperierunt</expan>
              pecuniam. </s>
              <s id="N110BE">Ea uero nihil utilius excogitari potuit. </s>
              <s id="N110C1">
                <lb/>
              Siquidem parua auri argentique maſſa, precium eſt rei magnæ & grauis. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>