Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

List of thumbnails

< >
381
381
382
382
383
383
384
384
385
385
386
386
387
387
388
388
389
389
390
390
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N1BA71" type="main">
              <s id="N1BB5F">
                <pb pagenum="366" xlink:href="001/01/376.jpg"/>
              tribus ſpiramentis, per quæ fumus & flammæ eluctari poſſint. </s>
              <s id="N1BB9F">Auri
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
              glo
                <lb/>
              buli uel bracteolæ & res compoſitæ alternis collocatæ, ſi fornax antea,
                <expan abbr="quã">quam</expan>
                <lb/>
              ollæ his plenæ in ea
                <expan abbr="ſtatuãtur">ſtatuantur</expan>
              , duabus horis excalfacta fuerit, quatuor & ui­
                <lb/>
              ginti leni igni, & paulatim aucto
                <expan abbr="co〈quẽ〉dæ">coquendæ</expan>
              ſunt: ſi non fuerit, ſex & uiginti:
                <lb/>
              ueruntamen ignis ſic auctibus creſcat, ut auri particulæ & res, in quibus uis
                <lb/>
              argenti & æris ab auro
                <expan abbr="ſeparãdi">ſeparandi</expan>
              ineſt,
                <expan abbr="">non</expan>
                <expan abbr="colliqueſcãt">colliqueſcant</expan>
              : ne fruſtra ſuſcipiatur
                <lb/>
              labor, & ſumptus impendatur: itaque ſatis eſt tantum ignis eſſe
                <expan abbr="calorẽ">calorem</expan>
              , quan­
                <lb/>
              to ollæ ſemper rubræ maneant. </s>
              <s id="N1BBD0">Poſt tot horas omnia ligna
                <expan abbr="ardẽtia">ardentia</expan>
              è forna­
                <lb/>
              ce ſunt
                <expan abbr="extrahẽda">extrahenda</expan>
              : ipſa fornax laterculis uel tegulis refractis ſuperius
                <expan abbr="aperiẽ­da">aperien­
                  <lb/>
                da</expan>
              , ollæ calentes forcipibus
                <expan abbr="eximẽdæ">eximendæ</expan>
              : opercula
                <expan abbr="remouẽda">remouenda</expan>
              : tum ſi otium da­
                <lb/>
              tur, aurum ſinere oportet per ſe refrigeſcere, minus enim
                <expan abbr="damnũ">damnum</expan>
              faciet: ſi ue­
                <lb/>
                <expan abbr="negotiũ">negotium</expan>
              ad
                <expan abbr="">eam</expan>
              rem tempus
                <expan abbr="">non</expan>
              concedit, aureæ particulæ ſingulæ mox in
                <lb/>
              uaſculo ligneo aut aheno ſunt urina uel aqua
                <expan abbr="reſtinguẽdæ">reſtinguendæ</expan>
              ſenſim, ne res
                <expan abbr="cõ­poſitæ">con­
                  <lb/>
                poſitæ</expan>
              , quæ
                <expan abbr="argentũ">argentum</expan>
              in ſe
                <expan abbr="traxerũt">traxerunt</expan>
              , id
                <expan abbr="exhalẽt">exhalent</expan>
              . </s>
              <s id="N1BC17">Sed aureæ particulæ & res
                <expan abbr="cõpoſitæ">com
                  <lb/>
                poſitæ</expan>
              ad eas adhærentes refrigeratæ aut reſtinctæ rutello ſunt uerſandæ,
                <lb/>
              ut
                <expan abbr="harũ">harum</expan>
              glebulæ
                <expan abbr="cõminui">comminui</expan>
              , illæ ab ipſis nudari poſſint: dein anguſto cribro,
                <lb/>
              cui
                <expan abbr="ſuppoſitũ">ſuppoſitum</expan>
              ſit
                <expan abbr="ahenũ">ahenum</expan>
              , incernendæ ſunt: quo modo
                <expan abbr="cõpoſitæ">compoſitæ</expan>
              res
                <expan abbr="">cum</expan>
              argen­
                <lb/>
              to uel ære, uel utroque permiſtæ è cribro
                <expan abbr="decidũt">decidunt</expan>
              in
                <expan abbr="ahenũ">ahenum</expan>
              , aurei globuli uel
                <lb/>
              bracteolæ in eo
                <expan abbr="remanẽt">remanent</expan>
              : quæ in
                <expan abbr="uaſculũ">uaſculum</expan>
                <expan abbr="proijciẽdæ">proijciendæ</expan>
              ſunt et
                <expan abbr="iterũ">iterum</expan>
              rutello uer
                <lb/>
              ſandæ, ut à rebus, quæ
                <expan abbr="argentũ">argentum</expan>
              uel æs in ſe
                <expan abbr="traxerũt">traxerunt</expan>
              , purgentur. </s>
              <s id="N1BC62">Res uerò i­
                <lb/>
              pſæ quæ de cribri foraminibus in
                <expan abbr="ahenũ">ahenum</expan>
              delapſæ ſunt, in alueo, ſuper uaſe li
                <lb/>
              gneo manibus agitato, lauandæ ſunt, ut minutæ auri particulæ, quæ ſimul
                <lb/>
              ex cribro
                <expan abbr="deciderũt">deciderunt</expan>
              , ab eis ſeparari poſſint: quæ rurſus in uaſculo aqua cali­
                <lb/>
              da lauandæ ſunt, & ligno uel ſcopis uerſandæ, ut res madefactæ ab ipſis de­
                <lb/>
              labantur: poſtea omne
                <expan abbr="aurũ">aurum</expan>
              denuo calida lauari, & ſetis ſuillis colligatis pur
                <lb/>
              gari debet in aheno
                <expan abbr="foraminũ">foraminum</expan>
              pleno, cui uaſculum ſit ſubiectum: tum idem
                <lb/>
              in orbem ferreum, cui item ſuppoſitum ſit uaſculum, proijcere oportet, atque
                <lb/>
              calida lauare. </s>
              <s id="N1BC85">Ad extremum ipſum conuenit conijcere in alueum, & ſiccati
                <lb/>
              globulum uel bracteolam coticulæ atterere unà cum acu, & conſiderare u­
                <lb/>
              trum
                <expan abbr="purũ">purum</expan>
              an temperatum ſit: ſi nondum purum fuerit, globuli uel bracte­
                <lb/>
              olæ cum rebus compoſitis, quæ argentum & æs in ſe trahunt, ſimili modo
                <lb/>
              alternatim collocatis coquantur
                <expan abbr="iterũ">iterum</expan>
              : imo uerò toties, quoties ipſa res hoc
                <lb/>
              poſtulat. </s>
              <s id="N1BC9A">Sed nouiſſime tot horis, quot ad cas expurgandas opus erunt: &
                <lb/>
              tum quidem una aliqua compoſitione ad globulos uel bracteolas adiecta
                <lb/>
              quæ careat rebus à metallis ortis: quales ſunt ærugo &
                <expan abbr="atramentũ">atramentum</expan>
                <expan abbr="ſutoriũ">ſutorium</expan>
              : ſi
                <lb/>
              enim hæc fuerint in
                <expan abbr="cõpoſitione">compoſitione</expan>
                <expan abbr="aurũ">aurum</expan>
              aliquam uilis metalli particulam ſolet
                <lb/>
                <expan abbr="cõcipere">concipere</expan>
              , uel, ſi eo caruerint, ipſis infici. </s>
              <s id="N1BCB8">Quamobrem quidam nunque talibus
                <lb/>
                <expan abbr="cõpoſitionibus">compoſitionibus</expan>
              , in quibus iſta ſunt, utuntur: & recte ſane illi: nam ſolus pul­
                <lb/>
              uis latericius & ſal, maxime foſſilis, totum
                <expan abbr="argentũ">argentum</expan>
              & æs ex auro elicere et in
                <lb/>
              ſe trahere poſſunt. </s>
              <s id="N1BCC8">At monetarij non neceſſe habent aurum prorſus purum
                <lb/>
              efficere, ſed coquere, donec talis temperatura ſit, qualis eſſe debeat
                <expan abbr="aureorũ">aureorum</expan>
                <lb/>
              nummûm quos cudunt. </s>
              <s id="N1BCD3">Verùm cùm iam fuluus ille color auro inſederit, &
                <lb/>
              omnino fuerit purum, aut tale quale præparant monetarij, cum ea chryſo­
                <lb/>
              colla, quam Mauri boracem nominant, uel cum ſale confecto ex lixiuio, ex
                <lb/>
              cinere anthyllidis uel alterius herbæ ſalſæ facto, coquatur, & ex eo liquefa­
                <lb/>
              cto bacilla fiant. </s>
              <s id="N1BCDE">Sed res compoſitæ, quæ in ſe traxerunt argentum, uel æs, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>