4640ARIST. PHYSICORVM
_E_Sſe autem cauſas, &
tot eſſe numero quot diximus, pa
11Tot ſunt rerũ
naturatiũ cau,
ſæ, quot ſunt
earũ quęſitiua,
ex quo per ꝗd,
à quo, & cuius
gratia: quæ pro
pter quid, com
plectitur. tet, Totenim quæstio propter quid, ſanè cõplectitur.
Nam ipſum propter quid, aut ad ipſum quid eſt, reducitur
ultimũ in immobilibus, ceu in mathematicis, Ad recti enim,
aut cõmenſurabilis, aut ad cæterorũ ſimiliũ alicuius ultimò
definitionẽ reducitur. Aut ad id, quod primum mouit: ue-
luti propter quid bellum geſſerũt, quia tẽplum ſpoliarũt:
aut gratia cuius: ut imperium conſequãtur. Aut materiam,
in biſce quæ fiunt. Perſpicuum igitur eſt has, & tot cauſas
eſſe. Cùm autẽ quatuor cauſæ ſint, de omnibus ſcire, nimi-
rùm ad naturalem philoſophum pertinet: atque ad omnes
ipſum propter quid redigens ipſe materiã ſormam, id quod
mouit, & id gratia cuius naturaliter reddet, ac aßignabit.
Tres autẽ in unum plerunq; accidũt. Ipſum enim quid eſt,
& id gratia cuius, unum ſunt, ea uerò, unde primùm effluit
motus: ſpecie cũhiſce concurrit. Homo nanq; hominem ge
nerat, & omnino, quæcunque motũ ſubeuntes mouent: quæ
uerò tales non ſunt, eæ naturalis cõſiderationis nõ ſunt: non
enim in ſeip ſis habentes motũ, aut principiũ motus, mouẽt:
ſed immobiles mouẽt. Quapropter tres ſunt tractationes.
Vna, circa immobile. Alia, circa id quod mouetur quidem,
eſt autẽ expers corruptionis: tertia, circa ea, quæ corrupti-
bilia ſunt. Quare ipſum propter quid, à natur ali philoſo-
pho, & ad materiã, & formã, & ad id, quod primò mouit
reducẽte ipſum, aßignatur, acredditur. De generatiõe enim
maximè cauſas hoc modo cõſiderant: quid poſt quid fit, &
quid primùm fecit, aut quid paſſum eſt: & ſic ſemper quòd
eſt deinceps. Principia autẽ ea, quæ naturaliter mouent,
duplicia ſunt: quorũ alterum naturale non eſt, quippe cùm
non babeat in ſe principiũ motus. Atq; tale eſt, ſi quid
11Tot ſunt rerũ
naturatiũ cau,
ſæ, quot ſunt
earũ quęſitiua,
ex quo per ꝗd,
à quo, & cuius
gratia: quæ pro
pter quid, com
plectitur. tet, Totenim quæstio propter quid, ſanè cõplectitur.
Nam ipſum propter quid, aut ad ipſum quid eſt, reducitur
ultimũ in immobilibus, ceu in mathematicis, Ad recti enim,
aut cõmenſurabilis, aut ad cæterorũ ſimiliũ alicuius ultimò
definitionẽ reducitur. Aut ad id, quod primum mouit: ue-
luti propter quid bellum geſſerũt, quia tẽplum ſpoliarũt:
aut gratia cuius: ut imperium conſequãtur. Aut materiam,
in biſce quæ fiunt. Perſpicuum igitur eſt has, & tot cauſas
eſſe. Cùm autẽ quatuor cauſæ ſint, de omnibus ſcire, nimi-
rùm ad naturalem philoſophum pertinet: atque ad omnes
ipſum propter quid redigens ipſe materiã ſormam, id quod
mouit, & id gratia cuius naturaliter reddet, ac aßignabit.
Tres autẽ in unum plerunq; accidũt. Ipſum enim quid eſt,
& id gratia cuius, unum ſunt, ea uerò, unde primùm effluit
motus: ſpecie cũhiſce concurrit. Homo nanq; hominem ge
nerat, & omnino, quæcunque motũ ſubeuntes mouent: quæ
uerò tales non ſunt, eæ naturalis cõſiderationis nõ ſunt: non
enim in ſeip ſis habentes motũ, aut principiũ motus, mouẽt:
ſed immobiles mouẽt. Quapropter tres ſunt tractationes.
Vna, circa immobile. Alia, circa id quod mouetur quidem,
eſt autẽ expers corruptionis: tertia, circa ea, quæ corrupti-
bilia ſunt. Quare ipſum propter quid, à natur ali philoſo-
pho, & ad materiã, & formã, & ad id, quod primò mouit
reducẽte ipſum, aßignatur, acredditur. De generatiõe enim
maximè cauſas hoc modo cõſiderant: quid poſt quid fit, &
quid primùm fecit, aut quid paſſum eſt: & ſic ſemper quòd
eſt deinceps. Principia autẽ ea, quæ naturaliter mouent,
duplicia ſunt: quorũ alterum naturale non eſt, quippe cùm
non babeat in ſe principiũ motus. Atq; tale eſt, ſi quid