4127SECTIO SECUNDA.
DE tubulis capillaribus:
Experimenta innumera de horum tubulorum
indole à variis ſumta fuerunt, quos inter eminet Georgius Bernhar-
dus Bulffingerus, qui non ſolum præcipua collegit, ſed & pluri-
ma de ſuis addidit, vid. Comm. Acad. ſc. Petrop. tom. 2. pag. 233. & ſeqq.
indole à variis ſumta fuerunt, quos inter eminet Georgius Bernhar-
dus Bulffingerus, qui non ſolum præcipua collegit, ſed & pluri-
ma de ſuis addidit, vid. Comm. Acad. ſc. Petrop. tom. 2. pag. 233. & ſeqq.
I.
Ut oculis recte appareret, quam contrariæ ſint Indolis hâ in par-
te mercurius & reliqua fluida, confici curavi vas vitreum A B C (Fig. 11.)
11Fig. 11. ex duobus cruribus verticalibus compoſitum, quorum alterum A B diame-
trum habebat trium linearum vel quatuor, alterum B C vix tertiæ partis
lineæ. Cum vas liquore quocunque implebatur, ſuperficies altius erat in
crure ſtrictiore quam ampliore, veluti in D & G, mercurius autem ſolus
depreſſior eſt in ſtrictiore quam ampliore, veluti in F & G.
te mercurius & reliqua fluida, confici curavi vas vitreum A B C (Fig. 11.)
11Fig. 11. ex duobus cruribus verticalibus compoſitum, quorum alterum A B diame-
trum habebat trium linearum vel quatuor, alterum B C vix tertiæ partis
lineæ. Cum vas liquore quocunque implebatur, ſuperficies altius erat in
crure ſtrictiore quam ampliore, veluti in D & G, mercurius autem ſolus
depreſſior eſt in ſtrictiore quam ampliore, veluti in F & G.
II.
Oſtenſurus mercurium non aliam ob rationem à natura aliorum
fluidorum recedere, quam ob fortiorem particularum ſuarum mutuam at-
tractionem cogitavi de his experimentis: tubulum nempe gracilem mercu-
rio ſuctione implevi eumque horizontaliter poſitum ſenſim erexi; Sic
effluxit mercurius, nunquam tamen omnis & altitudo verticalis mercurii in
tubulo reſidui in omni ſitu ſibi conſtabat. Quod ſi autem, cum mercu-
rius in tubulo ſic ſuſpenditur, extremitas tubi mercurio in vaſe ſtagnanti ad-
movetur, protinus omnis effluit. Priora Phœnomena, ni fallor, indicant
mercurio & aliis fluidis idem contingere, cum vi attractrici nullus eſt lo-
cus; mercurium autem fortiſſime ſe attrahere docet phœnomenon ultimum.
fluidorum recedere, quam ob fortiorem particularum ſuarum mutuam at-
tractionem cogitavi de his experimentis: tubulum nempe gracilem mercu-
rio ſuctione implevi eumque horizontaliter poſitum ſenſim erexi; Sic
effluxit mercurius, nunquam tamen omnis & altitudo verticalis mercurii in
tubulo reſidui in omni ſitu ſibi conſtabat. Quod ſi autem, cum mercu-
rius in tubulo ſic ſuſpenditur, extremitas tubi mercurio in vaſe ſtagnanti ad-
movetur, protinus omnis effluit. Priora Phœnomena, ni fallor, indicant
mercurio & aliis fluidis idem contingere, cum vi attractrici nullus eſt lo-
cus; mercurium autem fortiſſime ſe attrahere docet phœnomenon ultimum.
III.
Sumatur tubus cylindricus vitreus diametri 3 aut 4 linearum,
fundo inſtructus ex Charta ſubtili, aut tenuiſſima lamina ferrea parato &
in medio minimo foraminulo perforato, ut oſtendit (Figura 12.) Inclinetur
22Fig. 12. tubus A C B D & impleatur totus mercurio, dein ſenſim erigatur; fiet quod
antea, & quamvis tubus ſit ampliſſimus, non tamen effluet omnis mercu-
rius, ſed ſuſpenſa hærebit ejus pars, veluti M C D N, hæcque eo major
erit quo minus eſt ejus foraminulum o. Dein cum fundum
fundo inſtructus ex Charta ſubtili, aut tenuiſſima lamina ferrea parato &
in medio minimo foraminulo perforato, ut oſtendit (Figura 12.) Inclinetur
22Fig. 12. tubus A C B D & impleatur totus mercurio, dein ſenſim erigatur; fiet quod
antea, & quamvis tubus ſit ampliſſimus, non tamen effluet omnis mercu-
rius, ſed ſuſpenſa hærebit ejus pars, veluti M C D N, hæcque eo major
erit quo minus eſt ejus foraminulum o. Dein cum fundum