Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii

Table of Notes

< >
< >
page |< < (193) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div230" type="section" level="1" n="182">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5586" xml:space="preserve">
              <pb o="193" file="0207" n="207" rhead="SECTIO NONA."/>
            lis machinatio pertineret ad illarum claſſem, quibus maxima potentiæ obſolutæ
              <lb/>
            pars evaneſcit ſine fructu.</s>
            <s xml:id="echoid-s5587" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5588" xml:space="preserve">Non abs re erit iſtud argumentum accuratius proſequi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5589" xml:space="preserve">oſtendere
              <lb/>
            quantus effectus ab impetu aquarum aut venti obtineri poſſit & </s>
            <s xml:id="echoid-s5590" xml:space="preserve">ſub quibus cir-
              <lb/>
            cumſtantiis effectus iſte ſit omnium maximus dicendus.</s>
            <s xml:id="echoid-s5591" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div231" type="section" level="1" n="183">
          <head xml:id="echoid-head231" style="it" xml:space="preserve">(C) De Machinis, quæ ab impetu fluidi, veluti vi venti moventur.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5592" xml:space="preserve">§. </s>
            <s xml:id="echoid-s5593" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s5594" xml:space="preserve">Poſtquam aquæ ad certam altitudinem elevatæ ex eâdem rur-
              <lb/>
            ſus decidunt, continueque in alas rotæ circumagendæ impingunt, fieri aliter
              <lb/>
            non poteſt, quin potentia abſoluta ad rotam ſic circumagendam requiſita multo
              <lb/>
            minor ſit illa, quæ in elevationem aquarum impenſa fuit, cujus rei præci-
              <lb/>
            pua ratio eſt, quod aquæ poſt impulſum ad latera deſilientes velocitatem
              <lb/>
            etiamnum conſervent, quæ ad rotæ rotationem nihil confert. </s>
            <s xml:id="echoid-s5595" xml:space="preserve">Igitur magna
              <lb/>
            potentiæ abſolutæ pars inutilis fieret, ſi elevatione aquarum efficiendum eſſet,
              <lb/>
            ut ab impetu earundem machina circumagatur & </s>
            <s xml:id="echoid-s5596" xml:space="preserve">ab hac denique aquæ rurſus
              <lb/>
            aliæ ad certam altitudinem eleventur; </s>
            <s xml:id="echoid-s5597" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s5598" xml:space="preserve">quidem major minorve pars perit
              <lb/>
            pro diverſis circumſtantiis, nunquam vero, ut monſtrabo, minus quam {23/27}
              <lb/>
            totius perdetur, ſi ad normam vulgaris impulſus aquarum æſtimationis com-
              <lb/>
            putus fiat.</s>
            <s xml:id="echoid-s5599" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5600" xml:space="preserve">§. </s>
            <s xml:id="echoid-s5601" xml:space="preserve">31. </s>
            <s xml:id="echoid-s5602" xml:space="preserve">Statuitur autem communiter ſi aquæ ex cylindro valde amplo
              <lb/>
            per ſimplex foramen tota ſua velocitate, id eſt, quæ toti altitudini aquæ ſu-
              <lb/>
            pra foramen debeatur, fluant, atque vena ſtatim præ foramine directe impin-
              <lb/>
            gat in planum, fore ut impetus fluidi contra planum in æquilibrio ſit cum pon-
              <lb/>
            dere cylindri aquei, ſuper foramine ad altitudinem aquæ erecti. </s>
            <s xml:id="echoid-s5603" xml:space="preserve">Experimento
              <lb/>
            quidem fallaci auctores ſeducti hanc ſtabiliverunt theoriam omnino falſam.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5604" xml:space="preserve">Nolui tamen hîc ab illa recedere, quia veram theoriam nondum expoſui at-
              <lb/>
            que deinceps facile erit expoſita noſtra theoria calculum corrigere. </s>
            <s xml:id="echoid-s5605" xml:space="preserve">Liceat igi-
              <lb/>
            tur, donec ſuo loco rem rectius perpenderimus, vulgari ſententiæ, quamvis
              <lb/>
            erroneæ, adhærere. </s>
            <s xml:id="echoid-s5606" xml:space="preserve">Quo major eſt impetus fluidi, eo majori ratione erit po-
              <lb/>
            tentia abſoluta, quam dabimus, augenda.</s>
            <s xml:id="echoid-s5607" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5608" xml:space="preserve">§. </s>
            <s xml:id="echoid-s5609" xml:space="preserve">32. </s>
            <s xml:id="echoid-s5610" xml:space="preserve">Finge nunc (Fig. </s>
            <s xml:id="echoid-s5611" xml:space="preserve">54.) </s>
            <s xml:id="echoid-s5612" xml:space="preserve">vas A B C ceu antliam quæ aquas per
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0207-01" xlink:href="note-0207-01a" xml:space="preserve">Fig. 54.</note>
            foramen C in directione tantum non verticali expellat: </s>
            <s xml:id="echoid-s5613" xml:space="preserve">aquas autem, cum ad
              <lb/>
            ſummum pervenerint, ab alio vaſe E D F excipi. </s>
            <s xml:id="echoid-s5614" xml:space="preserve">In alterius hujus vaſis </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>