Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 104
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 104
[out of range]
>
page
|<
<
(296)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div627
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
211
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12457
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
296
"
file
="
332
"
n
="
333
"
rhead
="
Comment. in II. Cap. Sphæræ
"/>
ferentia longitudinum cõtinet ſemicirculum, hoc eſt, grad. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12458
"
xml:space
="
preserve
">180. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12459
"
xml:space
="
preserve
">eundem obti-
<
lb
/>
nere poſſunt Meridianum, etiã Geometrice loquendo. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12460
"
xml:space
="
preserve
">Quæ cum ita ſint, vo-
<
lb
/>
luit fortaſſe Proclus Meridianum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12461
"
xml:space
="
preserve
">ex conſequenti Horizontem ab ortu in
<
lb
/>
occaſum ſenſibiliter variari in ſpatio 300. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12462
"
xml:space
="
preserve
">ſtadiorum, quod nimirum attinet
<
lb
/>
ad ortum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12463
"
xml:space
="
preserve
">occaſum ſiderum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12464
"
xml:space
="
preserve
">At vero Horizontem à polo ad polum uaria-
<
lb
/>
tionem ſenſibilem ſuſcipere, quod attinet ad eleuationem poli, in ſpatio 400.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12465
"
xml:space
="
preserve
">ſtadiorum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12466
"
xml:space
="
preserve
">Nam una & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12467
"
xml:space
="
preserve
">eadem eleuatio poli inſeruire poteſt tanto ſpatio in
<
lb
/>
terra, ut oſtendunt horologia ſol aria. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12468
"
xml:space
="
preserve
">Verumtamen neque in mutatione Me-
<
lb
/>
ridianorũ, neque Horizontum, quomodocunque loquamur, certa lex præſcri
<
lb
/>
bi poteſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12469
"
xml:space
="
preserve
">Nam iuxta æquatorem mutatio unius gradus, uel duo rum in eleua
<
lb
/>
tione poli, quæ fit ex mutatione Horizontum à polo ad polum, nullum ſen-
<
lb
/>
fibilem errorem inducit, quancũ ad incrementũ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12470
"
xml:space
="
preserve
">decrementum dierum, no-
<
lb
/>
ctiumq́.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12471
"
xml:space
="
preserve
">, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12472
"
xml:space
="
preserve
">uarietatem umbrarũ: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12473
"
xml:space
="
preserve
">At iuxta polos, unius tantũmodo gradus mu-
<
lb
/>
tatio maximam inducit differentiam in phænomenis Aſtronomorum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12474
"
xml:space
="
preserve
">Idemq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12475
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
proportione quadam dices de Meridianis, qui mutantur ab ortu in occaſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12476
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Verum hæc omnia Geometricè poſſunt demonſtrari ex ſphæricis elementis
<
lb
/>
Theodoſij, ac Menelai, eademque certiſſime docet calculus ſinuum.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12477
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12478
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Proclvs</
emph
>
, Albertus magnus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12479
"
xml:space
="
preserve
">plerique alij ſcriptores duplicem Hori-
<
lb
/>
zontem conſtituunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12480
"
xml:space
="
preserve
">Dicunt enim unum eſſe ratione perceptum, quem ap-
<
lb
/>
pellant Rationalem, Naturalemve: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12481
"
xml:space
="
preserve
">Alterum ſenſu eſſe perceptum, quem uo-
<
lb
/>
cant Senſibilem, Apparentemve. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12482
"
xml:space
="
preserve
">Rationalis eſt, qui diuidit totum cœlum in
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-332-01
"
xlink:href
="
note-332-01a
"
xml:space
="
preserve
">Horizon
<
lb
/>
Rationalis
<
lb
/>
quid.</
note
>
duo hemiſphæria æqualia, ſegregatq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12483
"
xml:space
="
preserve
">partem cœli uiſam à nõ uiſa, cuius poli
<
lb
/>
in ſphæra ſunt uertex capitis, ſeu Zenith, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12484
"
xml:space
="
preserve
">pũctu m oppoſitum, quod Nadit
<
lb
/>
appellant; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12485
"
xml:space
="
preserve
">centrum uero idem quod centrum terræ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12486
"
xml:space
="
preserve
">Nam quod vulgo dici ſo-
<
lb
/>
let, Horizontem, de quo Aſtronomi diſputant, eſſe planam ſuperficiẽ circula-
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-332-01
"
xlink:href
="
fig-332-01a
"
number
="
85
">
<
image
file
="
332-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/332-01
"/>
</
figure
>
rem incumbentem ſu-
<
lb
/>
perficiei terræ, attingen
<
lb
/>
temq́. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12487
"
xml:space
="
preserve
">cœlum undique,
<
lb
/>
ita ut diuidat ipſum in
<
lb
/>
duas partes æquales; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12488
"
xml:space
="
preserve
">in-
<
lb
/>
telligendũ eſt duntaxat
<
lb
/>
ſecundum iudicium ſen
<
lb
/>
ſuum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12489
"
xml:space
="
preserve
">Geometricè enim
<
lb
/>
loquendo, huiuſmodi
<
lb
/>
ſuperficies non diuidit
<
lb
/>
cœlum bifariã, cum non
<
lb
/>
tranſeat per eius cen-
<
lb
/>
trum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12490
"
xml:space
="
preserve
">Tamen quia di-
<
lb
/>
ſtantia à ſuperficie ter-
<
lb
/>
ræ uſque ad centrũ eius
<
lb
/>
tanta non eſt, quæ effi-
<
lb
/>
cere poſſit, ut oculus in
<
lb
/>
terræ globo cõſtitutus,
<
lb
/>
ſublatis alijsimpedimen
<
lb
/>
tis, montium uidelicer,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12491
"
xml:space
="
preserve
">uallium, mediam par
<
lb
/>
tem cœli non conſpiciat; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12492
"
xml:space
="
preserve
">Immo fieri poteſt, ut quis in excelſo aliquo monte
<
lb
/>
exiſtens plus, quàm mediã partem cœli conſpiciat: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s12493
"
xml:space
="
preserve
">factum eſt, ut ſuperficies </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>