8851Ioan. de Sacro Boſco.
admittere ſupra Firmamentũ aliud cęlum, quod tamquam primũ mobile ſuo
motu inferiores orbes ab ortu in occaſum ſecũ rapiat) nõ poſſet unus, idẽq́;
orbis plures motus híe, quàm duos: Vnũ uidelicet, quatenus eſt pars totius
aggregati, alterũ uero ſibi propriũ, & peculiare; Hoc aũt falſum eſt. Nam in
cæleſtibus corporibus plures motus deprehenduntur. Cęlũ. n. Lunæ totale
(relictis orbibus partialibus) mouetur ab ortu in occaſum, & ab occaſu in or-
tũ, ut experientia docet, & ipſi fateutur quo que. Rurſus præter duos iſtos mo
tus mouetur alio diuerſo motu ab oriente in occidentẽ ſuper polos Zodia-
ci, ut ex theorica Lunæ cõſtat, quẽ quidẽ motũ nulla rõne tueri poſſunt, niſi
concedant motum raptus, ut mox declarabitur: Hoc enim conceſſo, mouebi
tur cœlum Lunæ ab oriente in occidentẽ motu diurno ſuper polos mundi
ad motũ primi mobilis: Ab occidente uero in orientem ſuper polos Zodia-
ci ad motum nonæ ſphæræ: Ab oriente denique in occidentem ſuper polos
etiam Zodiaci proprio motu. Tertio, ſi propterea totum aggregatum ab or
tu in occaſum mouetur, & non ſinguli cęli, quia nimitum uidemus motũ iſtũ
communẽ eſſe omnibus cęlis, non uideo, cur non etiam eadem ratione aſſe-
rãt, omnes octo cœlos, tanquam unum totum, ab una intelligentia ab occa-
ſu in ortum circumduci, quandoquidem omnes octo cęli totales eodem tẽ-
pore, eadẽq́ue uelocitate ab occidenre in orientẽ feruntur: (Diuerſitas enim
motus planetarũ, quã cernimus, non prouenit a cęlis totalibus, ſed a particu
laribus orbibus Eccentricis, in quibus planetæ, uel eorum Epicycli ſunt in-
fixi.) immo multo maiori uniformitate, & æqualitate, quám ab ortu in occa-
ſum; quod tamen admittere nulla ratione uolũt. Relinquẽda eſt ergo & hæc
ſententia tanquam impoſſibilis, & quæ non omnia phænomena tueri poſſit.
motu inferiores orbes ab ortu in occaſum ſecũ rapiat) nõ poſſet unus, idẽq́;
orbis plures motus híe, quàm duos: Vnũ uidelicet, quatenus eſt pars totius
aggregati, alterũ uero ſibi propriũ, & peculiare; Hoc aũt falſum eſt. Nam in
cæleſtibus corporibus plures motus deprehenduntur. Cęlũ. n. Lunæ totale
(relictis orbibus partialibus) mouetur ab ortu in occaſum, & ab occaſu in or-
tũ, ut experientia docet, & ipſi fateutur quo que. Rurſus præter duos iſtos mo
tus mouetur alio diuerſo motu ab oriente in occidentẽ ſuper polos Zodia-
ci, ut ex theorica Lunæ cõſtat, quẽ quidẽ motũ nulla rõne tueri poſſunt, niſi
concedant motum raptus, ut mox declarabitur: Hoc enim conceſſo, mouebi
tur cœlum Lunæ ab oriente in occidentẽ motu diurno ſuper polos mundi
ad motũ primi mobilis: Ab occidente uero in orientem ſuper polos Zodia-
ci ad motum nonæ ſphæræ: Ab oriente denique in occidentem ſuper polos
etiam Zodiaci proprio motu. Tertio, ſi propterea totum aggregatum ab or
tu in occaſum mouetur, & non ſinguli cęli, quia nimitum uidemus motũ iſtũ
communẽ eſſe omnibus cęlis, non uideo, cur non etiam eadem ratione aſſe-
rãt, omnes octo cœlos, tanquam unum totum, ab una intelligentia ab occa-
ſu in ortum circumduci, quandoquidem omnes octo cęli totales eodem tẽ-
pore, eadẽq́ue uelocitate ab occidenre in orientẽ feruntur: (Diuerſitas enim
motus planetarũ, quã cernimus, non prouenit a cęlis totalibus, ſed a particu
laribus orbibus Eccentricis, in quibus planetæ, uel eorum Epicycli ſunt in-
fixi.) immo multo maiori uniformitate, & æqualitate, quám ab ortu in occa-
ſum; quod tamen admittere nulla ratione uolũt. Relinquẽda eſt ergo & hæc
ſententia tanquam impoſſibilis, & quæ non omnia phænomena tueri poſſit.
Qvapropter aliter cum Aſtronomis doctioribus de motibus cæ-
11Sentẽtia ue
rior de mo
tibus co@lo
tu@. lorũ dicendũ erit. Dicimus igitur, duos præcipuos motus in genere, eosq́. no
tiſſimos, in cęlis obſeruari, unũ uidelicet ab oriente in occidentẽ, alterũ ue-
ro ab occidente in orientẽ: (De motu. n. illo acceſſus & receſſus, qui obſerua
tus fuit in octaua ſphæra, quoniam non tam facile, & uix à perit@ſſimis de-
preheuditur, nunc nihil dicimus, ſed eũ paulo poſt exponemus, cũ periodos
omniũ motuum aſſignabimus.) Quorum prior proprius eſt, ac peculiaris pri
mo mobili, ſeu decimæ ſphæræ: Vnde & primus motus dici ſolet. Mouetur. n.
decima ſphæra, ſeu primum mobile ſimpliciſſimo tantum, ac regulariſſimo
motu ab oriente per meridiem in occidentem, & hinc rurſus per mediam no
ctem in orientem; Qui quidẽ motus cõficitur ſuper polos mundi, & per cir-
culum æquinoctialem in die naturali, hoc eſt, ſpacio 24. horarũ, circa terram
ſemel, propter quam cauſam motus diurnus uulgo appellari conſueuit: Hoc
autem motu primum mobile, ſeu decima ſphæra omnes alias nouem inferio
res ſphæras ſecum rapit ab oriente in occidentẽ ſine ulla reſiſtentia, ſingulis
diebus circa terram ſemel: qui quidẽ motus dicitur h@ſce inferioribus ſphæ
ris conuenite per accidens & non per ſe, cum non ſit ipſarum proprius, ſed ab
extrinſeco ipſis adueniat: Mouentur. n. raptu, ſeu motu primi mobilis: nõ ſe-
cus, ac ij, qui in naui, aut curru ſedẽtes ad motũ nauis, ſeu currus rapiuntur,
ac deuehuntur. Quod ſi a primo mobili non circunferrentur, nullo pacto
mouerentur ab oriente in occidentem: quemadmodum nec illi, qui in na-
ui, ſiue curru ſedent, ſi non moueretur nauis, aut currus, deueherentur, ſed
immobiles permanerẽt. Poſterior uero motus proprius eſt nouem infetiori-
bus ſphæris, & nullo modo decimæ ſphæræ, ſiue primo mobili cõuenit.
11Sentẽtia ue
rior de mo
tibus co@lo
tu@. lorũ dicendũ erit. Dicimus igitur, duos præcipuos motus in genere, eosq́. no
tiſſimos, in cęlis obſeruari, unũ uidelicet ab oriente in occidentẽ, alterũ ue-
ro ab occidente in orientẽ: (De motu. n. illo acceſſus & receſſus, qui obſerua
tus fuit in octaua ſphæra, quoniam non tam facile, & uix à perit@ſſimis de-
preheuditur, nunc nihil dicimus, ſed eũ paulo poſt exponemus, cũ periodos
omniũ motuum aſſignabimus.) Quorum prior proprius eſt, ac peculiaris pri
mo mobili, ſeu decimæ ſphæræ: Vnde & primus motus dici ſolet. Mouetur. n.
decima ſphæra, ſeu primum mobile ſimpliciſſimo tantum, ac regulariſſimo
motu ab oriente per meridiem in occidentem, & hinc rurſus per mediam no
ctem in orientem; Qui quidẽ motus cõficitur ſuper polos mundi, & per cir-
culum æquinoctialem in die naturali, hoc eſt, ſpacio 24. horarũ, circa terram
ſemel, propter quam cauſam motus diurnus uulgo appellari conſueuit: Hoc
autem motu primum mobile, ſeu decima ſphæra omnes alias nouem inferio
res ſphæras ſecum rapit ab oriente in occidentẽ ſine ulla reſiſtentia, ſingulis
diebus circa terram ſemel: qui quidẽ motus dicitur h@ſce inferioribus ſphæ
ris conuenite per accidens & non per ſe, cum non ſit ipſarum proprius, ſed ab
extrinſeco ipſis adueniat: Mouentur. n. raptu, ſeu motu primi mobilis: nõ ſe-
cus, ac ij, qui in naui, aut curru ſedẽtes ad motũ nauis, ſeu currus rapiuntur,
ac deuehuntur. Quod ſi a primo mobili non circunferrentur, nullo pacto
mouerentur ab oriente in occidentem: quemadmodum nec illi, qui in na-
ui, ſiue curru ſedent, ſi non moueretur nauis, aut currus, deueherentur, ſed
immobiles permanerẽt. Poſterior uero motus proprius eſt nouem infetiori-
bus ſphæris, & nullo modo decimæ ſphæræ, ſiue primo mobili cõuenit.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib