Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 525
>
111
(74)
112
(75)
113
(76)
114
(77)
115
(78)
116
(79)
117
(80)
118
(81)
119
(82)
120
(83)
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 525
>
page
|<
<
(77)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div204
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
66
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3948
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
77
"
file
="
113
"
n
="
114
"
rhead
="
Ioan. de Sacro Boſco.
"/>
turæ rotundam figuram, quo ad eius fieri poteſt, vbique imitãtur, ut in truncis
<
lb
/>
arborum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3949
"
xml:space
="
preserve
">in ramis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3950
"
xml:space
="
preserve
">in extremitatibus membrorum animalium, atq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3951
"
xml:space
="
preserve
">in fru-
<
lb
/>
ctibus apparet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3952
"
xml:space
="
preserve
">Omnia enim hæc rotunda quodammodo ſunt, non tamen om-
<
lb
/>
nino, ut eſſet maior pulchritudo & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3953
"
xml:space
="
preserve
">ſplendor in tanta creaturarum varietate. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3954
"
xml:space
="
preserve
">Ex
<
lb
/>
hac igitur reſponſione perſpicuum eſt, auctorem noſtrum præcipue probare,
<
lb
/>
mundum ſeu cælum eſſe rotundum, quantum ad ſuperficiem conuexam, quod
<
lb
/>
quidem ſufficit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3955
"
xml:space
="
preserve
">Ex conuexitate enim figuras corporum iudicare conſueuimus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3956
"
xml:space
="
preserve
">Nos tamen paulopoſt confirmabimus, omnes cœlos rotundos eſſe, tam ſecun-
<
lb
/>
dum concauum, quam ſecundum conuexum.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3957
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
right
"
xml:space
="
preserve
">Cælum eſſe
<
lb
/>
rotundum
<
lb
/>
propter cõ-
<
lb
/>
moditatẽ.</
note
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s3958
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Commoditas</
emph
>
, quia omnium corporum iſoperimetrorum ſphæ-
<
lb
/>
ra maximum eſt omnium etiam formarum rotunda capaciſſima eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3959
"
xml:space
="
preserve
">Quo-
<
lb
/>
niam igitur maximum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3960
"
xml:space
="
preserve
">rotundum, ideo capaciſſimum; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3961
"
xml:space
="
preserve
">Vnde cum mun
<
lb
/>
dus omnia contineat, talis forma fuit illi utilis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3962
"
xml:space
="
preserve
">commoda.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3963
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div205
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
67
">
<
head
xml:id
="
echoid-head71
"
xml:space
="
preserve
">COMMENTARIVS.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3964
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Ratio</
emph
>
a commoditate deſ umpta talis fere eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3965
"
xml:space
="
preserve
">Mundus hic omnia intra ſe
<
lb
/>
continet: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3966
"
xml:space
="
preserve
">Debuit igitur illi concedi figura maxime ad hoc utilis & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3967
"
xml:space
="
preserve
">commoda,
<
lb
/>
quę uidelicet eſſet oĩum capaciſſima: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3968
"
xml:space
="
preserve
">Natura etenim peccatum euitans commo
<
lb
/>
ditatem ꝗ̃ maxime affectat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3969
"
xml:space
="
preserve
">Atqui ſphæra inter oẽs figuras corporeas iſoperime
<
lb
/>
tras maxima eſt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3970
"
xml:space
="
preserve
">capaciſſima. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3971
"
xml:space
="
preserve
">Igitur @alis ei figura iure a natura conceſſa fuit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3972
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3973
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Vervm</
emph
>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3974
"
xml:space
="
preserve
">hæcratio ſimpliciter nihil uidetur concludere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3975
"
xml:space
="
preserve
">Diceret enim
<
lb
/>
aliquis, quamuis inter iſoperimetra corpora ſphæra ſit maxime capax, ut uult
<
lb
/>
ratio, potuiſſe tamen Deum facere mundum alterius figuræ ampliorem, quam
<
lb
/>
nunc eſt, ut æque bene omnia intra ſe contineret, atque nunc continet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3976
"
xml:space
="
preserve
">Cæte-
<
lb
/>
rum cum Deus & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3977
"
xml:space
="
preserve
">natura nihil fruſtra efficiant, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3978
"
xml:space
="
preserve
">ſemper id, quod melius eſt, p
<
lb
/>
ducant, conſentaneum rationi eſſe uidetur, mundum conditum fuiſſe rotundũ
<
lb
/>
a Deo, quandoquidem rotunda figura capaciſſima, atq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3979
"
xml:space
="
preserve
">nobiliſſima exiſtit, præ
<
lb
/>
ſertim cum exceſſus ille alterius figuræ amplioris ſuperfluus uideatur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3980
"
xml:space
="
preserve
">ſine
<
lb
/>
ulla prorſus ratione, ſeu neceſſitate conſtitutus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3981
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3982
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Possvmvs</
emph
>
quoque aliam rationem ſubiungere a commoditate. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3983
"
xml:space
="
preserve
">Cum
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-113-02
"
xlink:href
="
note-113-02a
"
xml:space
="
preserve
">Alia ratio
<
lb
/>
a commodi
<
lb
/>
tate ꝓbans
<
lb
/>
cælum eſſe
<
lb
/>
rotundum.</
note
>
enim Natura ſemper id, quod melius eſt, conetur efficere, iure optimo cœleſti
<
lb
/>
corpori, quod eſt omnium nobiliſſimum, figuram nobiliſſimam conceſſiſſe ui-
<
lb
/>
detur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3984
"
xml:space
="
preserve
">qualis eſt rotunda, ſiue ſphærica, multas ob cauſas. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3985
"
xml:space
="
preserve
">Nam quemadmodum
<
lb
/>
inter planas figuras Circulus, ita inter ſolidas Sphæra principatum obtinet-
<
lb
/>
Sicut enim Circulus ſua ſimplicitate, partium ſimilitudine, æqualitate, identi-
<
lb
/>
tate loci, fortitudine, atque capacitate, cæteris omnibus planis figuris præcel-
<
lb
/>
lit, ita quoque de ſphæra dicendum eſt, ſi cum alijs figuris ſolidis comparetur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3986
"
xml:space
="
preserve
">Primo namque circulum unica linea, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3987
"
xml:space
="
preserve
">ſphæram unica ſuperficies concludit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3988
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-113-03
"
xlink:href
="
note-113-03a
"
xml:space
="
preserve
">Dignitates
<
lb
/>
variæ circu-
<
lb
/>
li, & ſphæ-
<
lb
/>
ræ.</
note
>
Secundo, ſicut in circulo ſunt arcus ſimiliter curui, ſic in Sphæra ſunt portio-
<
lb
/>
nes ſimiliter conuexæ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3989
"
xml:space
="
preserve
">Tertio, ut in circulo medium eſt ab extremis æquali-
<
lb
/>
ter remotum, unde & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3990
"
xml:space
="
preserve
">ipſius longitudinem, latitudinemq́ue ęquales diametri
<
lb
/>
quoquo uerſus metiuntur, ita quoq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3991
"
xml:space
="
preserve
">res ſeſe habet in corpore ſphærico, cuius
<
lb
/>
longitudinem, latitudinem, profunditatemq́. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3992
"
xml:space
="
preserve
">tres diametri æquales uerſus om
<
lb
/>
nem partem metiunt̃. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3993
"
xml:space
="
preserve
">Quarto, quemadmodum in circulo, ita & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3994
"
xml:space
="
preserve
">in ſphæra neq;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3995
"
xml:space
="
preserve
">initium, neq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3996
"
xml:space
="
preserve
">finem adinuenire poſſumus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3997
"
xml:space
="
preserve
">Quinto, quemadmodum circulus, ſic
<
lb
/>
ẽt ſphæra circa centrum reuoluta eundem ſemper occupat locũ: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3998
"
xml:space
="
preserve
">Vndetam </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>