Clavius, Christoph, Geometria practica

List of thumbnails

< >
41
41 (11)
42
42 (12)
43
43 (13)
44
44 (14)
45
45 (15)
46
46
47
47 (17)
48
48 (18)
49
49 (19)
50
50 (20)
< >
page |< < (15) of 450 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div43" type="section" level="1" n="18">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1057" xml:space="preserve">
              <pb o="15" file="045" n="45" rhead="LIBER PRIMV"/>
            menti Horologiorũ confecimus, hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s1058" xml:space="preserve">Deſcriptis ex A, centro qua-
              <lb/>
            drantis B C, intra eundem quadrantem aliis 36. </s>
            <s xml:id="echoid-s1059" xml:space="preserve">quadrantibus æqualiter, ſi pla-
              <lb/>
            cet, inter ſe diſtantibus, vt venuſtior appareat figura: </s>
            <s xml:id="echoid-s1060" xml:space="preserve">ita vt in vniuerſum ſint
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-045-01" xlink:href="note-045-01a" xml:space="preserve">Quadrantis
                <unsure/>
                <lb/>
              conſtructio
                <lb/>
              ad m. & ſec
                <unsure/>
              .
                <lb/>
              cognoſcenda.</note>
            40. </s>
            <s xml:id="echoid-s1061" xml:space="preserve">quadrantes, quorum extimus in 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s1062" xml:space="preserve">gradus more ſolito ſecetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s1063" xml:space="preserve">proxi-
              <lb/>
            mus deinde in 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1064" xml:space="preserve">partes æquales, primum videlicet in duas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1065" xml:space="preserve">vtra que pars
              <lb/>
            rurſus in duas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1066" xml:space="preserve">quęlibet harum quatuor partium iterum in duas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1067" xml:space="preserve">ita
              <lb/>
            deinceps, donec 7. </s>
            <s xml:id="echoid-s1068" xml:space="preserve">diuiſiones abſolutæ ſint, atque adeò totus quadrans in
              <lb/>
            128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1069" xml:space="preserve">partes ęquales diſtributus. </s>
            <s xml:id="echoid-s1070" xml:space="preserve">Poſt hæc producantur alij quadrantes vltra
              <lb/>
            ſemidiametrum A B: </s>
            <s xml:id="echoid-s1071" xml:space="preserve">ille quidem, qui tertius eſt ab extremo B C, vſque ad
              <lb/>
            gradum 91. </s>
            <s xml:id="echoid-s1072" xml:space="preserve">extremi quadrantis CB, producti, hoc eſt, vſque ad lineam ex A,
              <lb/>
            ad gradum 91. </s>
            <s xml:id="echoid-s1073" xml:space="preserve">ductam @ ſequens deinde vſque ad gradum 92. </s>
            <s xml:id="echoid-s1074" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1075" xml:space="preserve">inſequens
              <lb/>
            ad gradum 93. </s>
            <s xml:id="echoid-s1076" xml:space="preserve">atque ita deinceps vſque ad alios gradus, ita vt quadrageſi-
              <lb/>
            mus quadrans vſque ad gradum 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1077" xml:space="preserve">producatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1078" xml:space="preserve">Hiarcus ita producti diui-
              <lb/>
            dantur ſinguliin 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1079" xml:space="preserve">partes ęquales, ſicuti quadrans extimo quadranti pro-
              <lb/>
            ximus: </s>
            <s xml:id="echoid-s1080" xml:space="preserve">qua diuiſione peracta, partes ſupra ſemidiametrum A B, reſecentur,
              <lb/>
            tanquam ſuperuacaneæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s1081" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1082" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s1083" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Qvod</emph>
            ſi quadrantes vltra ſemidiametrum A B, produci commodè
              <lb/>
            non poſsint, ob ſpacij anguſtias, inſtituenda erit diuiſio hoc modo. </s>
            <s xml:id="echoid-s1084" xml:space="preserve">In qua-
              <lb/>
            drante extremo B C, ſumatur ſemiſſis numeri graduum, quem quilibet arcus
              <lb/>
            productus continere deberet, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1085" xml:space="preserve">ex A, ad illam ſemiſſem linea occulta duca-
              <lb/>
            tur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1086" xml:space="preserve">Hęc enim ſecabit quadrantem propoſitum in puncto, vbi arcus produ-
              <lb/>
            ctus prima diuiſione bifariam ſecaretur. </s>
            <s xml:id="echoid-s1087" xml:space="preserve">Quare ſi arcus inter hoc punctum
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s1088" xml:space="preserve">ſemidiametrum A C, comprehendens 04. </s>
            <s xml:id="echoid-s1089" xml:space="preserve">partes ex illis 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1090" xml:space="preserve">totius arcus
              <lb/>
            producendi, ſecetur bifariam continuè ſex diuiſionibus, parteſque illius in
              <lb/>
            a@@um interidem punctum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s1091" xml:space="preserve">ſemidiametrum A B, transferantur, quę tranſ-
              <lb/>
            ſ@rri poſſunt, habebuntur in dato quadrante omnes partes, quæ ex illis 128.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1092" xml:space="preserve">in quas totus arcus pro ductus diuideretur, in quadrantem cadunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1093" xml:space="preserve">Vt ſi di-
              <lb/>
            uidendus ſit quadrans M N, vſque ad grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1094" xml:space="preserve">104. </s>
            <s xml:id="echoid-s1095" xml:space="preserve">producendus, ducemus ad
              <lb/>
            grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1096" xml:space="preserve">52. </s>
            <s xml:id="echoid-s1097" xml:space="preserve">nimirum ad ſemiſſem grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1098" xml:space="preserve">104. </s>
            <s xml:id="echoid-s1099" xml:space="preserve">rectam, quę ſecet Quadrantem M N,
              <lb/>
            in O. </s>
            <s xml:id="echoid-s1100" xml:space="preserve">Nam ſi arcus O N, continens partes 64. </s>
            <s xml:id="echoid-s1101" xml:space="preserve">ex illis 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1102" xml:space="preserve">totius arcus produ-
              <lb/>
            cti, ſecetur continuè bifariam ſex diuiſio nibus, parteſque eius in arcum O M,
              <lb/>
            transferantur, habebuntur omnes partes in quadrantem M N, cadentes, non
              <lb/>
            ſecus, ac ſi totus arcus productus in 128. </s>
            <s xml:id="echoid-s1103" xml:space="preserve">partes diſtributus eſſet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1104" xml:space="preserve">Sic etiam,
              <lb/>
            ſi quadrans ad gradum 125. </s>
            <s xml:id="echoid-s1105" xml:space="preserve">producendus, diuidendus ſit, ducenda erit linea
              <lb/>
            occulta ad gradum 62 {1/2} nimirum ad ſemiſſem graduum 125. </s>
            <s xml:id="echoid-s1106" xml:space="preserve">Item ſi qua-
              <lb/>
            drans D E, 120. </s>
            <s xml:id="echoid-s1107" xml:space="preserve">producendus, diuidendus ſit, ducenda erit linea occulta ad
              <lb/>
            gradum 60. </s>
            <s xml:id="echoid-s1108" xml:space="preserve">&</s>
            <s xml:id="echoid-s1109" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s1110" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1111" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s1112" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Hisce</emph>
            quadrantibus ita diuiſis duplices numeri aſſcribendi ſunt, pro-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-045-02" xlink:href="note-045-02a" xml:space="preserve">Quinumeri
                <lb/>
              quæ
                <unsure/>
              drantib{us}
                <lb/>
              aſſcribend@
                <lb/>
              ſint.</note>
            pe ſemidiametrum quidem A C, numeri quadrantum, vt 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s1113" xml:space="preserve">prope extre-
              <lb/>
            mum; </s>
            <s xml:id="echoid-s1114" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s1115" xml:space="preserve">iuxta ſequentem; </s>
            <s xml:id="echoid-s1116" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1117" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s1118" xml:space="preserve">iuxta tertium, &</s>
            <s xml:id="echoid-s1119" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s1120" xml:space="preserve">Ita vides quadranti, qui
              <lb/>
            vſque ad gradum 96. </s>
            <s xml:id="echoid-s1121" xml:space="preserve">productus eſt, appoſitum eſſe numerum 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s1122" xml:space="preserve">cum is octa-
              <lb/>
            uus ſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s1123" xml:space="preserve">Primus enim eſt quadrans B C; </s>
            <s xml:id="echoid-s1124" xml:space="preserve">ſecundus, qui ſequitur, 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s1125" xml:space="preserve">graduũ
              <lb/>
            Tertius graduum 91. </s>
            <s xml:id="echoid-s1126" xml:space="preserve">quartus graduum 92. </s>
            <s xml:id="echoid-s1127" xml:space="preserve">quintus graduum 93. </s>
            <s xml:id="echoid-s1128" xml:space="preserve">Sextus
              <lb/>
            graduum 94. </s>
            <s xml:id="echoid-s1129" xml:space="preserve">Septimus graduum 95. </s>
            <s xml:id="echoid-s1130" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s1131" xml:space="preserve">Octauus graduum 96. </s>
            <s xml:id="echoid-s1132" xml:space="preserve">Sic etiam qua-
              <lb/>
            dranti vſque ad grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s1133" xml:space="preserve">100. </s>
            <s xml:id="echoid-s1134" xml:space="preserve">preducto cernis aſſcriptum eſſe numerum 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s1135" xml:space="preserve">&</s>
            <s xml:id="echoid-s1136" xml:space="preserve">c.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1137" xml:space="preserve">At verò iuxta ſemidiametrum A B, numeriillorum graduum ſcribendi ſunt, ad
              <lb/>
            quos vſque quilibet quadrans extenditur, vt in figura vides. </s>
            <s xml:id="echoid-s1138" xml:space="preserve">Ita enim </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>